مشقات عاشقان افغانستانی حسین(ع)/ سردرگمی زوار و نبود سفارت

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ در آستانه فرارسیدن اربعین حسینی، شمار بسیاری از هموطنان و اتباع غیرایرانی راهی عراق و کربلای معلی می‌شوند تا به زیارت سیدالشهدا(ع) نائل شوند و همین موضوع سبب می‌شود که بزرگ‌ترین تجمع بشری را هر سال در این برهه زمانی شاهد باشیم. در این راستا بسیاری از مردم کشورهای همسایه از جمله افغانستان به منظور رسیدن به عراق از ایران عبور می‌کنند.

توجه به این نکته که عراقی‌ها سفارتی در افغانستان ندارند موضوع قابل تأملی است؛ دلیل نبود این نهاد در آن کشور به حمله تروریستی به سفارت عراق در کابل طی دو سال گذشته بازمی‌گردد.

به دنبال این رویداد، عراق تنها نمایندگی دیپلماتیک خود در افغانستان را بست؛ همین موضوع سبب شد که شمار فراوانی از زوار اربعین دچار سردرگمی شوند؛ در سال گذشته بیش از 20 هزار زائر افغانستانی متقاضی گرفتن ویزای عراق بودند و به همین سبب در کابل تجمع کردند.

نبود نمایندگی در افغانستان

یادآوری این نکته حائز اهمیت است که عراق در افغانستان نمایندگی سیاسی ندارد و زائران اربعین حسینی در این کشور برای دریافت روادید باید از کشور دوم استفاده کنند که ایران مهم‌ترین معبر علاقه‌مندان به زیارت عتبات عالیات است و هر سال هزاران زائر از این مسیر راهی عراق می‌شوند.

با تدابیری که مسئولان وزارت کشور در سال گذشته در نظر گرفتند، شمار فراوانی از مهاجران افغانستانی و عراقی مقیم ایران توانستند با گرفتن دفترچه‌های قانونی از دفاتر کفالت تحت نظارت اداره‌کل اتباع استان‌های مختلف ایران و دریافت ویزا از سفارت و کنسولگری‌های عراق و افغانستان در ایران به صورت قانونی در پیاده‌روی اربعین شرکت و به کربلا، نجف و دیگر شهرهای عراق سفر کنند.

هزینه ویزا

در همین راستا، شهریار حیدری، دبیر ستاد مرکزی اربعین، در گفت‌وگو با ایکنا از یکسان بودن هزینه صدور ویزا برای ایرانیان و سایر اتباع غیرایرانی یاد و اظهار کرد: هزینه ویزا 234 هزار و 875 تومان است که برای هر دو گروه یاد شده اعمال می‌شود. بر این اساس همه هزینه‌های بیمه و خدمات دفتری که از زوار ایرانی دریافت می‌شود، از زوار اتباع افغانستانی نیز دریافت خواهد شد.

وی با بیان اینکه اتباع افغانی که در ایران متولد شده‌اند تبعه ایران محسوب نمی‌شوند و نباید به دفاتری که مخصوص صدور ویزا برای ایرانیان است مراجعه کنند، گفت: بنابراین اگر مشکلی برای آن‌ها به وجود بیاید باید با مراجعه به وزارت کشور مشکل خود را رفع کنند.

دبیر ستاد مرکزی اربعین با تأکید بر اینکه لازم نیست اتباع غیرایرانی که گذرنامه تایپی یا کامپیوتری دارند به ثبت‌نام در دفاتر کفالت اقدام کنند، افزود: کسانی که دارای گذرنامه کامپیوتری هستند می‌توانند ضمن هماهنگی سفارت عراق، به محل صدور روادید مراجعه کنند و روادید خود را برای شرکت در مراسم اربعین بگیرند.

ساماندهی زوار

وی اظهار کرد: اتباعی که وارد کشور ما می‌شوند از طریق بسیج ساماندهی شده و تسهیلاتی در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد تا در مسیر خروج از کشور به سوی مرز شلمچه و در صورت بازگشایی به مرز خسروی اعزام شوند. مردمی از افغانستان که روادید خود را از کشورشان دریافت کرده‌اند، برای عبور از ایران روادید دو بار سفر دریافت می‌کنند تا برای بار دوم عبور از این کشور، به منظور بازگشت به افغانستان، نیز بتوانند از آن استفاده کنند.

حیدری تأکید کرد: براساس توافق به عمل آمده با دولت عراق و با موافقت آن کشور، اتباع کشور افغانستان می‌توانند به 160 دفتر کفالت و اقامت اتباع خارجی در استان‌های ایران مراجعه کنند. اتباع افغانستانی دارای کارت آزمایش، کارت هویت، دفترچه پناهندگی و یا دفترچه اقامت معتبر و صادره از مراجع قانونی جمهوری اسلامی ایران، می‌توانند برای پیگیری روند ثبت‌نام در استان‌های فاقد دفاتر کفالت به دفتر امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری‌ها مراجعه کنند.

ویزای اتباع مقیم ایران

وی گفت: اتباع افغانستانی که قصد عبور از ایران و رفتن به کشور عراق را دارند باید از دفاتر صادرکننده ویزا واقع در پاکستان و افغانستان به منظور صدور ویزا و دریافت روادید استفاده کنند. همچنین مردم افغانستان که ساکن ایران هستند و اقامت یک ساله دارند با ارائه کارت‌های آزمایش و هویت به دفاتر پلیس و گرفتن تأییدیه می‌توانند نسبت به دریافت ویزای عراق اقدام کنند.

حیدری ادامه داد: در حال حاضر شمار فراوانی از اتباع افغانستانی به ایران وارد می‌شوند و از مرز عبور می‌کنند که این ترددها را در شمار اربعین حسینی به شمار نمی‌آوریم. توصیه می‌کنیم که اتباع خارجی برای اخذ روادید اربعین به دفاتر کفالت مراجعه نکنند و به جای مراجعه به این دفاتر که هزینه بیشتری می‌گیرند، به دفاتر اتباع خارجی در استانداری‌ها رجوع کنند. در این دفاتر اتباع خارجی که اسناد و مدارک لازم دارند و به صورت قانونی در کشور اقامت دارند، می‌توانند هزینه‌های مربوط به اربعین را واریز کرده و روادید را با همان قیمت مصوب دریافت کنند.

مرز چیلات و چنگوله

به گفته حیدری، مجوز مرز چیلات از دهلران و همچنین مرز چنگوله شهابی در حوزه مهران به عنوان بازارچه مرزی از دولت گرفته و به استان ابلاغ شده است. از طریق وزارت خارجه نیز با دولت عراق گفت‌وگوهایی شده است که آن‌ها می‌توانند از این دو مرز نیز استفاده کنند. براساس پیگیری‌های به عمل آمده از دولت عراق تقاضا کردیم که در صورت ضرورت برای موسم اربعین از مرز چیلات استفاده کنند.

وی گفت: برای زائران خارجی طی سال گذشته دو مرز شلمچه از جنوب و مرز خسروی در استان کرمانشاه پیش‌بینی شده بود، ولی با توجه به عدم بازگشایی مرز خسروی برای زائران در سال گذشته بخشی از زوار خارجی از مرز مهران عبور کردند. برنامه‌ریزی شده است که اگر با مشکل مشابه سال گذشته روبه‌رو شویم، از مرز مهران نیز برای تردد زائران خارجی استفاده کنیم.

ضرورت داشتن گذرنامه

در همین باره مژگان مصطفوی، سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، گفته بود که بعد از حمله انتحاری به سفارت عراق در کابل، صدور ویزا از سوی این سفارت برای شهروندان افغانستانی متوقف شده است. به همین دلیل نشستی ویژه با حضور سفیر عراق برگزار شد تا این مشکل برطرف شود.

عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران، همزمان با چهارم مهرماه امسال با بیان اینکه زوار افغانستانی باید گذرنامه داشته باشند، بیان کرد: به نیروهای ناجا به دلیل نبود گذرنامه در سال‌های گذشته اهانت شد و نیروهای امنیتی عراق تا حد آرایش نظامی در کنار مرزهای خود پیش رفتند. بر این اساس امسال از ترددهای غیرمجاز جلوگیری خواهد شد.

روادید دو بار ورود

همچنین محمود افخمی، سرکنسول ایران در هرات افغانستان، نیز در یازدهم مهرماه اعلام کرد: ایران از تمام ظرفیت‌های خود برای ارائه خدمات ویژه و ارزان به زائران اربعین حسینی(ع)، که از مبدأ افغانستان عازم عراق هستند، استفاده می‌کند. امسال هزینه روادید دو بار ورود به ایران با اقامت حداکثر 30 روز و به شکل انفرادی فقط 60 یورو است و این تخفیف فقط برای زائران اربعین حسینی(ع) اعمال خواهد شد. 

وی اظهار کرد: تمام رؤسای شرکت‌های زیارتی افغانستان باید تا حد امکان هزینه‌ها را برای اعزام زائران اربعین حسینی کاهش دهند. ایران بستر مناسبی را برای ارائه خدمات بیمه‌ای به افرادی که به ایران سفر می‌کنند فراهم کرده است.

خدمات شبانه‌روزی

کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در هرات، همزمان با یازدهم مهرماه جاری اعلام کرد که هزینه ویزای دو بار ورود مردم افغانستان به ایران برای متقاضیان شرکت در کنگره بزرگ اربعین، با تخفیف برابر60 یورو است. همچنین ارائه خدمات به زائران در غرب افغانستان شبانه‌روزی می‌شود.

همان طور که در سال گذشته، کاروان زوار افغانستانی به محض ورود به مشهد مقدس به اردوگاه شهید کاوه منتقل شدند، امسال نیز با ورود این زوار، تلاش‌ می‌شود تا بهترین خدمات به زوار داده شود. در سال گذشته زوار به حرم مطهر رضوی مشرف شدند و مهمان مهمانسرای حضرت رضا(ع) بودند. فردای روز ورودشان نیز به مرز شلمچه اعزام شدند تا در پیاده‌روی بزرگ اربعین شرکت کنند.

مرز دوغارون

در سال گذشته مرز دوغارون به منظور ورود زوار افغانستانی به ایران در نظر گرفته شد. برای تمام کاروان‌ها خدماتی همچون اسکان و برنامه فرهنگی پیش‌بینی شده و ساماندهی این گونه فعالیت‌ها برعهده بسیج است. پس از پذیرایی، زوار افغانستانی به مرز شلمچه می‌روند تا از آنجا به عراق وارد شوند.

عدم توافق با عراق

علاوه بر این حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد صالحی، معاون مدیرکل اداره امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور، در یازدهم مهرماه درباره شرایط دریافت ویزای عراق زائران افغانستانی که از داخل کشور مراجعه می‌کنند، گفت: تاکنون توافق قطعی با سفارت عراق در این باره انجام نشده است. ستاد اربعین، وزارت خارجه و وزارت کشور به دنبال آن هستند که اقدامی در این باره انجام دهند. در عین حال تاکنون موافقتی برای صدور ویزای این افراد در داخل ایران انجام نشده اشت.

وی اظهار کرد: در حال حاضر وزارت کشور می‌تواند به آن گروه از شهروندان افغانستانی که قصد عبور از مرز ایران برای رفتن به عراق را دارند، اجازه خروج از مرز شلمچه را بدهد. این افراد باید ویزای کشور عراق را از داخل کشور خود تهیه کرده باشند. البته به دلیل حمله تروریستی دو سال پیش به سفارت تازه تأسیس عراق در کابل، این کشور با وجود باز بودن سفارت افغانستان در بغداد، هنوز سفارت خود در کابل را بازگشایی نکرده که این امر مشکلات متعددی را برای علاقه‌مندان به شرکت در مراسم بزرگ اربعین حسینی ایجاد کرده است.

متأسفانه تلاش‌های این خبرگزاری برای برقراری ارتباط و دریافت پاسخ از حجت‌الاسلام صالحی درباره این موضوع به نتیجه نرسید. 

مسیر تردد زوار

ابوالفضل جمالی، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان قم، در این باره گفت: بسیاری از زائران اربعین که از کشور افغانستان و پاکستان وارد ایران شده‌اند، برای زیارت بارگاه حضرت معصومه(س) به قم می‌آیند و اعزام آن‌ها به شلمچه از این استان انجام می‌شود.

مرز مورد استفاده

بنا به اعلام مسئولان ستاد مرکزی اربعین، مرز مورد استفاده برای شهروندان افغانستانی در ورود به عراق مرز شملچه و چذابه است.

فعالیت‌های خودجوش

در این میان، ستادهای مردمی اربعین حسینی مهاجران افغانستانی نیز نقش اثرگذاری در خدمت‌رسانی به زائران امام حسین(ع) به ویژه شهروندان و مهاجران افغانستانی ایفا کردند. افزایش تعداد موکب‌های عزاداری و حضور کاروان‌های اهل سنت افغانستان در پیاده‌روی اربعین از دیگر اقدامات مردم این کشور به شمار می‌آید.

 گزارش از آزاده غلامی