انباری که وقف مسجد شد
گروه فرهنگی - مدیر مسجد و مکتب امام صادق(ع) گفت: با توجه به اینکه زمین مسجد به نام مرحوم عباس هرمززاده بود و در آن زمان از آن به عنوان انباری استفاده می‌شد، پس از بارها مشورت و جلساتی که ما با یکدیگر داشتیم، در نهایت تصمیم گرفت تا این زمین وقف مسجد شود چرا که معتقد بود اگر در خیابان دانشگاه این مسجد احداث شود، حوزوی‌ها و کسبه‌هایی که در این محل جمع هستند، می‌توانند در این مسجد رفت‌وآمد داشته باشند.
مسجد و مکتب امام صادق(ع) یکی از قدیمی‌ترین مساجد شهر مشهد است، ساخت این مکان معنوی تقریباً با دوران جنگ هشت سال دفاع مقدس همزمان بود و به‌گونه‌ای اداره می‌شد که اهل دانش، علم و آن دسته از افرادی که در حوزه و دانشگاه مشغول تحصیل بودند، در آن رفت و آمد داشتند، از رو مسجد امام صادق(ع) به مهمترین مسجد مشهد پس از مسجد گوهرشاد تبدیل شد.
جهت معرفی این مسجد که از مساجد شاخص و مطرح در سطح شهر مشهد است، به سراغ افرادی که در آن فعالیت دارند رفتیم تا از روند شکل‌گیری و فعالیت مسجد و مکتب امام صادق(ع) مطلع شویم و پای صحبت‌های یکی از دوستان نزدیک و قدیمی عباس هرمززاده واقف این مسجد است، نشستیم.
سیدمحمدعلی موسوی جزایری در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی اظهار کرد: این دوستی به پیش از سال‌های انقلاب بازمی‌گردد و اکنون با وجود اینکه دیگر این مرد بزرگ در بین ما نیست، همچنان ایشان را به عنوان دوست خود می‌دانم. شوق و علاقه ساخت مسجد در دل مرحوم هرمززاده به اندازه‌ای بود که به دنبال کارهایی که نیاز بود برای ساخت مسجد انجام شود، بودند. هنگامی که تصمیم قطعی و کارهای اداری جهت احداث مسجد گرفته شد، به دلیل نبود بودجه، ناچار شدیم با فروش یکی از درهای بزرگی که در انبار وجود داشت، نقشه و معماری مسجد را با کمک واقفی دیگر که در این امر خدا پسندانه خود را شریک کرد، بنا کنیم.
مدیر مسجد و مکتب امام صادق(ع) عنوان کرد: در ابتدای تاسیس، با تاکید مرحوم هرمززاده این مسجد با نام «مسجد انقلاب اسلامی» نامگذاری شد اما پس از مدتی بنا به دلایلی که وجود داشت، به مسجد امام حسن(ع) تغییر نام یافت.
موسوی ادامه داد: در همان سال تاسیس، آیت‌الله سید حسین شمس که یکی از دانشمندان بزرگ قم بود، به مشهد آمد و ما ایشان را به مسجد دعوت کردیم و ایشان هم دعوت ما را پذیرفت. هنگامی که آمدند، خطبه مسجد و شرایطی را که مسجد باید داشته باشد را خواندند. جهت تعیین قبله مسجد نیز با چند نفر به مسجد گوهرشاد رفتند و این کار نیز به انجام رسید.
وی ادامه داد: اما با تاکید و باوری که آیت‌الله شمس بر این مسجد داشتند مبنی بر اینکه به دلیل قرارگیری موقعیت مکانی که این مسجد، گفتند این مکان تنها نباید مسجد باشد، بلکه باید به عنوان مکتبی برای دانشجویان و حوزویانی که در این خیابان مشغول تحصیل هستند نیز مورد استفاده قرار گیرد.
مدیر مسجد و مکتب امام صادق(ع) خاطرنشان کرد: بنابراین مسجد امام حسن(ع) به مسجد و مکتب امام صادق(ع) تغییر نام پیدا کرد. البته که به دنبال آن، اولین انجمن اسلامی خیابان دانشگاه نیز در این مسجد تشکیل شد و با وجود همزمان شدن با جنگ تحمیلی، افراد شناخته شده‌ای در آن فعالیت داشتند.
موسوی عنوان کرد: پس از طی این اقدامات، بر آن شدیم امام جماعتی برای مسجد انتخاب کنیم و به دنبال چنین فردی بودیم تا این درخواست ما را بپذیرد. بر همین اساس در همان سال‌ها خدمت علامه تهرانی رسیدیم و از ایشان درخواست خود را ارائه دادیم و ایشان قبول کردند. بنابراین اولین نماز جماعت و سخنرانی ماه مبارک رمضان خیابان دانشگاه در سال 58 توسط آیت‌الله تهرانی که از دانشمندان آن زمان در قم بودند برپا شد.
اولین دعای ندبه مسجد توسط آیت‌الله عزالدین حسینی زنجانی
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو اضافه کرد: اما پس از مدتی آیت‌الله تهرانی به دلیل مشغله کاری که داشت، نتوانست در این مسجد فعالیت داشته باشد. از این رو آیت‌الله سید عزالدین حسینی زنجانی را به ما معرفی کردند. هنگامی که ما خدمت این دانشمند بزرگوار رسیدیم و درخواست خود را دادیم، ایشان گفتند البته که من چنین درخواست شما را می‌پذیرم اما به دلیل برخی از مباحث امنیتی که وجود دارد، از من نخواهید که در امور فرهنگی مسجد شرکت داشته باشم و ایشان هم با بیان درخواست خود، عهده دار امام جماعت این مسجد شدند.
مدیر مسجد و مکتب امام صادق(ع) اظهار کرد: از همان سال‌های اولیه ما قصد داشتیم تا فعالیت‌های این مسجد را به نحو با شکوهی برگزار کنیم. بنابراین در روز جمعه، 22 بهمن ماه سال 62، بود که اولین دعای ندبه این مسجد و نماز ظهر همان روز با حضور آیت‌الله زنجانی برگزار شد. از آن پس ایشان فعالیت‌های زیادی را در این مسجد انجام دادند، به گونه‌ای که تمام سخنرانی‌های ایشان در مسجد را در قالب 800 نوار صوتی ضبط و نگهداری کرده‌ایم.
موسوی با اشاره به فعالیت‌های آیت‌الله زنجانی که در مسجد و مکتب امام صادق(ع) داشت، گفت: فعالیت‌های ایشان به این ترتیب بود که در شب‌های جمعه به تفسیر قرآن و سخنرانی در خصوص موضوعات مختلف می‌پرداخت. در ماه رمضان هم هر روز پس از نماز، خود سخنرانی می‌کرد. همچنین مراسم شب‌های قدر نیز بر عهده ایشان بود و به بهترین شکل ممکن این مراسمات برگزار می‌شد.
وی خاطرنشان کرد: همواره درس‌های ایشان به گونه‌ای بود که در روزهای جمعه در منزل خود نیز جلسات تفسیر با حضور اساتید برگزار می‌شد و علاوه بر این نیز از سوی ستاد امور مساجد جهت سخنرانی در جلساتی از ایشان دعوت می‌شد.
آیت‌الله زنجانی جوان‌گرا بود
مدیر مسجد و مکتب امام صادق(ع) مرحوم آیت‌الله زنجانی را فردی جوان‌گرا توصیف و خاطرنشان کرد: در واقع جلسات سخنرانی ایشان به گونه‌ای بود که تمام پزشکان، طلبه‌ها، دانشجویان و حتی جوانان دیگر را به خود جذب می‌کرد و همیشه هم علاقه خاصی به قشر جوان جامعه داشت. همچنین همیشه تاکید داشتند که ما باید جوانان را به اینگونه جلسات جذب کنیم. از همین رو بود که رفتاری جوان‌گرا داشتند و با همین شیوه پیش می‌رفتند و با این کار خود، در صدد بودند تا به توصیه‌ای که به دیگران می‌کردند، عمل کرده باشند.
موسوی با بیان اینکه این دانشمند بزرگوار علاوه بر زبان عربی و آذربایجانی، زبان فرانسه را به خوبی می‌دانست و به شدت هم اهل مطالعه بود، عنوان کرد: همچنین از دیگر ویژگی‌های شخصیتی ایشان نیز می‌توان به علاقه خاصی که به مقام معظم رهبری، انقلاب و به ویژه انتخابات و راهپیمایی داشتند اشاره داشت. ایشان همیشه تاکید داشت که مردم باید در این دو امر مهم شرکت داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: با تاسیس این مسجد، با توجه به تاکیدی که مرحوم آیت‌الله زنجانی و هرمززاده داشتند، بنا شد که طبقه بالای این مسجد کتابخانه‌ای ساخته شود که آن هم به آستان قدس رضوی اهدا شد و اکنون این کتابخانه دارای بیش از 3000 جلد کتاب است.
مدیر مسجد و مکتب امام صادق(ع) بیان کرد: اما متاسفانه آیت‌الله زنجانی که جلسات ایشان همیشه برای همه افراد همراه با درس‌های زیادی بود. پس از فعالیت‌های بسیار ارزشمندی که انجام داد، سرانجام در تاریخ 22 اردیبهشت 92 و در روز شهادت امام هادی(ع) دعوت حق را لبیک گفت. پس از فوت وی، محمدباقر زنجانی، فرزند ایشان، امام جماعت این مسجد شد اما پس از آن که وی دیگر نتوانست در اینجا بماند، امیر حسین هرمززاده، نوه مرحوم عباس هرمززاده، عهده‌دار این کار شد.
فعالیت‌های مسجد از ابتدای تاسیس تاکنون
موسوی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه هر مکانی دارای یکسری خصوصیات و ویژگی‌هایی است و این مسجد هم از این قاعده مستثنی نیست، تاکید کرد: در واقع امتیازی که می‌توان برای این مسجد در نظر گرفت، این است که این مسجد با همه اتفاقات، از جمله همزمان شدن با دوران جنگ و...، خوشبختانه علاوه بر اینکه تاکنون هیچگونه ضعفی نداشته بلکه این افتخار هم نصیب ما شد که از این مسجد دو شهید ترور به نام‌های شهید ثانوی و شهید ابراهیم روانی و همچنین چند شهید در جبهه تقدیم به انقلاب کنیم. از این رو ما این مسجد را مسجدی انقلابی می‌دانیم.
وی تاکید کرد: از جمله فعالیت‌هایی که این مسجد سعی داشته از ابتدای تاسیس به آن بپردازد و همچنان هم بر این امر مصمم بوده، می‌توان به اطعام افطاری در ماه مبارک رمضان اشاره کرد که در ابتدا به صورت شیر و خرما بود، اما اکنون این توفیق نصیب ما شده که بتوانیم با کمک خیرین و مردم روزانه حدود 300 الی 400 افطاری گرم به روزه‌داران بدهیم.
مدیر مسجد و مکتب امام صادق(ع) اظهار کرد: جلسات درس اخلاق، دعای کمیل و سایر برنامه‌های مربوط به اعیاد و شهادت‌ها را نیز برگزار می‌کنیم. علاوه بر این امور از همان سال‌های ابتدای تاسیس، صندوق قرض‌الحسنه‌ای را هم تشکیل دادیم که توسط این قرض‌الحسنه کمک‌های زیادی به افراد نیازمند شد، به گونه‌ای که دو خانه توسط همین قرض‌الحسنه برای افراد نیازمند ساخته شد.
موسوی افزود: همچنین امروز اکثر هزینه‌های داروهای درمانگاهی به نام امام حسین(ع) از این مسجد جمع‌آوری می‌شود و حتی افرادی که داروهای خود را نیاز ندارند، آن را به مسجد اعطا می‌کنند.
صرف هزینه‌های مسجد جهت رسیدگی به امور مدارس
در ادامه این گفت‌وگو پای صحبت‌های ابراهیم سلیمانی، از قدیمی‌ترین خادمیاران مسجد و مکتب امام صادق(ع) و یکی از افرادی که از سال 48 اولین کفاشی را در خیابان دانشگاه داشته است، نشستیم.
وی با اشاره به خاطرات و فعالیت‌هایی که از ابتدای تاسیس این مسجد داشته، خاطرنشان کرد: در این مسجد به تمام ابعاد توجه شده است. از بدو تاسیس آن، کمک به مدارس از طریق صندوق قرض‌الحسنه‌ای که وجود داشت و هنوز هم وجود دارد، پیگیری می‌شد. همچنین فعالیت‌هایی هم در زمان جنگ داشتیم، به گونه‌ای که این مسجد پایگاهی برای کمک‌رسانی به رزمندگان شده بود. خوشبختانه لطف خدا نسبت به این مسجد همیشه بوده و همچنان هم وجود دارد چرا که مردم اعتماد زیادی به این مسجد دارند.
خادمیار مسجد امام صادق(ع) ادامه داد: این در حالی است که مرحوم هرمززاده نیز همیشه بر مباحث فرهنگی مدارس تاکید داشت، به گونه‌ای که صبحانه، پوشاک و لوازم‌التحریر آن‌ها را از طریق کمک‌هایی که در مسجد جمع‌آوری می‌شد، تامین می‌کرد و یکی از این مدارسی که همیشه مورد توجه ایشان بود، مدرسه شهید رجایی بود که شاید امروز با نام دیگری در حال فعالیت است.
سلیمانی با تاکید بر اینکه همواره مرحوم هرمززاده همیشه تاکید داشت که مدارس باید از همه نظر تامین شود، خاطرنشان کرد: از این رو با توجه زیادی که به مدارس داشت، تصمیم گرفت با کمک مرحوم آیت‌الله زنجانی مدرسه شهید آوینی را واقع در خیابان گلشهر کلنگ زنی کردند و با تلاشی که این بزرگواران داشتند، این مدرسه در مدت 5 سال این مدرسه احداث شد.
وی عنوان کرد: اکنون خیریه‌ای به نام محبان علی(ع) داریم که 500 نفر در قالب 103 خانوار را تحت پوشش دارد و ما سعی داریم که غذای 7 روز آن‌ها را در هر ماه از طریق این خیریه، تامین کنیم. همچنین علاوه بر این امر نیز پوشاک آن‌ها را در طی سال تامین می‌کنیم. من توصیه‌ای که به مردم دارم، این است که اگر کسی درست کار کند، قطعا می‌تواند به موفقیت‌های خوبی دست یابد که این امر وظیفه شرعی بوده و اسلام نیز به آن تاکید داشته است.
انتهای پیام
