بررسی جراحی زیبایی از منظر فقه

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی و به نقل از روابط عمومی حوزه علمیه خراسان، حجت‌الاسلام والمسلمین رفیع‌پور، استاد حوزه علمیه قم، در نشست تخصصی فقه سلامت که با موضوع «جراحی زیبایی از منظر فقه امامیه»، توسط هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان برگزار شد، ضمن بررسی جوانب مختلف عمل جراحی زیبایی از نظر فقه امامیه گفت: مقالات و آثاری از جمله مقاله «جراحی زیبایی از منظر فقه»، اثر زهره صفاتی و همچنین مقاله «عمل زیبایی و جراحی پلاستیک در ساحت فقه» اثر حسین صابری و خانم طلوعی در این زمینه تألیف شده است.

وی در ادامه افزود: محل بحث ما، عمل جراحی زیبایی صرف است، چرا که اعمال جراحی پلاستیک که به خاطر ضرورت، مثلا بر اثر تصادف و یا ناهنجاری‌های مادرزادی انجام می‌شود، نیاز به بحث ندارد، چرا که حتی در فرض حرمت، مورد قاعده ضرورت خواهد بود و اشکالی متوجه آنها نخواهد شد.

رفیع‌پور با اشاره به اقسام عمل‌های زیبایی گفت: برخی از عمل‌های زیبایی همراه با جراحی و شکافت بافت بدن است که از آن می‌توان به عمل بینی یا کاشت مو اشاره کرد، اما برخی از عمل‌های زیبایی مثل برداشتن موهای زائد، یا خال‌کوبی بدون جراحی است.

این استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: روایاتی در این موضوع می‌تواند مورد استدلال قرار گیرد از جمله روایت نبوی «لعن الله الواصله و المستوصله» که مرحوم شیخ در مکاسب محرمه به آن استدلال کرده‌اند. هر چند این روایت در منابع روایی اهل سنت نقل شده است، لکن از نظر فنی، روایاتی که در کتب اهل سنت ذکر شده است نیز باید بررسی شوند و اگر از طریق روات موثق نقل شده باشند، می‌توان به آنها استدلال کرد. همچنین فراز دیگر این روایت که می‌فرماید: «لعن الواشمه و المستوشمه»، اشاره به خال‌کوبی دارد.

وی در ادامه به بررسی معانی محتمل این روایات و همچنین تطبیق آن بر عمل‌های زیبایی پرداخت و گفت: روایت دیگر که می‌توان از آن در این بحث استفاده کرد، حدیث «ان الله جمیل و یحب الجمال» است که یک بحث سندی دارد و یک بحث دلالی، در بحث سندی تقریبا در هفت مصدر اصلی شیعه آمده است، از جمله تفسیر عیاشی، کتاب کافی که به طرق مختلف ذکر شده، دعائم الاسلام و خصال صدوق. که در بین این مصادر، اگر بخواهیم از نظر سندی، دنبال سند تام و تمام باشیم، فقط همانی است که در آن قاسم بن یحیی عن حسن بن راشد دارد که بحث وثاقت قاسم بن یحیی و جدش حسن بن راشد محل نزاع است، ابن غضائری ایشان را تضعیف کرده است، ولی می‌توان وثاقت ایشان را از عبارت مرحوم صدوق در کتاب فقیه، ج2، ص47، استفاده کرد که فرموده است: این زیارتی که من برای امام حسین(ع) نقل می‌کنم «اصح الزیارات عندی من طریق الروایه» یعنی از نظر سند و در سند این زیارت قاسم بن یحیی عن جده حسن بن راشد وجود دارد که اینجا برخی دوستان اشکال کرده‌اند که شاید منظور این نباشد که روات ثقه هستند، شاید منظور این باشد که این سند در کتاب‌های دیگر تکرار شده است، یا صحت قدمایی مراد باشد که من عرض کردم این خلاف ظاهر است.

استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: البته هر حدیثی لازم نیست حتما سند آن صحیح باشد، بلکه برای اثبات اعتبار یک حدیث دو راه داریم: یا روایتی باشد با سند صحیح و اطمینان‌بخش است، یا به استفاضه متعددی در مصادر نقل بشه و خلاف عقل و خلاف قرآن و خلاف موازین نباشد. به نظر می‌رسد که به هر دو قسم می‌توان عمل کرد. این حدیث حتی اگر از نظر سندی مشکل داشته باشد، به خاطر استفاضه نقل مورد اطینان است.

وی افزود: بحث دیگر، بحث دلالی این حدیث است که ظاهراً مراد آن جمال و زیبایی عارضی و موقت است، مثل پوشیدن لباس تمیز و استفاده از عطر و مرتب بودن مو و محاسن، نه اینکه مقصود عمل جراحی زیبایی مثل عمل بینی باشد. مخصوصاً که در اکثر این روایات به موارد مزبور مانند استفاده از عطر تصریح شده است.