قرآن‌پژوهی در چين رونق می‌گيرد
گروه بين‌الملل: طی سال‌های اخير در كشور چين تعداد دانشمندانی كه به تحقيق در زمينه قرآن كريم مشغولند فزونی يافته‌است به‌ويژه اين‌كه روشنفكران بازنشسته، خود به تشكيل گروه تحقيقات آموزشی قرآن اقدام كرده‌اند.
پروفسور «يحيی صنوبر لين سونگ» مترجم منظوم قرآن‌كريم به زبان چينی كه درخواست خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) برای مصاحبه را پذيرفته و متن حاضر نيز ترجمه سخنان وی در پاسخ به سؤالات ايكنا است.
پروفسور لين سونگ ضمن ابراز خرسندی از افزايش محققان قرآنی در چين و نيز روشنفكران بازنشسته كه تجربه‌هايشان از فهم قرآن را نوشته و در روزنامه‌ها و مجلات به چاپ‌می‌رسانند، گفت: اين افراد نه تنها در مناطق مسلمان‌نشين بلكه در مناطق ديگر چين نيز اقدام به انتشار آثار و مقاله‌های خودمی‌كنند؛ برای مثال پروفسور «Jin wei de» كه ساكن شهر « Nan jing » است نوشته‌های خود درمورد قرآن را گردآوری و به صورت آثار منتخب تأليف‌كرده‌است و يا « Meng jian qiu » كه يك جلد حدوداً 400 صفحه‌ای «يادداشت‌های خواندن قرآن» را منتشركرد؛ در شهر «Fu sheng» استان «Liao ning» نيز می‌توان مقاله‌های افراد بازنشسته را در مطبوعات مشاهده كرد.
اين مترجم و انديشمند قرآنی در تكميل سخنانش اين‌گونه توضيح‌داد: گرچه تعداد مترجمان و يا قرآن‌پژوهان بسيار است ولی كسانی كه به كار تحقيق منظم و برنامه‌ريزی شده قرآنی مشغول باشند اندك هستند؛ در قرن بيستم به جز 14 نوع ترجمه قرآن به زبان چينی، ترجمه‌هايی به‌زبان‌های «اويغور»، «قزاق» و «قرقيزی» نيز به‌چاپ رسيد يعنی درحال حاضر 17 نوع ترجمه قرآن در چين وجود دارد اما از ميان اين ترجمه‌ها سه ترجمه از شهرت بيش‌تری برخوردار است كه متعلق به «Ma jing peng » ،« Ma zhong gang » و «li jing yuan» است.
وی همچنين تفاوت‌های موجود ميان اين ترجمه‌ها را چنين شرح‌داد: با بررسی ترجمه‌ها می‌بينيم كه برخی بر ترجمه متن اصلی قرآن تأكيددارند و برخی ديگر به تفسير آن؛ برای مثال «Ma zhong gang» اهل «Kun ming» بر تفسير قرآن بر مبنای حديث معتقد است و رجوع به احاديث برای ترجمه را كافی‌می‌داند درحالی‌كه «Zhong cheng qian» اعتقاد دارد نمی‌توان فقط از احاديث برای ترجمه و تفسير قرآن استفاده كرد بلكه بايد از نتايج تحقيقات علمی درباره قرآن كه تاكنون به دست آمده نيز بهره‌مند شد.
پروفسور لين سونگ انديشمندان مسلمان چين را به دو گروه تقسيم كرد: يك‌گروه موافق تعدد ترجمه هستند و معتقدند كه هر چه ترجمه بيش‌تر باشد بهتر و مفيدتر است؛ آن‌ها بر اين عقيده‌اند كه قرآن سخن خداوند است كه به زبان عربی نازل‌شده و هيچ ترجمه‌ای هرچند خوب را هم نمی‌توان با اصل متن برابر دانست، بنابراين بايد با تلاش مستمر، به مرور زمان و همراه با تكامل دانش علمی بشر، آن را بهبود بخشيد، بدين ترتيب هرچه درخواست برای ترجمه بيش‌تر باشد ترجمه‌های بهتری ارائه‌می‌شود و از ميان اين تعداد می‌توان بهترين را برگزيد.
وی در همين راستا «Bai shou yi» مورخ معروف مسلمان چينی را جزو موافقين تعدد ترجمه‌ها دانست و افزود: «بای شو يی» معتقد است قرآن هرچه بيش‌تر ترجمه شود بهتراست چراكه به‌عقيده او انجيل نيز تاكنون چند صد بار ترجمه شده و بيش از صدها بار به‌چاپ رسيده است، اما ترجمه‌هايی كه امروز از اين كتاب مقدس روانه بازارمی‌شوند كيفيت بسيار بهتری نسبت به ترجمه‌های پيشين دارند.
مترجم چينی قرآن در ادامه، ديدگاه گروه دوم يعنی مخالفان تعدد ترجمه را چنين توصيف‌كرد: اين عده معتقدند كه در حال‌حاضر ترجمه‌های قرآن بسيار زياد است و خوانندگان نمی‌توانند تمام آن‌ها را مطالعه كنند، پس چرا نيرو، انرژی و منابع مالی را هدردهيم؟ البته بايد بگويم تعداد كسانی كه اين ديدگاه را دارند بسيار زياد است؛ برای مثال «Zhong ming de» اهل تايوان(چين تايپه) درخواست كرده كه ترجمه قرآن را متوقف كنند زيرا به عقيده او ترجمه‌های قرآن كافی است و ديگر احتياجی نيست مترجمان وقتشان را صرف اين امر كنند.
وی اظهاركرد: اين دو ديدگاه گرچه با يكديگر تناقض دارند ولی هر دو قابل احترام هستند چراكه اختلاف نظر امری طبيعی است ولی نبايد به سرزنش و تفرقه بيانجامد؛ با اين وجود متأسفانه اين دو گروه اصل احترام را رعايت نكرده و به متهم‌كردن يكديگر پرداختند؛ برای مثال گروه اول، گروه ديگر را متهم‌كرد كه فقط بر حدس‌ها و نظريات خود استوار است و می‌خواهد نظريه جديدی ارائه دهد تا مشهور شود و اين بينش نسبت به تفسير قرآن هم به‌دليل عدم جديت آن‌ها است؛ در مقابل، گروه دوم نيز گروه اول را متهم‌كرد كه در فضای بسته، عقب‌مانده و سنتی است و هيچ نوآوری و پيشرفتی ندارد؛ دنيا در حال تحول است، بنابراين در تفسير هم بايد از علم و فن‌آوری استفاده شود؛ از اين رو درباره تفسير، اين دو نوع نظر متناقض وجود دارد و هميشه اختلاف‌برانگيز است.
پروفسور لين‌سونگ با بيان اين‌كه نيت هردو گروه خيرخواهانه و هدف اصلی آن‌ها حفظ ارزش و عزت قرآن و ارائه ترجمه‌های خوب و مناسب از اين كتاب مقدس است، اظهاركرد: من نيز در مورد تعدد ترجمه قرآن هيچ تعصبی ندارم ولی تأكيدمی‌كنم و انتظاردارم كه بايد ترجمه‌ای معتبر، منظم و با سطح و كيفيت بالا وجود داشته باشد؛ همه می‌دانيم كه ترجمه‌ای كه به‌طور كامل با متن اصلی منطبق باشد در هيچ زبان و كشوری يافت نمی‌شود اما هميشه ترجمه‌ای هست كه نسبت به ديگر ترجمه‌ها بهتر و ممتازتر باشد.
وی افزود: به همين منظور انجمن اسلامی چين قصد دارد ترجمه قرآن «محمد مكين» را كه در عربستان سعودی چندين‌بار به‌چاپ رسيده است بازبينی كرده و مترجمانی را گردآورد تا مشكلات اين ترجمه را رفع و به ياری خداوند ترجمه‌ای روان و سليس ارائه كنند؛ همچنين بعضی از دانشمندان دينی نظريه جديدی ارائه داده و تشكيل يك گروه مترجم در سراسر كشور را خواستارهستند كه همگی دركنارهم به ترجمه كل قرآن مشغول‌شوند چراكه به اعتقاد آنان با اين كار می‌توانند ترجمه‌ای معتبر و مورد قبول همگان ارائه دهند؛ در واقع با اين كار كيفيت بر كميت ارجح می‌شود و ترجمه‌های انفرادی قرآن پايان‌می‌يابد.
قرآن‌پژوه چينی در بخش ديگری از سخنانش با اشاره به اختلاف انديشمندان مسلمان در حوزه تفسير قرآن تأكيدكرد: دو نوع ديدگاه متفاوت در ميان آنان وجود دارد؛ گروهی هستند كه معتقدند احاديث، اولين مرجع و عنصر شرح و تفسير هستند كه اين نظريه مفسران سنتی است؛ آنان معتقدند قرآن نبايد بيهوده شرح داده و تفسير شود و نبايد در ترجمه نظر فرد را اصل قرار داد، به‌اصطلاح بايد از تفسيربه‌رأی پرهيزكرد؛ گروه دوم معتقدند كه تفسير بايد نوين بوده و به يافته‌ها و دانسته‌های دانشمندان قديمی تكيه‌نكند؛ آنان بر اين باورند كه بايد از صحت احاديث مرجع نيز مطمئن شد و محتاطانه آن‌ها را بررسی‌كرد.
پروفسور لين سونگ همچنين به تشريح چگونگی ترجمه منظوم قرآن به زبان چينی پرداخت و گفت: به ادبيات كهن چين علاقه بسيار داشتم اما هرگز فراموش نكردم كه بايد به توسعه قرآن، دين اسلام و نيز مسلمانان ياری رسانم و هميشه منتظر بودم كه فردی قرآن را به صورت منظوم به زبان چينی ترجمه كند، اما اين امر هيچ‌گاه به وقوع نپيوست؛ به همين منظور شخصاً به فكر افتادم كه به صورت آزمايشی اين كار را انجام دهم اما جرأت آن را نداشتم چراكه در آن زمان مشغله بسياری داشته و شخصاً معتقدبودم كه سطح معلومات من برای اين كار كافی نيست.
وی كه با تأثيرپذيری از زيبايی و آهنگين‌بودن آيات قران كريم، به ترجمه منظوم قرآن اقدام‌كرده است، مشكلات موجود در اين راه را چنين توصيف كرد: ترجمه منظوم به قافيه نياز دارد و انتخاب قافيه نيز برايم مشكل بود لذا بايد خيلی فكرمی‌كردم تا از ميان كلمات غنی زبان چينی، صدايی را انتخاب كنم كه ابتدا و انتهايش يكسان باشد و معنای اصلی آن تغيير نكند؛ از اين‌رو بسيار تلاش كردم و هرگاه به مرحله‌ای می‌رسيدم كه نمی‌توانستم تصميم بگيرم و يا قافيه‌ای نمی‌يافتم، يك علامت سؤال بزرگ در كنار آن می‌گذاشتم تا در اين مورد عميقاً فكر و كلمه مناسب را پيدا و به آن اضافه كنم.
پروفسور لين سونگ توضيح‌داد: به منظور ارائه ترجمه‌ای منظوم، كامل و مطلوب از قرآن‌كريم، تمام كتاب‌های صداشناسی چين را جمع‌آوری كردم؛ البته در ترجمه كمبود‌های بسيار زيادی وجود دارد، اما سرانجام به آرزوی بزرگ خود جامه عمل پوشاندم.
وی همچنين به مشكلات سياسی زمان خود اشاره و تصريح‌كرد: در دورانی كه تصميم به ترجمه قرآن گرفتم تحقيقات قرآنی چندان متداول نبود زيرا تحقيقات دينی به‌ويژه در دوران حكومت چپی‌ها(مائوئيست‌ها) امری ممنوع و بسيار حساسيت‌زا بود، بنابراين فقط می‌توانستم به صورت مخفيانه به امر ترجمه بپردازم؛ بعدها پس از اجرای سياست درهای باز*، شرايط محيط به كلی تغييركرد و فضای مملو از اضطراب به تدريج آرام شد، سپس به‌طور مستمر به امر ترجمه اهتمام ورزيدم كه سرانجام درسال 1988 ترجمه‌ام به‌چاپ رسيد و توجه خوانندگان را به خود جلب‌كرد.
مترجم چينی قرآن كريم در ادامه با اشاره به اين‌كه علوم دينی، حوزه تخصصی وی نبود اظهاركرد: با توجه به اين‌كه تحقيقات اسلامی با حرفه و رشته من مرتبط نبود، با فعاليت در حوزه دين تا حدی سرزنش و گاه محكوم می‌شدم، اما با اين وجود تلاش كردم تا به تعهد شغلی خود پايبند باشم بنابراين در كنار فعاليت‌های علمی در مورد مسائل اسلامی نيز تحقيق می‌كردم؛ با اين حال همچنان دچار اين ترديد و سردرگمی بودم كه شغل درستی ندارم يا نسبت به كار اصلی خود بی‌توجه هستم، به‌ويژه اين‌كه در آن زمان تحقيقات درباره دين در مرحله بسيار حساسی قرارداشت و تا حدی هم ممكن بود خطرناك باشد؛ با اين‌همه، باز هم به توصيه‌های ديگران و نيز خطرات اين كار چندان اهميت نمی‌دادم و در ميان تشويق مردم و توده مسلمان، به‌ويژه با حمايت پدرم، شجاعت خود را بازيافتم و با تمام نيرو به‌سمت نيت خالص خود پيش رفتم.
لين سونگ كه پس از هشت سال تلاش مستمر موفق به اتمام ترجمه مسجع قرآن شده است، به ترجمه كتاب «ختم قرآن» اشاره و خاطرنشان‌كرد: ابتدا پنج جزء اول را ترجمه كردم اما چون در آن زمان نگران بودم كه به سختی بتوانم اين كار را به اتمام برسانم و به‌خوبی ترجمه نكنم يا مورد استقبال قرارنگيرد، به صورت آزمايشی «ختم قرآن» (شامل سوره‌های كوچك جزء آخر قرآن) را ترجمه و منتشركردم.
وی در ادامه از استقبال چشم‌گير مردم چين از ترجمه آهنگين «ختم قرآن» يادكرد و گفت: پس از چاپ دوهزار نسخه از ترجمه در دفتر انتشارات تحقيق و آموزش زبان خارجی پكن كه به اصرار من انجام‌گرفت، در مناطقی مانند «San ya» در شهر «Hai nan» كه نسبتاً مسلمانان اندكی دارند به يك‌باره بيش از هزار جلد از اين ترجمه خريداری شد، البته بايد بگويم انتشارات اين مركز معمولاً فقط محدود به چاپ چند صد جلد می‌شد اما اين‌بار برای من هزار جلد آماده چاپ كرد؛ با اين وجود فكر می‌كردم كه اين تعداد كافی نيست و اميدوار بودم كه حداقل دوهزار جلد از اين ترجمه چاپ كنيم اما دانشگاه از فروش اين تعداد كتاب مطمئن نبود؛ از آن‌جاكه در آن زمان آموزگاران توانا، بودجه كافی برای انتشار آثارشان را نداشتند مجبوربودند از كمك هزينه بخش تحقيقات علمی استفاده‌كنند و در بسياری از موارد، بخش تحقيقات نگران اين موضوع بود كه كتاب فروش نداشته‌باشد و هزينه مصرفی به اين مركز مستردنشود.
لين سونگ توضيح‌داد: من آنان را از استرداد هزينه خريد مطمئن كردم و سرانجام پذيرفتند كه دو هزار جلد چاپ كنند؛ قيمت در آن زمان 5 مائو بود و به‌محض اين‌كه كتاب روانه بازار شد يكی از مسلمانان شهر «Xi an» يك‌باره 800 جلد از آن را از بخش تحقيقات خريداری كرد و اين موضوع باعث شگفتی مسئولان اين بخش شد چراكه اين‌گونه مطالب را حتی اگر به‌عنوان هديه هم عرضه می‌كرديم تمايل چندانی برای مطالعه آن وجود نداشت.
وی تشويق‌های مخاطبان را عامل اصلی موفقيت خود در اين ترجمه عنوان‌كرد و گفت: پس از چاپ «ختم قرآن» بيش از صدها نامه دريافت كردم كه اين شيوه نگارش ترجمه را می‌پسنديدند چراكه می‌پنداشتند ترجمه قرآن به اين شكل قابل درك است؛ آنان همگی مرا تشويق كردند كه حتماً با استفاده از اين سبك نگارش تمام قرآن را ترجمه كنم.
اين پژوهشگر قرآنی در ادامه به شرايط و محيط زندگی خود در دوران ترجمه اشاره و تأكيدكرد: در آن زمان خانه ما بسيار كوچك بود، همه خانواده در يك زاغه زندگی می‌كرديم، پدرم در دانشگاه زبان خارجی پكن يك خانه داشت و من برای اين‌كه مزاحم استراحت بقيه افراد خانواده نشوم پس از خوردن غذا با دوچرخه به آن‌جا می‌رفتم و هر شب تا حدود ساعت چهار صبح ترجمه می‌كردم؛ بدين‌ترتيب تقريباً پس از تدريس، هر روز تا نيمه‌های شب روی ترجمه كل قرآن كار می‌كردم.
وی توضيح‌داد: سرانجام پس از سه سال تلاش نخستين پيش‌نويس ترجمه منظوم قرآن به‌طور كامل آماده و پس از آن برای بررسی به بخش دينی ارائه شد؛ حدود دو سال منتظر ماندم؛ در نهايت ترجمه منظوم قرآن در سال 1988 در دو قسمت به چاپ رسيد: كتاب دو زبانه چينی ـ عربی در پنجاه هزار شمارگان و نيز چاپ سی‌هزار جلد ديگر با هدف خدمت به چينی‌های غيرمسلمان كه در مجموع اين دو نوع كتاب در صد و سی هزار جلد به چاپ رسيد.
اين گفت‌و گو ادامه دارد
*از آغاز سال ۱۹۷۹ حزب كمونيست چين سياست‌های اصلاحات و درهای باز را توسط «دنگ شيائوپنگ» مطرح‌كرد؛ پس از اجرای سياست‌های اصلاحات و درهای باز، توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی چين به دست‌آورده‌های چشمگيری نائل آمد و چهره اين كشور دستخوش تغييرات شگرفی شد؛ اين دوران از لحاظ وضعيت، بهترين زمان پس از تأسيس جمهوری خلق و بهترين دوره برای مردم چين به لحاظ تامين منافع آنان به شمار می‌رود.
پروفسور لين سونگ ضمن ابراز خرسندی از افزايش محققان قرآنی در چين و نيز روشنفكران بازنشسته كه تجربه‌هايشان از فهم قرآن را نوشته و در روزنامه‌ها و مجلات به چاپ‌می‌رسانند، گفت: اين افراد نه تنها در مناطق مسلمان‌نشين بلكه در مناطق ديگر چين نيز اقدام به انتشار آثار و مقاله‌های خودمی‌كنند؛ برای مثال پروفسور «Jin wei de» كه ساكن شهر « Nan jing » است نوشته‌های خود درمورد قرآن را گردآوری و به صورت آثار منتخب تأليف‌كرده‌است و يا « Meng jian qiu » كه يك جلد حدوداً 400 صفحه‌ای «يادداشت‌های خواندن قرآن» را منتشركرد؛ در شهر «Fu sheng» استان «Liao ning» نيز می‌توان مقاله‌های افراد بازنشسته را در مطبوعات مشاهده كرد.
اين مترجم و انديشمند قرآنی در تكميل سخنانش اين‌گونه توضيح‌داد: گرچه تعداد مترجمان و يا قرآن‌پژوهان بسيار است ولی كسانی كه به كار تحقيق منظم و برنامه‌ريزی شده قرآنی مشغول باشند اندك هستند؛ در قرن بيستم به جز 14 نوع ترجمه قرآن به زبان چينی، ترجمه‌هايی به‌زبان‌های «اويغور»، «قزاق» و «قرقيزی» نيز به‌چاپ رسيد يعنی درحال حاضر 17 نوع ترجمه قرآن در چين وجود دارد اما از ميان اين ترجمه‌ها سه ترجمه از شهرت بيش‌تری برخوردار است كه متعلق به «Ma jing peng » ،« Ma zhong gang » و «li jing yuan» است.
وی همچنين تفاوت‌های موجود ميان اين ترجمه‌ها را چنين شرح‌داد: با بررسی ترجمه‌ها می‌بينيم كه برخی بر ترجمه متن اصلی قرآن تأكيددارند و برخی ديگر به تفسير آن؛ برای مثال «Ma zhong gang» اهل «Kun ming» بر تفسير قرآن بر مبنای حديث معتقد است و رجوع به احاديث برای ترجمه را كافی‌می‌داند درحالی‌كه «Zhong cheng qian» اعتقاد دارد نمی‌توان فقط از احاديث برای ترجمه و تفسير قرآن استفاده كرد بلكه بايد از نتايج تحقيقات علمی درباره قرآن كه تاكنون به دست آمده نيز بهره‌مند شد.
پروفسور لين سونگ انديشمندان مسلمان چين را به دو گروه تقسيم كرد: يك‌گروه موافق تعدد ترجمه هستند و معتقدند كه هر چه ترجمه بيش‌تر باشد بهتر و مفيدتر است؛ آن‌ها بر اين عقيده‌اند كه قرآن سخن خداوند است كه به زبان عربی نازل‌شده و هيچ ترجمه‌ای هرچند خوب را هم نمی‌توان با اصل متن برابر دانست، بنابراين بايد با تلاش مستمر، به مرور زمان و همراه با تكامل دانش علمی بشر، آن را بهبود بخشيد، بدين ترتيب هرچه درخواست برای ترجمه بيش‌تر باشد ترجمه‌های بهتری ارائه‌می‌شود و از ميان اين تعداد می‌توان بهترين را برگزيد.
وی در همين راستا «Bai shou yi» مورخ معروف مسلمان چينی را جزو موافقين تعدد ترجمه‌ها دانست و افزود: «بای شو يی» معتقد است قرآن هرچه بيش‌تر ترجمه شود بهتراست چراكه به‌عقيده او انجيل نيز تاكنون چند صد بار ترجمه شده و بيش از صدها بار به‌چاپ رسيده است، اما ترجمه‌هايی كه امروز از اين كتاب مقدس روانه بازارمی‌شوند كيفيت بسيار بهتری نسبت به ترجمه‌های پيشين دارند.
مترجم چينی قرآن در ادامه، ديدگاه گروه دوم يعنی مخالفان تعدد ترجمه را چنين توصيف‌كرد: اين عده معتقدند كه در حال‌حاضر ترجمه‌های قرآن بسيار زياد است و خوانندگان نمی‌توانند تمام آن‌ها را مطالعه كنند، پس چرا نيرو، انرژی و منابع مالی را هدردهيم؟ البته بايد بگويم تعداد كسانی كه اين ديدگاه را دارند بسيار زياد است؛ برای مثال «Zhong ming de» اهل تايوان(چين تايپه) درخواست كرده كه ترجمه قرآن را متوقف كنند زيرا به عقيده او ترجمه‌های قرآن كافی است و ديگر احتياجی نيست مترجمان وقتشان را صرف اين امر كنند.
وی اظهاركرد: اين دو ديدگاه گرچه با يكديگر تناقض دارند ولی هر دو قابل احترام هستند چراكه اختلاف نظر امری طبيعی است ولی نبايد به سرزنش و تفرقه بيانجامد؛ با اين وجود متأسفانه اين دو گروه اصل احترام را رعايت نكرده و به متهم‌كردن يكديگر پرداختند؛ برای مثال گروه اول، گروه ديگر را متهم‌كرد كه فقط بر حدس‌ها و نظريات خود استوار است و می‌خواهد نظريه جديدی ارائه دهد تا مشهور شود و اين بينش نسبت به تفسير قرآن هم به‌دليل عدم جديت آن‌ها است؛ در مقابل، گروه دوم نيز گروه اول را متهم‌كرد كه در فضای بسته، عقب‌مانده و سنتی است و هيچ نوآوری و پيشرفتی ندارد؛ دنيا در حال تحول است، بنابراين در تفسير هم بايد از علم و فن‌آوری استفاده شود؛ از اين رو درباره تفسير، اين دو نوع نظر متناقض وجود دارد و هميشه اختلاف‌برانگيز است.
پروفسور لين‌سونگ با بيان اين‌كه نيت هردو گروه خيرخواهانه و هدف اصلی آن‌ها حفظ ارزش و عزت قرآن و ارائه ترجمه‌های خوب و مناسب از اين كتاب مقدس است، اظهاركرد: من نيز در مورد تعدد ترجمه قرآن هيچ تعصبی ندارم ولی تأكيدمی‌كنم و انتظاردارم كه بايد ترجمه‌ای معتبر، منظم و با سطح و كيفيت بالا وجود داشته باشد؛ همه می‌دانيم كه ترجمه‌ای كه به‌طور كامل با متن اصلی منطبق باشد در هيچ زبان و كشوری يافت نمی‌شود اما هميشه ترجمه‌ای هست كه نسبت به ديگر ترجمه‌ها بهتر و ممتازتر باشد.
وی افزود: به همين منظور انجمن اسلامی چين قصد دارد ترجمه قرآن «محمد مكين» را كه در عربستان سعودی چندين‌بار به‌چاپ رسيده است بازبينی كرده و مترجمانی را گردآورد تا مشكلات اين ترجمه را رفع و به ياری خداوند ترجمه‌ای روان و سليس ارائه كنند؛ همچنين بعضی از دانشمندان دينی نظريه جديدی ارائه داده و تشكيل يك گروه مترجم در سراسر كشور را خواستارهستند كه همگی دركنارهم به ترجمه كل قرآن مشغول‌شوند چراكه به اعتقاد آنان با اين كار می‌توانند ترجمه‌ای معتبر و مورد قبول همگان ارائه دهند؛ در واقع با اين كار كيفيت بر كميت ارجح می‌شود و ترجمه‌های انفرادی قرآن پايان‌می‌يابد.
قرآن‌پژوه چينی در بخش ديگری از سخنانش با اشاره به اختلاف انديشمندان مسلمان در حوزه تفسير قرآن تأكيدكرد: دو نوع ديدگاه متفاوت در ميان آنان وجود دارد؛ گروهی هستند كه معتقدند احاديث، اولين مرجع و عنصر شرح و تفسير هستند كه اين نظريه مفسران سنتی است؛ آنان معتقدند قرآن نبايد بيهوده شرح داده و تفسير شود و نبايد در ترجمه نظر فرد را اصل قرار داد، به‌اصطلاح بايد از تفسيربه‌رأی پرهيزكرد؛ گروه دوم معتقدند كه تفسير بايد نوين بوده و به يافته‌ها و دانسته‌های دانشمندان قديمی تكيه‌نكند؛ آنان بر اين باورند كه بايد از صحت احاديث مرجع نيز مطمئن شد و محتاطانه آن‌ها را بررسی‌كرد.
پروفسور لين سونگ همچنين به تشريح چگونگی ترجمه منظوم قرآن به زبان چينی پرداخت و گفت: به ادبيات كهن چين علاقه بسيار داشتم اما هرگز فراموش نكردم كه بايد به توسعه قرآن، دين اسلام و نيز مسلمانان ياری رسانم و هميشه منتظر بودم كه فردی قرآن را به صورت منظوم به زبان چينی ترجمه كند، اما اين امر هيچ‌گاه به وقوع نپيوست؛ به همين منظور شخصاً به فكر افتادم كه به صورت آزمايشی اين كار را انجام دهم اما جرأت آن را نداشتم چراكه در آن زمان مشغله بسياری داشته و شخصاً معتقدبودم كه سطح معلومات من برای اين كار كافی نيست.
وی كه با تأثيرپذيری از زيبايی و آهنگين‌بودن آيات قران كريم، به ترجمه منظوم قرآن اقدام‌كرده است، مشكلات موجود در اين راه را چنين توصيف كرد: ترجمه منظوم به قافيه نياز دارد و انتخاب قافيه نيز برايم مشكل بود لذا بايد خيلی فكرمی‌كردم تا از ميان كلمات غنی زبان چينی، صدايی را انتخاب كنم كه ابتدا و انتهايش يكسان باشد و معنای اصلی آن تغيير نكند؛ از اين‌رو بسيار تلاش كردم و هرگاه به مرحله‌ای می‌رسيدم كه نمی‌توانستم تصميم بگيرم و يا قافيه‌ای نمی‌يافتم، يك علامت سؤال بزرگ در كنار آن می‌گذاشتم تا در اين مورد عميقاً فكر و كلمه مناسب را پيدا و به آن اضافه كنم.
پروفسور لين سونگ توضيح‌داد: به منظور ارائه ترجمه‌ای منظوم، كامل و مطلوب از قرآن‌كريم، تمام كتاب‌های صداشناسی چين را جمع‌آوری كردم؛ البته در ترجمه كمبود‌های بسيار زيادی وجود دارد، اما سرانجام به آرزوی بزرگ خود جامه عمل پوشاندم.
وی همچنين به مشكلات سياسی زمان خود اشاره و تصريح‌كرد: در دورانی كه تصميم به ترجمه قرآن گرفتم تحقيقات قرآنی چندان متداول نبود زيرا تحقيقات دينی به‌ويژه در دوران حكومت چپی‌ها(مائوئيست‌ها) امری ممنوع و بسيار حساسيت‌زا بود، بنابراين فقط می‌توانستم به صورت مخفيانه به امر ترجمه بپردازم؛ بعدها پس از اجرای سياست درهای باز*، شرايط محيط به كلی تغييركرد و فضای مملو از اضطراب به تدريج آرام شد، سپس به‌طور مستمر به امر ترجمه اهتمام ورزيدم كه سرانجام درسال 1988 ترجمه‌ام به‌چاپ رسيد و توجه خوانندگان را به خود جلب‌كرد.
مترجم چينی قرآن كريم در ادامه با اشاره به اين‌كه علوم دينی، حوزه تخصصی وی نبود اظهاركرد: با توجه به اين‌كه تحقيقات اسلامی با حرفه و رشته من مرتبط نبود، با فعاليت در حوزه دين تا حدی سرزنش و گاه محكوم می‌شدم، اما با اين وجود تلاش كردم تا به تعهد شغلی خود پايبند باشم بنابراين در كنار فعاليت‌های علمی در مورد مسائل اسلامی نيز تحقيق می‌كردم؛ با اين حال همچنان دچار اين ترديد و سردرگمی بودم كه شغل درستی ندارم يا نسبت به كار اصلی خود بی‌توجه هستم، به‌ويژه اين‌كه در آن زمان تحقيقات درباره دين در مرحله بسيار حساسی قرارداشت و تا حدی هم ممكن بود خطرناك باشد؛ با اين‌همه، باز هم به توصيه‌های ديگران و نيز خطرات اين كار چندان اهميت نمی‌دادم و در ميان تشويق مردم و توده مسلمان، به‌ويژه با حمايت پدرم، شجاعت خود را بازيافتم و با تمام نيرو به‌سمت نيت خالص خود پيش رفتم.
لين سونگ كه پس از هشت سال تلاش مستمر موفق به اتمام ترجمه مسجع قرآن شده است، به ترجمه كتاب «ختم قرآن» اشاره و خاطرنشان‌كرد: ابتدا پنج جزء اول را ترجمه كردم اما چون در آن زمان نگران بودم كه به سختی بتوانم اين كار را به اتمام برسانم و به‌خوبی ترجمه نكنم يا مورد استقبال قرارنگيرد، به صورت آزمايشی «ختم قرآن» (شامل سوره‌های كوچك جزء آخر قرآن) را ترجمه و منتشركردم.
وی در ادامه از استقبال چشم‌گير مردم چين از ترجمه آهنگين «ختم قرآن» يادكرد و گفت: پس از چاپ دوهزار نسخه از ترجمه در دفتر انتشارات تحقيق و آموزش زبان خارجی پكن كه به اصرار من انجام‌گرفت، در مناطقی مانند «San ya» در شهر «Hai nan» كه نسبتاً مسلمانان اندكی دارند به يك‌باره بيش از هزار جلد از اين ترجمه خريداری شد، البته بايد بگويم انتشارات اين مركز معمولاً فقط محدود به چاپ چند صد جلد می‌شد اما اين‌بار برای من هزار جلد آماده چاپ كرد؛ با اين وجود فكر می‌كردم كه اين تعداد كافی نيست و اميدوار بودم كه حداقل دوهزار جلد از اين ترجمه چاپ كنيم اما دانشگاه از فروش اين تعداد كتاب مطمئن نبود؛ از آن‌جاكه در آن زمان آموزگاران توانا، بودجه كافی برای انتشار آثارشان را نداشتند مجبوربودند از كمك هزينه بخش تحقيقات علمی استفاده‌كنند و در بسياری از موارد، بخش تحقيقات نگران اين موضوع بود كه كتاب فروش نداشته‌باشد و هزينه مصرفی به اين مركز مستردنشود.
لين سونگ توضيح‌داد: من آنان را از استرداد هزينه خريد مطمئن كردم و سرانجام پذيرفتند كه دو هزار جلد چاپ كنند؛ قيمت در آن زمان 5 مائو بود و به‌محض اين‌كه كتاب روانه بازار شد يكی از مسلمانان شهر «Xi an» يك‌باره 800 جلد از آن را از بخش تحقيقات خريداری كرد و اين موضوع باعث شگفتی مسئولان اين بخش شد چراكه اين‌گونه مطالب را حتی اگر به‌عنوان هديه هم عرضه می‌كرديم تمايل چندانی برای مطالعه آن وجود نداشت.
وی تشويق‌های مخاطبان را عامل اصلی موفقيت خود در اين ترجمه عنوان‌كرد و گفت: پس از چاپ «ختم قرآن» بيش از صدها نامه دريافت كردم كه اين شيوه نگارش ترجمه را می‌پسنديدند چراكه می‌پنداشتند ترجمه قرآن به اين شكل قابل درك است؛ آنان همگی مرا تشويق كردند كه حتماً با استفاده از اين سبك نگارش تمام قرآن را ترجمه كنم.
اين پژوهشگر قرآنی در ادامه به شرايط و محيط زندگی خود در دوران ترجمه اشاره و تأكيدكرد: در آن زمان خانه ما بسيار كوچك بود، همه خانواده در يك زاغه زندگی می‌كرديم، پدرم در دانشگاه زبان خارجی پكن يك خانه داشت و من برای اين‌كه مزاحم استراحت بقيه افراد خانواده نشوم پس از خوردن غذا با دوچرخه به آن‌جا می‌رفتم و هر شب تا حدود ساعت چهار صبح ترجمه می‌كردم؛ بدين‌ترتيب تقريباً پس از تدريس، هر روز تا نيمه‌های شب روی ترجمه كل قرآن كار می‌كردم.
وی توضيح‌داد: سرانجام پس از سه سال تلاش نخستين پيش‌نويس ترجمه منظوم قرآن به‌طور كامل آماده و پس از آن برای بررسی به بخش دينی ارائه شد؛ حدود دو سال منتظر ماندم؛ در نهايت ترجمه منظوم قرآن در سال 1988 در دو قسمت به چاپ رسيد: كتاب دو زبانه چينی ـ عربی در پنجاه هزار شمارگان و نيز چاپ سی‌هزار جلد ديگر با هدف خدمت به چينی‌های غيرمسلمان كه در مجموع اين دو نوع كتاب در صد و سی هزار جلد به چاپ رسيد.
اين گفت‌و گو ادامه دارد
*از آغاز سال ۱۹۷۹ حزب كمونيست چين سياست‌های اصلاحات و درهای باز را توسط «دنگ شيائوپنگ» مطرح‌كرد؛ پس از اجرای سياست‌های اصلاحات و درهای باز، توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی چين به دست‌آورده‌های چشمگيری نائل آمد و چهره اين كشور دستخوش تغييرات شگرفی شد؛ اين دوران از لحاظ وضعيت، بهترين زمان پس از تأسيس جمهوری خلق و بهترين دوره برای مردم چين به لحاظ تامين منافع آنان به شمار می‌رود.
