رونمایی از هفت قرآن بازوبندی در موزه قرآن حرم رضوی

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، مریم حبیبی قائنی بایگی، کارشناس موزه آستان قدس رضوی امروز 28 خردادماه در مراسم رونمایی از هفت قرآن بازوبندی که در موزه قرآن آستان قدس رضوی برگزار شد، گفت: کتابخانه آستان قدس رضوی به خاطر وجود مجموعه‌های غنی از نسخ خطی و مصاحف و جزوات قرآنی ارزشمند و منحصر به فرد یکی از گنجینه‌های فرهنگی و معنوی ایران و جهان اسلام به شمار می‌آید و باعث شده از جایگاه ممتاز و معتبری در میان کتابخانه‌های جهان برخوردار باشد.
وی افزود: انتساب این نهاد مقدس به امام رضا(ع) کانون مطمئنی برای وقف نسخ خطی و مصاحف شریف از اقصی نقاط ایران و جهان ایجاد کرده است. در مرکز نسخ خطی گنجینه رضوی حدود 23 هزار قرآن و جزوه قرآنی نگهداری می‌شود. در بین این قرآن‌ها و جزوات، آثار بسیار ارزشمندی از لحاظ انتساب به ائمه اطهار(ع)، خطاطان، خوشنویسان مشهور و صاحب سبک، قدمت و دیرینگی اثر، خط و شیوه کتابت و... در حواشی وقف نامه‌ها وجود دارد.
حبیبی قائنی بایگی گفت: مصاحف این مجموعه در قطع یا ابعاد مختلفی همانند بازوبندی، بغلی، حمایلی، جیبی، خشتی، وزیری، رحلی، سلطانی، است.
کارشناس موزه آستان قدس رضوی در تشریح قرآن‌های بازوبندی این مجموعه بیان کرد: در حال حاضر 68 قرآن و جزوه قرآنی با قطع بازوبندی در گنجینیه نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی وجود دارد که در نوع خود کم نظیر است.
وی گفت: قطع بازوبندی در بین فهرست نویسان کتب خطی به کتابی اطلاق می‌شود که در ابعاد و اندازه سه در دو سانتی‌متر باشد. کتاب‌ها و جزواتی که پیشینیان در قطع بازوبندی تجلید می‌کردند، به اشکال دایره، لوزی، چند ظلعی، و مربع توسط نخی از پارچه ابریشم یا چزم به بازوی اشخاص بسته می‌شد.
حبیبی قائنی بایگی ادامه داد: قطع بازوبندی کوچکترین و قطع سلطانی بزرگترین اندازه کتاب هستند که قطع بازوبندی بیشتر برای قرآن‌ها، جزوات، کتب ادعیه، و حرها استفاده می‎شده، داخل محفظه چرمی در بازوبند قرار می‌گرفته است و قطع سلطانی برای قرآن‌ها و کتبی که بیشتر در دربار سلاطین و حاکمان بوده کاربرد داشته است.
کارشناس موزه آستان قدس رضوی اضافه کرد: انتخاب و استفاده از قرآن‌ها و حرزهای بازوبندی عوامل و انگیزه‌های مختلفی داشته است و برخی از مردم به خاطر اعتقاد و ایمان راسخ مبنی بر ملازمت همیشگی با قرآن و تبرک، گروهی برای سلامتی و دفع چشم زخم، برخی برای افزایش روزی و پهلوانان و افرادی که دائم در حال جنگ و نبرد بودند برای پیروزی در برابر رقیب از قرآن‌ها و حرزهای بازوبندی استفاده می‌کردند. به عنوان مثال آیت‌الکرسی و وان یکاد از موارد پر کاربرد در بین مردم به این منظور بوده است.
وی گفت: مشخصات اکثر قرآن‌های بازوبندی موجود در مرکز نسخ خطی گنجینه رضوی عبارت است از خط، نسخ، کاغذ، ترمه و نخودی و فرنگی دارای جلد روغنی تذهیب کاری شده و مرصع و نیز تیماج که از طریق وقف و یا اهدایی جذب شده است و تزئینات این نسخ شامل سرلوح و کتیبه‌های زرین، جداول اوراق به زر و تحریر مشکی کمند نیز به سیاهی فواصل آیات گوی زرین است.
وی بیان کرد: کوچکترین قرآن بازوبندی این کتابخانه به شماره 3856 مشتمل بر منتخبی از سوره حمد تا ناس به خط نسخ خفی در ابعاد دو نیم در سه و نیم و در 158 برگ و جداول اوراق و اسامی سوره‌ها به سرخی دو صفحه قبل از شروع قرآن و چهار صفحه آخر منقش کم کار و جلد تیماج قهوه‌ای با عطف پارچه و کاغذ نخودی فرنگی است.
این کارشناس موزه خاطرنشان کرد: یکی دیگر از قرآن‌های بازوبندی نیز به خط نسخ ممتاز محمد رحیم اصفهانی در سال 1280 ق در 312 برگ 17 سطری کتابت شده است و قرآن دیگری نیز در این ابعاد به نسخ ممتاز محمد علی اصفهانی در سال 1288 ق در 374 برگ کتابت شده است. همچنین یک قرآن بازوبندی نیز توسط نسخ خوش علی خوانسازی در سال 1319 ق کتابت شده است.

انتهای پیام