نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی، بیانگر ارادت مردم به امام رضا(ع) است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، سیدرضا صداقت حسینی کارشناس مرکز نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی روز گذشته ۲۸ مرداد ماه، در آیین رونمایی و معرفی نسخه‌های خطی موجود در گنجینه رضوی با موضوع غدیرخم که در موزه قرآن و هدایای رهبر معظم انقلاب در حرم مطهر برگزار شد، در خصوص فعالیت مرکز نسخ خطی و با اشاره به آثار موجود در این مرکز بیان کرد: کتابخانه آستان قدس رضوی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام دارای منابع و آثار کهن و نفیس خطی از دوره‌های مختلف اسلامی است. در مرکز نسخ خطی کتابخانه در حال حاضر 56هزار نسخه خطی و 23 هزار قرآن و جزوات قرآنی و 3000 کتاب عکسی و 51 هزار کتاب چاپ سنگی وجود دارد. وجود این نسخه‌های خطی در این کتابخانه نشانگر این است که ارادت علاقه‌مندان به امام رضا(ع) باعث شده است که این همه نسخه خطی را بدون هیچ چشم‌داشتی به کتابخانه آستان قدس رضوی اهدا کنند.

وی اظهار کرد: رسالت و وظیفه این مرکز این است که نخست به جذب و فراهم‌آوری کتاب‌های خطی مجموعه‌داران و واقفان کتاب‌های خطی می‌پردازد و پس از ورود منابع جدید به کتابخانه، امور شناسایی، تهیه شناسنامه علمی و ثبت در دفاتر اموالی و ورود اطلاعات کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی در پایگاه کتاب‌های خطی، برای استفاده پژوهشگران ومحققان انجام می‌شود. هم‌چنین ایجاد شرایط صحیح و استاندارد برای نگهداری نسخ خطی موجود در مخزن خطی همواره مورد نظر مسئولان این مرکز بوده به طوری که دما، رطوبت و نور، دائم توسط همکاران اداره مرمت سازمان کتابخانه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد تا مشکلی برای نسخه‌های خطی که میراث کهن شیعه هستند پیش نیاید.

کارشناس مرکز نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی عنوان کرد: از دیگر فعالیت‌های این مرکز، تهیه فهرست‌ از کتب خطی است. تاکنون حدود 40 و 28 جلد جداگانه و 12 جلد فهرست نسخه‌های اهدایی مقام معظم رهبری را به صورت موضوعی چاپ کردیم. این اقدام برای پژوهشگران و مصححین نسخ خطی بسیار ارزشمند است، چون کسی که بخواهد تصحیح کند و وارد تصحیح شود از اطلاعات این کتاب‌ها استفاده می‌کند. در کنار انتشار فهرست، ارائه تصاویر دیجیتالی به صورت پی دی اف به پژوهشگران حوزه کتاب‌های خطی، جهت انجام امور پژوهشی، تعامل و ارتباط دو سویه با مراکز علمی پژوهشی و کتابخانه‌های کشور نیز از اقدامات این مرکز می‌باشد.

صداقت رضایی گفت: اجرای برنامه سه‌شنبه‌های فرهنگی با مدیریت و حمایت ریاست سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و اسناد آستان قدس رضوی یک گام موثر در جهت شناساندن و معرفی آثار مکتوب موجود در کتابخانه است. مرکز نسخ خطی در کنار سایر بخش‌های کتابخانه و همسو با آنان آثار نفیس خود را در سه‌شنبه‌های فرهنگی معرفی می‌کند. بازتاب این مراسم را در همین ماه‌های اخیر داشته‌ایم که سیل مراجعین و پژوهشگران نسخه‌های خطی نسبت به قبل بیشتر شده است.

وی بیان کرد: 30 کتاب خطی و چاپ سنگی در حوزه عید غدیرخم داریم که امروز سه نسخه خطی را برای رونمایی به اینجا منتقل کرده‌ایم. کتاب اول«العمده فی منافقب امام الابرار» اثر ابن بطریق از فضلا و اکابر قرن 6 هجری است. این کتاب در فضائل، مناقب و امامت امام علی (ع) است. تاریخ کتابت آن 983 هجری قمری است. کتاب دوم«تبصره الاعیاد» اثر ابن شاهوردی است، از فضلای قرن 11 و 12، است و تاریخ کتابت آن نیز قرن 12 است. این کتاب روایات ماثوره در آداب و شرایط عید غدیر و اعیاد دیگر مانند فطر و قربان را بررسی کرده است.

کارشناس مرکز نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی ادامه داد: سومین کتاب «کشف المهم فی طریق خبر غدیر خم» از هاشم بن سلیمان بحرانی از علما و مجتهدین قرن 12 است. این کتاب یک نسخه منحصر به فرد و مهم است. نکته حائز اهمیت درخصوص این کتاب این است که در کل ایران همین یک نسخه از آن موجود است و براساس همین نسخه تاکنون 2 بار این کتاب چاپ شده است. این کتاب تصحیح قیاسی شده است. کتاب در سه باب به بحث غدیرخم در روایاتی از اهل سنت و شیعه پرداخته است. یک نکته دیگر این است که در زهر برگ آخر نسخه، خود کاتب بر مولف خوانده یعنی در سال 1101 که کتاب کتابت شده در سال بعد کاتب نسخه را نزد نویسنده می‌برد و او تایید می‌کند. این بسیار مهم است به این دلیل که صحت مطالب، رسم‌الخط و کتابت را نویسنده تایید می‌کند.

صداقت حسینی خاطر نشان کرد: اکنون در این مکان 30 نسخه خطی داریم. می‌شود از این نسخه‌ها برای احیا و تصحیح آثار مربوط به غدیرخم کمک گرفت. آثاری داریم که هنوز چاپ نشده است. در زمینه تصحیح متون می‌شود از نسخه‌های مرکز نسخ خطی به عنوان نسخه اساس یا نسخه بدل استفاده کرد تا بتوان آثار شیعه را احیا کرد.

آثار فراوان با موضوعیت غدیر در مرکز اسناد آستان قدس
ادامه مهدی قیصری نیک معاون امور موزه‌های سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: آثار زیادی با موضوع غدیر خم در موزه‌های آستان قدس رضوی وجود دارد.

وی اظهار کرد: در موزه‌ها آثاری با موضوع حضرت علی(ع) و غدیرخم داریم. اولین اثر که می‌شود گفت گل سر سبد موزه‌های آستان قدس رضوی است، نسخه منسوب به دست خط امام علی(ع) است که توسط شاه عباس وقف آستان قدس رضوی شده و وقف‌نامه آن نیز توسط شیخ بهایی کتابت شده است.

قیصری نیک ادامه داد: دومین اثری که با موضوع غدیرخم در موزه آستان قدس رضوی وجود دارد، عصای منبت کاری‌ای است که توسط استاد مرتضی سلیم، هنرمند شیرازی، به رهبر اهدا شده و ایشان نیز آن را به موزه آستان قدس رضوی اهدا کردند. این عصا از پایین با نقش یک نخل آغاز می‌شود، در تنه و وسط عصا تصاویری از مردم است که در حال شنیدن پیام ولایت هستند و در بالای عصا نیز تصویر بالا بردن دست حضرت علی(ع) توسط حضرت محمد(ص) است که به عنوان وصی خود ایشان را معرفی کردند.

معاون امور موزه‌های سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بیان کرد: اثر بعدی تابلویی است که سه هنر خوشنویسی، نقاشی و تذهیب در آن به کار رفته است و سه استاد برجسته کشور آن را خلق کردند؛ استاد رضا بدر السما، استاد مسعود آقامیری و سید رسول آقا میری که به ترتیب مسئولیت کشیدن نقاشی، تذهیب و خوشنویسی این تابلوی فاخر را بر عهده داشتند. این تابلو توسط آیت‌الله شیخ نورالله طبرسی، نماینده ولی فقیه و امام جمعه ساری به رهبر اهدا شده و ایشان نیز این اثر را به موزه آستان قدس رضوی اهدا کردند.

قیصری نیک عنوان کرد: اثر بعدی تابلو ولایت حضرت علی(ع) است که توسط استاد حسین رزاقی، از هنرمندان آستان قدس رضوی، خلق شده است که این اثر نیز به آستان قدس رضوی اهدا شده است.

وی اضافه کرد: بسیاری از آثار دیگر نیز در موزه‌ها موجود هستند که افراد در صورت تمایل می‌توانند از آن‌ها بازدید داشته باشند. نمایشگاهی از آثار استاد محمدعلی فراستی که خوشنویسی و خط است، تحت عنوان شه ملک لافتی به مناسبت دهه ولایت در نگارخانه رضوی موزه مرکزی آستان قدس برگزار شده است و اگر افراد تمایل دارند می‌توانند از آن بازدید کنند.

انتهای پیام