معنویت در شهر، زائر را با انگیزه خاص به زیارت امام رضا(ع) می‌کشاند
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد گفت: همه ما دغدغه دین را داریم اما راهکار این نیست که دیگران را با تحمیل وارد این مسیر کنیم، بلکه باید به اندازه‌ای معنویت را در شهر ایجاد کنیم که افراد با انگیزه خاصی به زیارت امام رضا(ع) بروند.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، عباس شیخ‌الاسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، امروز 19 آبان‌ماه در اولین نشست گفت‌وگو محور همایش ملی الهیات شهر با موضوع «بررسی سه گانه زائر، مجاور و خادم و نسبت آن با مفهوم شهروندی در شهر مشهد» که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: به نظر من مفاهیم زائر، مجاور و خادم، مفاهیمی قابل جمع هستند و ما این مفاهیم را در مقابل و متضاد یکدیگر قرار نمی‌دهیم. در حقیقت زائر فردی است که با قصد و انگیزه دینی، مذهبی، عبادت و تحول معنویت به یک مکان خاصی مانند مکه که مقدس است و یا آرامگاه امامزاده‌ای می‌رود تا به هدف خاصی که در نظر دارد، دست پیدا کند.
وی عنوان کرد: بنابراین بحث زیات تنها مختص اسلام نیست، چرا که ما در ادیان دیگر هم این موضوع را شاهد هستیم، به گونه‌ای که افراد غیر مسلمانی هستند که یک رود و مکان خاصی برایشان تقدس دارد. اما از طرفی نیز افرادی هم هستند که بدون هیچگونه هدف زیارتی، برای دیدن اماکن جدید یک شهر و یا کشوری، سفر می‌کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد بیان کرد: همچنین یکی از مکان‌هایی که گردشگران برای سفر خود انتخاب می‌کنند، اماکن مذهبی است، چرا که این اماکن برای آن‌ها از جذابیت خاصی برخوردار است و با وجود اینکه شاید برخی از آن‌ها هیچگونه اعتقادی به این اماکن مذهبی مانند حرم مطهر امام رضا(ع) نداشته باشند، اما حس خوبی را از این مکان‌ها دریافت می‌کنند.
شیخ‌الاسلامی خاطرنشان کرد: این در حالی است برخی از ما نیز زمانیکه به خارج از کشور سفر می‌کنیم، با وجود اینکه به کلیسا اعتقادی نداریم اما در حقیقت این مکان مذهبی آن‌ها برای ما جذاب است و مورد بازدید ما قرار می‌گیرد. بنابراین ما نبایستی دو مفهوم زیارت و گردشگر را به گونه‌ای استفاده کنیم که دیگری را نفی کند، زیرا این دو مفهوم، مفاهیم کاملا متفاوتی هستند.
وی اظهار کرد: از طرفی نیز در کنار زائر از کلمه مجاور نیز استفاده می‌کنیم و از ما افرادی که در این شهر زندگی می‌کنیم، با این عنوان یاد می‌شود که در این میان ممکن است برخی از این مجاوران خدام نیز باشند، بنابراین باید در نظر داشت که ما این مفاهیم را مساوی با یکدیگر نمی‌دانیم و قصد نداریم که با داشتن یک مفهوم، مفهوم دیگری را حذف کنیم بلکه مفاهیم به شناخته شدن یک مفهوم کمک می‌کند و به نوعی آثار حقوقی برای یک مفهوم قائل می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد عنوان کرد: یک بحثی تحت عنوان حقوق بشر داریم که در دنیا رواج یافته است و طبق اعلامیه حقوق بشر، انسان‌ها جدای از تفاوت‌هایی که با یکدیگر دارند، دارای حقوقی هستند، افرادی که پایه گذار حقوق بشر بودند بر این باور هستند که این مفهوم جهان شمول، تفکیک ناپذیر، سلب نشدنی، انتقال ناپذیر است و همواره وجود دارد و پس از این اعلامیه نیز مفهوم حقوق شهروندی هم به آن اضافه شد.
شیخ‌الاسلامی بیان کرد: حقوق شهروندی محدود به مرزهای یک کشور شد، دولت-ملیت و دولت-شهروند یک سری حقوق و تکالیفی دارد که دنیا نیز این حقوق را پذیرفت که این شهروند ممکن است دو تابعیتی و... باشد اما به هر حال در یک کشوری اقامت دارد و از یک سری حقوق و تکالیفی برخوردار است.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین من مفاهیم سه‌گانه این نشست را اعم از زائر، مجاور و خادم را که همواره هیچگونه توازنی با یکدیگر ندارند در تساوی با یکدیگر نمی‌دانم و ما نباید این مفاهیم را در مقابل یکدیگر قرار دهیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد تأکید کرد: بنابراین اینگونه مسائل حقوقی که به طبع تفاوت یک شهروند و یک غیر شهروند ایجاد می‌شود، مباحث ثانویه‌ای است که می‌تواند آثاری در پی داشته باشد اما یک زائر ممکن است شهروند کشور دیگری باشد و ممکن است سخت گیری نسبت به او و یا حمایت‌هایی از او داشته باشیم.
شیخ‌الاسلامی در نقد سخنان حجت‌السلام والسملین دعایی بیان کرد: من هم با صحبت‌های جناب دعایی موافق هستنم و به عبارتی مخالف با هویت فرهنگی و دینی مشهد نیستم و نباید از این موضوع غافل شد و نسبت به اینکه مشهد اقتضائات خاص خود را دارد و شهر امام رضا(ع) است و توسعه این شهر به برکت وجود امام رضا(ع) بوده است نیز نمی‌توان ایراد گرفت.
وی در ادامه تصریح کرد: منتهی دو خط قرمز در این راستا برای صحبت‌های خود تعریف می‌کنم و آن، اینکه این با زور و تحمیل و یک طرف نباشد، زیرا مشکلی که ما در نظام داریم این است زمانیکه ما به یک حقیقتی می‌رسیم، در این صورت نظرات دیگران برای ما اهمیتی ندارد و نظر خود را بر دیگران تحمیل کنیم و این اعمال نظرها با شمشیر نباشد بلکه از طریق گفت‌وگو صورت گیرد اما سخنان جناب دعایی گویای این حقیقت است که ما باید به دیگران تحمیل کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد افزود: خط قرمز دومی که من دارم این است که من دینداری و امام رضا(ع) و توسعه بر مبنای هویت دینی را در مقابله با تخریب صنعت، تجارت و گردشگری این شهر نمی‌بینم. بنابراین این تفکر که برخی‌ها معتقدند که پروژه پدیده ناتمام باقی بماند، زیرا وجود این پروژه گردشگری باعث شده افراد و زائرین دیگر با هدف زیارت امام رضا(ع) به مشهد سفر نکنند و با اهداف دیگری به این شهر سفر داشته باشند که به نظر من این کار هیچگونه اشکالی ندارد و ما نمی‌توانیم به این افراد تحمیل کنیم که حتما به زیارت امام رضا(ع) بروند و در حقیقت اینجا ما نمی‌توانیم با تخریب یک مکان گردشگری از دین خود حمایت کنیم.
شیخ‌الاسلامی بیان کرد: البته که ما همه دغدغه دین را داریم اما راهکار این نیست که ما دیگران را با تحمیل وارد این مسیر کنیم بلکه باید به اندازه‌ای معنویت را در شهر ایجاد کنیم که افراد با انگیزه خاصی به زیارت امام رضا(ع) بروند.
وی عنوان کرد: بنابراین امیدوارم این شائبه ایجاد نشود که حوزه، مخالف توسعه گردشگری در این شهر است و بر این باور است که همه سیاست‌ها باید به سمت زیارت حرکت کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: اینکه ما زیارت را به این سمت سوق دهیم که اگر بناست سرمایه گذاری در مشهد رخ دهد، این سرمایه گذاری اگر در جهت تقویت گردشگری باشد نباید به زیارت لطمه وارد کند و این در حالی است که به نظر من اتفاقا این کار به نوعی ظرفیتی را برای زیارت نیز ایجاد می‌کند.
انتهای پیام
