از ایجاد مرکز ملی کیفیت در مشهد تا نظارت بر ادارات توسط مردم

مهدی رضایی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی اظهار کرد: ما در ستاد امر به معروف و نهی از منکر قصد داریم رضایت‌مندی مردم را در حوزه‌های مختلف افزایش دهیم. امر به معروف یک دامنه‌ خاص ندارد که بگوییم از نقطه «الف» شروع می‌شود و به نقطه «ب» ختم می‌شود. در سند 1404 درباره ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفته شده که این ستاد یک مرکز راهبردی، سیاست‌گذار، پژوهش‌محور، نظارت‌کننده و هماهنگ‌کننده بین دستگاه‌ها و تشکل‌ها در حوزه احیا و اجرای امر به معروف و نهی از منکر است. بنابراین وقتی به این تعریف نگاه می‌کنیم، حوزه امر به معروف خیلی گسترده است و نباید آن را به یک حوزه خاص محدود کرد.

وی با بیان اینکه هدف ما این است که زبان مردم باشیم افزود: تلاش می‌کنیم با توجه به قوانین و دسترسی‌هایی که داریم مطالبات مردم را از دستگاه‌های دولتی پیگیری کنیم و به سرانجام رسانیم. عمده وظایف این ستاد در حوزه دستگاه‌های اداری تعریف می‌شود، چرا که معتقدیم اگر بتوانیم حوزه مطالبات مردم از دستگاه‌های اداری را دنبال کنیم، بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در سطح جامعه هم کاهش خواهد یافت که نتیجه‌ آن رضایت‌مندی مردم در سطح جامعه است. در این مسیر به دنبال رفتارسازی اجتماعی هستیم و از آنجا که روزانه مکاتبات زیادی با دستگاه‌های اداری مختلف داریم، یکی از برنامه‌های ما در سال‌جاری این بود که مکاتبات خود را سازماندهی کنیم تا در یک سامانه و سیستم اتفاق بیفتد.

آموزش هزار نفر از مردم به صورت هفتگی

رضایی از برگزاری دوره‌های آموزشی برای مردم و طراحی نرم افزار «سو» خبر داد و گفت: تلاش کردیم آحاد مردم از جمله کارمندان ادارات و خانواده‌هایشان را با امر به معروف و نهی از منکر آشنا کنیم و توضیح دهیم که این واجب قریب دینی در اصل چیست. بر این اساس نهضت آموزش طراحی کردیم و هر هفته به صورت متوسط هزار نفر را تحت پوشش آموزش قرار می‌دهیم. این آموزش‌ها به دو حوزه عمومی و تخصصی تقسیم‌بندی می‌شود. برخی مردم علاقه‌مند هستند که در حوزه تذکر لسانی، به صورت شخصی فعالیت کنند، ما در این دوره‌ها این مسائل را آموزش می‌دهیم که اگر قرار است به فردی تذکری داده شود، روش برخورد باید چطور باشد تا ضمن اثرگذاری، موجب ناراحتی طرف مقابل نشود. امر به معروف یک مسئله‌ یادگرفتنی است و افراد باید آموزش ببینند.

طراحی نرم‌افزار «سو» برای نظارت بر دستگاه‌ها

وی ادامه داد: از سویی دیگر با طراحی نرم‌افزار «سو» به معنای نور، سمت، روشنایی و ...، حوزه نظارتی دستگاه‌ها را افزایش دادیم. همیشه یکی از مشکلات دستگاه‌های نظارتی برای نمونه در حوزه گران‌فروشی، کمبود نیرو بوده است که با این نرم‌افزار تمام ظرفیت مردم در حوزه نظارتی را پای کار آورده‌ایم. در این نرم‌افزار 23 اداره اصلی دارای پنل هستند و تاکنون پنل 10 اداره نصب و بارگذاری شده است. ما شبکه‌ای از افراد را در این نرم‌افزار احراز هویت کرده‌ایم و آن‌ها براساس موضوعات مختلفی که در این نرم‌افزار ثبت شده است، می‌توانند گزارش‌های خود را ثبت کنند. زمانی که یک کاربر گزارشی را ثبت می‌کند، این گزارش ابتدا توسط ستاد امر به معروف و نهی از منکر بررسی و سپس در پنل اداره مربوطه بارگذاری می‌شود. کاربر همزمان می‌تواند چرخش گزارش ثبت شده خود را ببیند و مطلع باشد موضوعی که ثبت کرده اکنون در چه مرحله‌ای قرار دارد. از آنجا که باید راهی را در نظر می‌گرفتیم تا گزارش‌های غیرواقع ثبت نشود، برای عضویت در نرم‌افزار سو یک کد تایید قرار دادیم تا ابتدا هویت افراد بررسی شود و سپس عضو نرم‌افزار شوند، اما اگر کسی کد تایید را از ستاد دریافت کرد، خود آن فرد هم می‌تواند چندین نفر دیگر که مورد اعتمادش هستند را به نرم‌افزار دعوت نماید تا بر این اساس شبکه‌ کاربران محدود نشود و گسترش یابد. البته تمام کاربران نمی‌توانند در تمام موضوعات گزارش ثبت کنند و گزارش‌ها طبقه‌بندی دارد.

راه‌اندازی «مرکز ملی کیفیت» به صورت آزمایشی در مشهد

دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر خراسان رضوی از راه‌اندازی «مرکز ملی کیفیت» به‌عنوان پایلوت کشوری در مشهد خبر داد و بیان کرد: از دیگر موضوعاتی که در هیئت اندیشه‌ورز ستاد امر به معروف و نهی از منکر خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفت این بود که هر کالایی در جامعه اعم از لوازم برقی و ... دارای یک استاندارد است، اما در حوزه فرهنگی استاندارد مشخصی وجود ندارد. در نتیجه‌ این بررسی‌ها به ایده مرکز ملی کیفیت رسیدیم و براساس ظرفیتی که وجود داشت آن را در دبیرخانه فرهنگ عمومی کشور مطرح کردیم و مصوبه گرفتیم که مرکز ملی کیفیت با محوریت ستاد امر به معروف و نهی از منکر خراسان رضوی به صورت آزمایشی و پایلوت در مشهد راه‌اندازی شود. این مرکز در ابتدا بنا دارد در حوزه مد و لباس فعالیت‌های خود را انجام دهد و سپس به حوزه‌های دیگه وارد شود. در حوزه مد و لباس باید استاندارد‌ها تبیین شوند. هشت دستگاه‌ پای کار آمده‌اند تا استانداردها را تبیین کنیم. بر اساس این استانداردها مشخص خواهد شد که هر صنف در حوزه مد و لباس اعم از طراح، تولیدکننده، توزیع، فروش و ... باید چه شاخص‌هایی را بر اساس مرکز ملی کیفیت رعایت کنند. این استانداردها شامل جنس، رنگ، مدل، طراحی و ... خواهد بود. در واقع هر لباسی باید شناسنامه داشته باشد که آن را چه کسی طراحی و تولید کرده است.

تدوین پروتکل‌های مد و لباس تا پایان سال‌جاری

رضایی با بیان اینکه سعی کردیم از کنش‌های مقطعی فاصله بگیریم و در حوزه سیاست‌گذاری‌های بلندمدت فعالیت کنیم، تصریح کرد: مرکز ملی کیفیت یک مجموعه فراسازمانی مانند ستاد امر به معروف و نهی از منکر است که امیدواریم تا پایان سال بتواند پروتکل‌های حوزه مد و لباس را تبیین کند. ما اعتقاد داریم که ممنوعیت خیلی از چیزها پاسخگوی امروز نیست. برای نمونه با ممنوعیت شلوار زاپ‌دار، می‌توانیم آن‌را از مغازه‌های سطح شهر جمع‌آوری کنیم، اما افراد در کارگاه‌های زیرزمینی کار خود را انجام خواهند داد، یا اصلاً ممکن است یکی بگوید من دوست دارم در خانه شلوار زاپ‌دار بپوشم و چرا نباید بتوانم آن را خریداری کنم، ایرادی ندارد و باید بتواند آن را بخرد، اما ابتدا مالیات آن را بپردازد و همچنین برای فروشنده آن لباس مشخص باشد که این لباس مخصوص استفاده در منزل است و باید در کجای مغازه‌اش قرار دهد. تمام این پروتکل‌ها باید مشخص و نوشته شود و کسی که می‌خواهد شلوار زاپ‌دار بخرد، روی آن قید شده باشد که این لباس برای استفاده در منزل است. این استانداردها در کنار استانداردهای دیگر توسط مرکز ملی کیفیت تبیین می‌شود و اگر هم کسی تخلفی کرد، به دلیل عدم رعایت پروتکل‌های کیفیتی با او برخورد می‌شود.

95 درصد ادارات مشکل خاصی در حوزه عفاف و حجاب نداشتند

وی با اشاره به عملکرد ستاد امر به معروف و نهی از منکر در حوزه قرارگاه 21 تیر تصریح کرد: ابتدا باید دلیل راه‌اندازی این قرارگاه را بررسی کنیم. همه ما اعتقاد داریم که در حوزه عفاف و حجاب کارهایی بر زمین مانده و انجام نشده است که عمده آن هم کارهای فرهنگی بوده، چرا که اصلاً کار سلبی در حوزه عفاف و حجاب جواب نمی‌دهد. در سال 1384 شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه‌ای تحت عنوان 427 به تصویب رساند که 32 دستگاه در قالب 351 خط برنامه موظف شدند اقداماتی را انجام دهند. 99 درصد این‌ها در حوزه فرهنگ است و 16 سال بر زمین مانده بودند. ستاد امر به معروف و نهی از منکر موظف شده بود تا شاخص‌های عفاف و حجاب در دستگاه‌های دولتی را تبیین و ابلاغ کند. منطق این کار هم آن است که دولت، افرادی را استخدام کرده تا کارهای مردم را انجام دهند و حق دارد پروتکل‌هایی را هم برای پوشش آن‌ها تعیین کند. شما اگر یک مغازه هم داشته باشید، اجازه نمی‌دهید شاگرد شما با هر لباسی که دلش خواست در محل کار حاضر شود. پس از 16 سال این اتفاق رخ داد و در اواسط سال 1400 شاخص‌ها ابلاغ شد. در قرارگاه 21 تیر ناظران ستاد در دستگاه‌ها حضور می‌یافتند و وضعیت ابلاغ شاخص‌ها و اجرای آن‌ها را نظارت می‌کردند. ناظران به هیچ‌ عنوان حق تذکر نداشتند و فقط مواردی که ملاحظه می‌کردند را در قالب نامه محرمانه به مدیر دستگاه اطلاع می‌دادند و مدیر مربوطه موظف بود آن‌ها را پیگیری کند. پس از بررسی‌هایمان هم مشخص شد که بیش از 95 درصد ادارات مشکل خاصی در حوزه عفاف و حجاب نداشتند.

رضایی با اشاره به برخی شاخص‌هایی که در این بازدیدها مورد ارزیابی قرار گرفت بیان کرد: برخی محل‌های سازمانی در بلندمدت باعث به‌وجود آمدن مفسده می‌شود. بر همین اساس هم یکی از شاخص‌های قرارگاه21 تیر عدم استفاده از بانوان در محل‌های سازمانی ویژه آقایان و برعکس یا عدم استفاده از منشی بانو برای مردان و یا مسئله عکس‌های پروفایل‌ها در فضای مجازی بود. در حوزه تفکیک اتاق‌های زنان و مردان در ادارات، بسیاری از ادارات و سازمان‌ها در همان سال 1400 و پیش از بازرسی‌های تیرماه 1401 این کار را انجام دادند، خیلی‌ها هم حین بازرسی‌ها نسبت به جداسازی اتاق آقایان و بانوان اقدام کردند و برخی هم هنوز ادامه دارد و در حال انجام تفکیک اتاق‌ها هستند. درباره عکس‌های پروفایل هم که خبرساز شد، مسئله این است که برای نمونه یک آقا با یک بانو همکار است و زمانی که بر اساس تعاملات کاری خود، در فضای مجازی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند، عکس‌های پروفایل برخی افراد به گونه دیگری است که خوب نیست. بر همین اساس اعلام کردیم که کارمندان دولت باید عکس‌های پروفایل با پوشش اسلامی در فضای مجازی داشته باشند.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر این که چنانچه کارمندی این موارد مانند عکس پروفایل را رعایت نکند، چه اتفاقی برایش می‌افتد بیان کرد: اگر کارمند مربوطه موارد اعلام شده را رعایت نکند، کارمند به کمیته انضباط کار معرفی می‌شود و در آن کمیته برایش تصمیم‌گیری خواهد شد. در آن جا می‌توانند در قالب پرونده‌ای با عنوان تخطی از قانون، حتی اخراج هم اجرایی شود. چنانچه مدیر یک دستگاه هم مواردی که توسط بازرسان ستاد در قالب نامه محرمانه برایش ارسال شده را پیگیری نکند، به استانداری معرفی خواهد شد.

برخی تشکل‌های مردمی عفاف و حجاب مورد تأیید ستاد امر به معروف نیستند

دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر خراسان رضوی در پاسخ به سؤالی درباره عملکرد این ستاد در حوزه فضای مجازی گفت: برخی خبرسازی‌های این موضوع به ستاد امر به معروف و نهی منکر مربوط نمی‌شود و تشکل‌های مردمی هستند که مطالبی را در فضای خبری عنوان می‌کنند. اقدامات این افراد مورد تأیید ستاد امر به معروف نیست. نظارت ما در حوزه فضای مجازی صرفا به موارد اخلاقی مربوط می‌شود. آن هم نه به صورت برخوردهای سلبی، بلکه در ابتدا از افراد دعوت می‌کنیم و آن‌ها را «امر به معروف» می‌کنیم و در صورتی که پس از صحبت و تعهد هم اقدامات خود را اصلاح نکردند، آن‌ها را به دادسرای فضای مجازی ارجاع می‌دهیم.