طلب آمرزش در سحرگاهان از صفات پرهیزکاران است + صوت

محمود مهدوی دامغانی، اسلام‌شناس و قرآن‌پژوه، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، اظهار کرد: پروردگار بزرگ در آیه ۱۷ سوره آل‌عمران در آن هنگام که پرهیزکاران را توصیف می‌فرماید، بیان می‌کند: «الصَّابِرِينَ وَالصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَالْمُنْفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ»، «از نشانه‌های بسیار روشن پرهیزکاران، طلب آمرزش کردن و آمرزش‌خواهی در سپیده‌دمان است»، همچنین در آیه ۱۸ سوره الذاریات آنگاه که پرهیزکاران و افراد نیک‌سرشت را وصف می‌کند، می‌فرماید: «وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ»، «از برجسته‌ترین صفات آنان آن است که در شب کم می‌آرمند و کم می‌خوابند و در سپیده‌دمان از پیشگاه خدا طلب آمرزش می‌کنند».

وی افزود: همچنین خداوند در سوره مبارکه قمر، در مورد نجات و رهایی قوم لوط و عذاب بستگان حضرت لوط که سلام خدا بر او بزرگمرد شکیبا باد، می‌فرماید که من آنان را در سپیده‌دم و سحر نجات دادم.

مهدوی دامغانی ادامه داد: از سوی دیگر در فرهنگ اسلامی و اسلامی ـ ایرانی، مسئله توجه به حق تعالی در شب و نیازخواهی در شب در ادب ما موج می‌زند، در این خصوص حافظ شاعر بلندمرتبه می‌گوید: ما شبی دست برآریم و دعایی بکنیم/ غم هجران تو را چاره ز جایی بکنیم.

این اسلام‌شناس و قرآن‌پژوه بیان کرد: شاعر گرانمایه روزگار نزدیک به ما نیز چه نیکو سروده است:
چنین شنیدم که لطف یزدان بروی جوینده در نبندد/دری که بگشاید از حقیقت بر اهل عرفان دگر نبندد

چنین شنیدم که هرکه شبها نظر ز فیض سحر نبندد/ملک ز کارش گره گشاید فلک بکینش کمر نبندد

وی تصریح کرد: ماه مبارک رمضان امسال به‌خصوص با هجوم این بیماری که نمی‌دانیم خشم خدای بخوانیمش یا زشتی عمل خودمان؛ در این‌باره مکرر حق تعالی در قرآن، می‌فرماید: «گرفتاری‌ها اموری است که به دست شما برای خودتان فراهم آورده شده است»، گرچه بنده نسبت به مخاطب گرانقدرم جسارت نمی‌کنم و می‌گویم که دست‌های من و دست‌های ما پدید آورده است.

مهدوی‌ دامغانی بیان کرد: اینک ماه مبارک رمضان فرارسیده است و بسیاری از شیفتگان به روزه به جهات گوناگون از روزه گرفتن محرومند، اما حق تعالی می‌فرماید: «اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبادِهِ»، خدا نسبت به بندگانش سخت مهربان و مهرورز است و هرگز آنانی که به سبب بیماری و یا اسباب دیگری از گرفتن روزه محرومند، نباید تصور کنند که از رحمت الهی بهره‌مند نیستند. به قول سعدی: چنان پهن خوان کرم گسترد/که سیمرغ در قاف روزی خورد و آنگاه که روزی این جهان چنین گسترده باشد، مهرورزی او برای مشتاقان به روزه چگونه خواهد بود؟

این اسلام‌شناس و قرآن‌پژوه بیان کرد: بزرگان و علما نقل کرده‌اند که حق تعالی مکرر فرموده است که روزه از آن من است، هرکه می‌خواهد اندکی سپاس مرا به جای آورد روزه بگیرد که من پاداش داده می‌شوم با روزه گرفتن، هرچند ذات او بی‌نیاز از همه‌چیز است، اما برای تشویق بندگان و یا آنکه روزه عبادتی است که خداوند فرموده است، آنچنان که باید و شاید من پاداش آن را می‌دهم.

وی گفت: همچنین خداوند متعال به حضرت موسی فرموده است که ای موسی! بندگان من نزدیک غروب ماه مبارک رمضان آنگاه که روزه هستند، از بوی ناخوش دهان خودشان تصوری باطل می‌کنند، به جلال خودم سوگند که بوی دهان روزه‌دار در نظرم خوشبو از هر عطری است.

مهدوی‌ دامغانی تصریح کرد: برخی به جهات مختلف از گرفتن روزه و عرضه داشتن این عبادت به جهاتی محرومند، آنانکه که موفق هستند، خوشا به حالشان و گوارا باد، بر آنان و آنانکه از چنین نعمتی به خواست خدا و مشیت الهی محرومند، دست نیاز را در سحرگاهان برفرازند و از پیشگاه او با سوز دل و عرض نیاز اصلاح امور این جهان و آن جهان خود را طلب کنند.

این اسلام‌شناس و قرآن‌پژوه افزود: دعاهای سحرگاهان بسیار در ادعیه ما جایگاه خاصی دارد، از ابوحمزه ثمالی بگوییم که آغاز نیایش آن چنین است «بارالها هرگز مرا با شکنجه خویش ادب مکن، پروردگارا مبادا برای گول زدن من فریب‌سازی فرمایی».

وی اظهار کرد: سفارش می‌کنم در ماه مبارک رمضان، خویشتن را از مرور به دعای ابوحمزه ثمالی محروم نفرمایید، در دعای بعد از آن سه فراز آمده است که بر آن سه فراز تأکید شده است؛ بار خدایا دل‌های ما را از نفاق پاک گردان، بار خدایا اعمال عبادی ما را از خودنمایی و ریا پاک گردان، بار خدایا زبان‌های ما را از دروغ به رحمت خودت پاک گردان و پروردگارا نگاه ما را از هرگونه آلودگی محفوظ دار؛ چشم آلوده نظر بر رخ جانان دور است/بر رخ او نظر از آینه پاک انداز.