آیا مشکلات جامعه، مردم را از دینداری دور کرده است
گروه معارف ــ عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیه مشهد، جامعه ایران را جامعه‌ای مذهبی دانست و با اشاره به دلایل عدم موفقیت در حوزه حجاب، به این سؤال پاسخ داد که آیا جامعه امروزی از دینداری خود دور شده است؟
حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن اخلاقی، عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیه مشهد، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، در راستای دینداری افراد در جامعه کنونی که با مشکلاتی مواجه است، اظهار کرد: همواره می‌توان جامعه ایران را جامعه‌ای مذهبی و بر پایه اعتقاد به ادبیات دینی دانست، اما با این وجود ممکن است این سؤال پیش آید که چرا در حوزه حجاب و یا در زمینه‌های دیگر تا حدودی موفق نبوده‌ایم، عامل این امر را باید در ادبیاتی که امروزه ما با یکدیگر صحبت می‌کنیم، هچنین نحوه کارکرد مسئولان و... جستجو کرد.
وی با بیان اینکه چه خوب است که این آسیب‌ها توسط مسئولان و یا افرادی که در این زمینه فعالیت دارند شناسایی و رفع شود، اضافه کرد: البته برخی‌ها بر این باورند که مشکلاتی که در جامعه وجود دارد مردم را بی‌دین کرده و به نوعی باعث شده مردم از دینداری که در گذشته نسبت به آن پای بند بودند دور شوند، اما این در حالی است که این گونه مشکلاتی که امروزه با آن مواجه هستیم به هیچ وجه به حوزه بی‌دینی و عقب‌گرد مردم در حوزه اعتقادات دینی مردم مربوط نمی‌شود.
تعامل میان نسبت دین و مناسک ظاهری
اخلاقی با تأکید بر اینکه تعاملی میان نسبت دین، مناسک و معرفت دینی وجود دارد، اظهار کرد: همواره به میزانی که معرفت افزایش پیدا کند مناسک ظاهری دین هم خود را بیشتر و بهتر نشان می‌دهند و از طرفی نیز زمانی که به مناسک و ادبیات ظاهری دین توجه بیشتری صورت گیرد، به همان میزان هم معرفت درونی فرد رشد خواهد کرد.
وی افزود: همچنین در حوزه مباحث عمومی و اجتماعی نیز تعاملاتی وجود دارد، زیرا قرآن کریم در این راستا اشاره می‌کند که ایمان بیاورید و سپس عمل صالح انجام دهید، از طرفی نیز در تعابیر مختلفی آمده که اگر انسانی مقید به انجام واجبات دینی خود است و به فکر دیگران نیز باشد، ناخودآگاه خداباوری فرد تقویت می‌شود.
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیه مشهد تأکید کرد: از این رو می‌توان گفت که تعاملی دو سویه‌ای میان مناسک ظاهری، احکام و عبادت در دین وجود دارد؛ بنابراین موظف هستیم تا این مقوله‌ها را در کنار یکدیگر داشته باشیم و به آن‌ها عمل کنیم و به‌ویژه در بحث اجتماعی ، رسانه‌ها و مسئولان در این راستا تأثیرگذار هستند.
اخلاقی گفت: به اعتقاد من امروزه رفتاری که مردم از خود نشان می‌دهند بیانگر این است که هنوز هم متدین و دیندار هستند، البته ممکن است که در حوزه اقتصادی اگر کوتاهی از سوی یک مسئول صورت می‌گیرد، به ظاهر و گفتار او توجه کنند و رفتار آن‌ها را نپذیرند، اما متأسفانه عدم تطبیق این دو مقوله منجر می‌شود که فکر مردم خدشه‌دار شود و به نوعی بی‌اعتقادی مردم نسبت به دین را به‌دنبال دارد؛ بنابراین همه این عوامل باید بررسی و ایرادات آن نیز برطرف شود.
وی ادامه داد: گاهی هم این‌ها مربوط به نوع نگاه برخی از مسلمانان در جامعه می‌شود. هنگامیکه افراد جامعه یک فساد ظاهری می‌بینند نمی‌توانند تحلیل و آسیب‌شناسی درستی داشته باشند، همچنین نمی‌توانند عوامل اصلی که در این زمینه دخالت دارند را پیدا کنند، مجبور می‌شوند این عوامل ظاهری را که پیچیده هستند در نظر بگیرند که این امر خود نیز افراطگری افراد را به‌دنبال دارد.
افراط و تفریط مسلمانان
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیه مشهد گفت: مشکل برخی از افراد این است که گاهی در رفتار خود مسلماننمایی و مذهبی بودن را نشان می‌دهند، از این رو می‌توان گفت که شاید در جاهایی نیز مشکل از این دسته از مسلماننماها باشد. انسان یک موجود پیچیده است که همیشه با مشکلاتی مواجه بوده است، یکی از این مشکلات این است که عده‌ای دچار افراطگری و عده‌ای نیز تفریطگرا می‌شوند و اسلام نیز یکی از ایرادات انسان‌ها را افراطگری می‌داند.
اخلاقی با اشاره به سخنی از دکتر مطهری در خصوص افراط و تفریطگرایی که در کتاب «انسان کامل» خود آورده است، بیان کرد: ایشان گفته است که «اگر می‌خواهید بدانید انسان کامل کدام است باید بگویم که انسان کامل فردی است که افراط و تفریط نکند» این امر اهمیت بسیاری دارد که انسان به حدی برسد که افراط و تفریط نکند، همه ما آسیب افراط و تفریط را داریم اما نکته‌ای که وجود دارد این است که بخشی از آن در مسائل مختلف خود را نشان می‌دهد و بخشی نیز بروز داده نمی‌شود.
وی ادامه داد: در واقع هنر انسان است که این دو مقوله مهم را رعایت و به آن توجه کند. قرآن کریم در سوره فرقان وقتی ویژگی بندگان خود را بر می‌شمارد و می‌فرماید «بندگان من کسانی هستند که از آن طرف همه اموال خود را انفاق کنند و نه اینکه سختگیری کرده و انفاق نکنند». از این رو در اینجاست که می‌توان اهمیت اعتدال در افراط و تفریط را متوجه شد، زیرا در آیات و روایات مختلفی اعتدال میان این دو امر برای ما یادآوری شده است و البته که این امر نیز بستگی به نگاه مسلمانان به جامعه دارد.
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیه مشهد، اظهار کرد: این در حالی است که امروزه به‌عنوان مثال در حوزه تربیت فرزندان و حوزه مسائل دینی عده‌ای از خانواده‌ها، افراط و تفریط می‌کنند، انسان‌ها باید در این زمینه تلاش کنند تا براساس فهم منطقی، راه درست را انتخاب کنند و این نگاهی که نسبت به جامعه دارند را کنار بگذارند و در آن صورت است که می‌توان شاهد جامعه‌ای مطلوب و مفید باشیم.
انتهای پیام
