نشست «بررسی و تحلیل دغدغه‌های قرآنی و فرهنگی رهبر معظم انقلاب» برگزار شد
گروه فعالیتهای قرآنی: روز گذشته عده‌ای از مسئولان استان آذربایجان‌شرقی و صاحب‌نظران حوزه فرهنگ و قرآن در نشستی صمیمی و باهدف روشنگری برخی موانع پیشبرد اهداف قرآنی و فرهنگی نظام، باعنوان «بررسی و تحلیل دغدغه‌های قرآنی و فرهنگی رهبر معظم انقلاب» به میزبانی ایکنای آذربایجان‌شرقی دورهم جمع شده و درباب مسائل مختلف قرآنی کشور و استان به بحث و گفت‌وگو پرداختند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از آذربایجان شرقی، از آنجا که خبرگزاری قرآنی ایکنا باهدف ترویج و نشر فرهنگ قرآنی و گشودن پنجره‌ای به سوی معنویت همواره تلاش کرده و می‌کند، این بار تصمیم برآن گرفته شد که به‌جای مصاحبه با یک یا چند مسئول و اندیشمند قرآنی و فرهنگی استان فضایی فراهم شود که آنان خود به طرح مسائل و معضلات و موانع پیشبرد اهداف قرآنی و فرهنگی کشور و استان بپردازند. لذا از ابتدای اقدام به اجرای این کار پسندیده و دعوت تک‌تک مدعوین، تلاش شد تا حس اعتماد و اطمینان نسبت به درج نظرات و دیدگاه‌های افراد به‌صورت شفاف اما به‌دور ازهرگونه تحریف و کج‌اندیشی صورت پذیرد و از انعکاس عمومی برخی مسائل شبهه‌انگیز که برای طرح آن نیاز به مقدمه‌چینی و شفاف‌سازی وجود دارد، اجتناب شود.
باعنایت الهی و همت اکثر مسئولان که باوجود مشغله کاری فراوان و قرار گرفتن در ایام دهه فجر و ترافیک برنامه‌های مسئولان، خوشبختانه به دعوت ایکنا جواب مثبت داده شد و جمعی از مسئولان و صاحب‌نظران استان آذربایجان‌شرقی اعم ازحجت‌الاسلام تقی‌زاده، مسئول شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، حجت‌الاسلام حسینی، مدیرکل اوقاف و امورخیریه، حجت‌الاسلام خدیوی، رئیس دفاتر نهاد رهبری در دانشگاه‌های استان، امین‌فرد، رئیس دانشگاه علمی ـ کاربردی، حجت‌الاسلام حمیدی، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تبریز، جمال‌پور، استاد حوزه و دانشگاه‌های استان، لایقی، معاون قرآن و عترت اداره ارشاد و فرهنگ اسلامی، علمی، معاون آموزش و پرورش، کنعانی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، سیدی معاون پشتیبانی جهاد دانشگاهی و میزبان اصلی این نشست، قراچورلو، رئیس جهاد دانشگاهی و مدیرمسئول خبرگزاری ایکنای استان، روز گذشته 13 بهمن در سالن کنفرانس مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان دورهم جمع شده و درباب مسائل مختلف قرآنی کشور و استان به بحث و گفت‌وگو با یکدیگر پرداختند.
برگزاری نشست‌های قرآنی؛ باب فتحی برای گرهگشایی از مشکلات و معضلات قرآنی و فرهنگی کشور
در مطلع نخست مراسم، اکبر شوقی، قاری برجسته قرآن به تلاوت آیاتی از سوره مبارکه «بروج» پرداخت. سپس خسرو کنعانی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی با اشاره به موضوع نشست اظهار کرد: خبرگزاری قرآنی ایکنا ترویج و نشر فرهنگ قرآنی و مهجوریت‌زدایی از چهره قرآن را درعرصه‌های مختلف رسالت و تکلیف خود می‌داند؛ لذا تلاش دارد دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی را درباب مسائل قرآنی و فرهنگی احصاء کرده و با برگزاری نشست‌های هم‌اندیشی باحضور مدیران اجرایی مربوطه، اساتید و صاحب‌نظران، نتایج مطلوبی برای همافزایی و جلوگیری از موازیکاری و انسجامبخشی به فعالیتهای قرآنی به‌بار آورد.
وی ادامه داد: در دهه فجر سال گذشته خبرگزاری ایکنای استان در مجموعه‌ای کامل به شخصیت‌شناسی امام خمینی(ره) و بررسی و تحلیل اندیشه‌های فرهنگی و اقتصادی ایشان پرداخت که درقالب ویژهنامهای با عنوان «قطره‌ای از دریا» به چاپ رسید و به مراکز فرهنگی و قرآنی استان ارسال شد.
کنعانی افزود: امسال نیز با عنایت به اینکه ماه بهمن در تاریخ ایران اسلامی همواره آغازگر تحولات و جنبش‌های بزرگ برای اعتلای نام دین و فرهنگ بوده و هست، اولین جلسه از سلسله نشست‌های هم‌اندیشی مسئولان و صاحب‌نظران به میزبانی ایکنا در دهه فجر برگزار شد تا با مددگیری از الطاف الهی و روح بلند معمار کبیر انقلاب اسلامی و رهنمودهای روشنگرانه رهبر معظم انقلاب، باب فتحی برای گرهگشایی از مشکلات و معضلات قرآنی و فرهنگی کشور و استان گشوده شود.
وی با این مقدمه به فرمایشاتی از مقام معظم رهبری درخصوص دغدغه‌های ایشان درباره مسائل فرهنگی اشاره کرد و گفت: معظم‌له در یکی از سخنرانی‌های خویش به این امر نگاه ویژه‌ای داشته و می‌فرمایند: «درعالم سیاست هیچ دغدغهای ندارم، در عرصه مسائل اقتصادی هیچ دل‌نگرانی ندارم اما در عرصه فرهنگی بنده به معنای واقعی کلمه احساس نگرانی میکنم و حقیقتا دغدغه دارم. دغدغه‌های شبیه دغدغه در میدان جنگ، از آن دغدغه‌هایی است که آدمی بهخاطر آن گاهی ممکن است نصف شب هم ازخواب بیدار شود و به درگاه پروردگار تضرع کند. حقیقتا درباب فرهنگی احساس نگرانی عمیقی دارم.»؛ لذا ایکنا تلاش دارد با حضور مسئولان امر به بررسی و تبیین این مهم بپردازد که دستگاه‌ها و مجموعه‌ای قرآنی و فرهنگی تاکنون چه اقداماتی برای رفع دغدغه‌های معظم‌له انجام داده و یاچه برنامههایی دراین حوزه دارند. آیا مشکلات و موانع رفع این نگرانیها را احصاء کرده‌اند؟ آیا همفکری و هم‌اندیشی تمام مسئولین ذیربط را باحضو در نشست‌های این‌چنینی برای پیشبرد اهداف قرآنی و فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی مفید و مؤثر می‌دانند؟ و ده‌ها دلیل و برهان دیگر که به‌طورحتم با برگزاری مداوم جلسات و پیگیری خود مسئولان و نخبگان میتواند نتایج بسیار درخشانی دراین حوزه داشته باشد.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی استان همچنین از ارائه نتایج این نشستها به محضر آیت‌الله مجتهد شبستری، نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی نیز خبر داد و گفت: به امید خدا بعداز برگزاری این نشست و کسب اطلاعات و نظرات و دیدگاه‌های دیگر مسئولان مرتبط استان که به دلیل مشغله کاری نتوانستند دراین مراسم حضور یایند، مجموعه‌ای از نتایج به‌دست آمده خدمت آیت‌الله مجتهد شبستری ارائه می‌شود تا ایشان با رهنمودهای مشفقانه و عالمانه خویش، اعضای این جلسات را در نیل به اهداف متعالی موضوع نشست راهنمایی کنند.
عمده دغدغه رهبری برای مهجوریت‌زدایی ازقرآن، استفاده از تعالیم قرآن درسبک زندگی مردم است
در ادامه نجف قراچورلو، رئیس جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی و مدیرمسئول خبرگزاری ایکنای استان نیز ضمن تبریک ایامالله دهه فجر اظهار کرد: نشست‌های تخصصی که درجهاددانشگاهی استان برگزار می‌شود، بهدنبال رسیدن به دوهدف عمده مسئلهیابی و ارائه راه‌حل است. لذا میتوان گفت دغدغه رهبری درمباحث فرهنگی بیشتر مربوط به خنثی‌سازی تحرکات توطئه‌طلبانه دشمنان است.
وی به برخی از فرمایشات رهبری درخصوص شبیخون فرهنگی و تهاجم فرهنگی اشاره کرد و گفت: معظم‌له همواره درکنار طرح مسئله و معضل به ارائه راهکار و تدابیر لازم برای خنثی‌سازی توطئه دشمنان نیز می‌پردازند؛ برای نمونه تأکید ایشان برجهاد فرهنگی و دعوت نخبگان و اندیشمندان جهان اسلام برای وحدت و انسجام حول محور تعالیم نجات بخش قرآن، مسیردهی مطلوب و کارساز برای رفع این موانع است.
قراچورلو نیز با اشاره به موضوع نشست، عمده دغدغه رهبر معظم انقلاب را مهجوریت‌زدایی از قرآن و استفاده عملی از تعالیم قرآن در سبک زندگی روزمره مردم دانست و گفت: همه مسئولان و انسانهای آزاده جهان بر این امر اذعان دارند که دین مبین اسلام کاملترین دین و نسخه سعادت آدمی در دنیا و آخرت است، کتاب نورانی قران نیز مشتمل بر آیاتی است که از سوی خداوند متعال برای مسیردهی به زندگی و سرنوشت انسانها بر نبی مکرم اسلام(ص) نازل شده و پاسخ‌گوی تمامی نیازهای جامعه بشری است.
مدیرمسئول ایکنای استان اظهارامیدواری کرد: در طی برگزاری چنین نشستهایی، سؤالاتی نظیر اینکه بعد از گذشت 36 سال از انقلاب شکوهمند اسلامی که با هدف برقراری حکومت الهی به وقع پیوست تا چه میزان توانستهایم احکام دین که برگرفته از آیات نورانی قرآن است در جامعه پیاده کنیم و سبک زندگی مردم را مبتنی بر تعالیم ارائه شده قرآن برقرار کنیم، باید مطرح شده و پاسخی مناسب و درخور دریافت شود.
در ادامه جلسه، با تقاضای حاضران مسئولیت هماهنگی و دبیری نشست برعهده حجت‌الاسلام حسین تقی‌زاده، مسئول شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی آذربایجان شرقی قرار گرفت که وی نیز از حاضران درخواست کرد به ارائه نظر و پیشنهاد در باب موضوع جلسه بپردازند.
مسائل فرهنگی و دغدغه‌های قرآنی باید ازسوی حاکمیت جمهوری اسلامی پیگیری شود
حجت‌الاسلام علی خدیوی، رئیس دفاتر نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌های استان ضمن مفید برشمردن چنین اقداماتی از سوی جهاددانشگاهی اظهار کرد: برای شروع اگر بخواهیم در داخل دانشگاه‌ها کارفرهنگی و قرآنی انجام دهیم باید به اسناد بالادستی نظام که حاصل تلاش شبانهروزی بزرگان و اولیای این نظام است مراجعه کنیم.
وی افزود: سندهای بالادستی برای فعالیتهای فرهنگی بهخصوص درعرصه دانشگاهی، سند اسلامی شدن دانشگاههاست و دیگری سند جامع علمی کشور و سند مهندسی فرهنگی کشور است که هر اقدامی علاوه بر این‌ها انجام پذیرد دوباره‌کاری و ابطال وقت و سرمایه است.
وی ادامه داد: این اسناد ممکن است که ضعف‌هایی هم داشته باشند چراکه محصول فکر بشر هستند و وحی مُنزل نیستند اما این اسناد میتوانند محورهای بحثهای فرهنگی مورد پیگیری در دانشگاه‌ها قرار گیرند. نکته دوم اینکه کتاب دغدغه‌های فرهنگی مقام معظم رهبری با همین عنوان به چاپ رسیده و در دسترس عموم قرار دارد.
حجت‌الاسلام خدیوی با استناد به فرمایش رهبری مبنی بر اینکه می‌فرمایند: «بنده بحث فرهنگ را جزء شئونات حکومت میدانم نه دولت» خاطرنشان کرد: معظم‌له با این سخن گوهربار بر این امر تأکید دارند که فرهنگ و کارفرهنگی و دقت فرهنگی وظیفه حکومت اسلامی است. چنانچه در سیره رسولالله نیز به عینه می‌بینیم که پیامبر حافظ و مراقب دین مردم بود فرهنگ نیز بخشی از دین است و واقعا بهجاست که مسائل فرهنگی و دغدغه‌هایی از این دست ازسوی حاکمیت جمهوری اسلامی پیگیری شود.
حجت‌الاسلام خدیوی اضافه کرد: بحث دیگری که در این میان وجود دارد این است که متأسفانه در مسائل فرهنگی دخالت برخی حوزههای نامربوط کار را برای اصحاب فرهنگی سخت می‌کند، امروز وقتی ما در مجامع ملی و بین المللی میخواهیم دستاوردهای انقلاب اسلامی را بعد ازگذشت 36سال بازگو کنیم بهترین کارنامه بازگویی عرصه‌های علمی نظام جمهوری اسلامی است و میتوان گفت که عملکرد دانشگاه‌ها نسبت به دیگر مجموعه های در این نظام بسایر مطلوبتر است.
وی تأکید کرد: مسأله تأثیر علم بر فرهنگ باعث شده که امروز برای عزت‌بخشی و هویتدهی به مردم و نسل جوان دستاوردهای علمی را به عنوان دستاوردهای انقلاب اسلامی مطرح کنیم، در مقابل وجود مشکلات اقتصادی پرداختن به مسائل فرهنگی را سخت کرده است؛ به گونهای که تأثیر اقتصاد فرهنگ بر فرهنگ نیز گاهأ موجب اشکالاتی می‌شود. یعنی زمانی که محصول فرهنگی بودجه مطلوب و مورد نیاز خود را دارد کار فرهنگی انجام می دهیم و به تولید محصول می‌پردازیم اما در جایی که بازار فروشی برای محصول فرهنگی وجود ندارد ورود نکرده و از ان محصول غافل میشویم. این آسیبی جدی برای نظام است که نمیتوانیم با فرهنگسازی صحیح و ایجاد تقاضا در تمام عرصه‌ها به فرهنگ مدون اسلامی ـ ایرانی بپردازریم و مجبوریم فقط در مسیرهای مشخص شده از سوی اشخاص و افراد حرکت کنیم.
رئیس دفاتر نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌های استان یادآور شد: این مدل غربی است که چون فلان کتاب بازار فروش نداشته و خواننده ندارد از چاپ و تولید آن امتناع شود، بلکه ما اگر میخواهیم به فرهنگ مورد تأکید اسلام دست یابیم باید ریشههای اساسی عدم تقاضا را در بین خوانندگان کتاب احصاء کرده و با فرهنگسازی و ایجاد احساس نیاز فرهنگ فاخر اسلامی ـ ایرانی را به مردم عرضه کنیم.
وی با تأکید بر اینکه دستگاه‌های فرهنگی در تولید محصول فرهنگی فاخر با مشکل مواجه هستند افزود: اولین اقدام برای تولید محصول فرهنگی فاخر صرف هزینه و بودجه مورد نیاز آن محصول است، فیلمهای ارزشی که صدا و سیما با تقبل هزینه‌های بسیار به ساخت آنها میپردازد نظیر سریالهای مختارنامه، امام علی(ع)، امام رضا(ع) و یوسف پیامبر و غیره تأثیرات بسیار شگرفی در بین مردم داشته و سطح فرهنگ و هویت اسلامی را در جامعه ارتقا داده است.
طلب راهکار عملی و اجرایی، هدف اصلی برگزاری نشست‌های قرآنی است
در این بخش از جلسه کنعانی، در خصوص کتاب «دغدغه‌های فرهنگی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی» که حجت‌الاسلام خدیوی به آن اشاره کرده بود، تصریح کرد: لازم به ذکر است که در این کتاب سودبخش دغدغه‌های رهبر دستهبندی شده و به چاپ رسیده است اما هدف ازبرگزاری این نشست آسیب‌شناسی و بازشناسی عواملی است که این دغدغهها را برای معظم‌له ایجاد کرده و همچنین یافتن راهکار و راه‌حل مناسب برای رفع نگرانیهای ایشان. برای مثال رهبری در این کتاب مباحثی همچون درمعرض خطر قرار گرفتن هویت اسلامی ـ ایرانی، روبه ضعف نهادن استحکام خانواده، وجود ضعف‌های اساسی در مدیریت عرصه فرهنگی، ضعف در تحکیم و قوامبخشی سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی، ناکافی بودن میزان گستره حضور مردم در عرصه فرهنگی، جدی نگرفتن موضوع پیوست فرهنگی و ضعف در تولید انبوه و توزیع صنایع و محصولات فرهنگی در سطح جامعه و بینالملل را مطرح می‌فرمایند. لذا ایکنا تلاش دارد هم در این نشست و هم در نشست‌های آتی با طرح چنین مسائلی برای رفع نگرانیهای رهبری از مسئولان و متولیان فرهنگی و قرآنی طلب راهکار عملی و اجرایی نماید.
ما ایرانی‌ها بعد از انقلاب اسلامی با سه و نیم فرهنگ زندگی میکنیم
در ادامه میکائیل جمال‌پور، استاد حوزه و دانشگاه‌های استان با بیان اینکه ماهیت انقلاب اسلامی فرهنگی است، و علت پابرجایی آن نیز تا امروز به خاطر اقتدار فرهنگی این انقلاب است گفت: معضلی که اکثر مردم و به خصوص مسئولان و نخبگان گرفتار آن هستند این است که وقتی در مدت زمان طولانی درباره موضوعی به گفت و شنود می‌پردازیم این احساس ایجاد می‌شود که مفهوم آن را درک کرده‌ایم به بیان دیگر گفتن شنیدن را مساوی با فهمیدن محسوب میکنیم؛ از جمله این موضوعات و کلمات مظلوم واژه فرهنگ است، در جامعه ما متولی امور فرهنگی از هر حوزهای بیشتر است و مدعیان زیادی نیز دارد اما واقعا فرهنگ به چه معناست؟ ما ایرانی‌ها بعد از انقلاب اسلامی با سه و نیم فرهنگ زندگی میکنیم. یکی فرهنگ ملی و ایرانی، دوم فرهنگ دینی و اسلامی، دیگری فرهنگ بومی و منطقهای و آن نیمه فرهنگ که عامل بسیاری از مشکلات فرهنگی جامعه بوده و هست فرهنگی غربی و بیگانه است.
وی اضافه کرد: این نیمه فرهنگ نوعی حیرت فرهنگی در کشور ایجاد کرده و در قالب سادیسم فرهنگی سه فرهنگ اصیل ما را به چالش کشیده است، متاسفانه در اغلب موارد هم مدیران و متولیان فرهنگی در گفتارشان بر اساس دین و هویت ملی سخن می‌رانند اما در عمل و مدیریت به طور سکولار عمل می‌کنند و اثری از فرهنگ اسلامی و ملی و بومی دیده نمیشود.
وی علت پیروزی انتقلاب اسلامی را به میدان کشیدن تمام آحاد مردم از سوی امام خمینی عنوان کرد و ادامه داد: اثبات این حرف وجود شهید از هرطیف، صنف و قشر است، براین اساس اگر به دنبال آسیب‌شناسی فعالیتهای فرهتگی هستیم توجه به این نکته که درکشور حدود 35 نهاد فرهنگی وجود دارد ضروری است؛ چراکه این موضوع اجحاف در حق فرهنگ است. بحث برسر کم یا زیاد بودن این نهادها نیست، بلکه مسأله این است که تمام نهادهای علمی کشور با هر نام و نشانی باید فرهنگی باشند. لذا باید با تأسی از رهبر فرزانه انقلاب برای کاستن مشکلات فرهنگی جامعه همه دستگاه‌ها و مجموعههای کشور را به فرهنگی شدن دعوت کنیم.
جمال‌پور نامه رهبر معظم انقلاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی بهترین کار فرهنگی اخیر درسطح بینالملل برشمرد و گفت: این نامه به مثابه یک بمب فرهنگی در دنیا صدا کرد، چنین تدابیری نهتنها همه مردم کشور، بلکه جهانیان را به فرهنگ اسلامی ایرانی سوق می‌دهد و همگان باید درآن تدبر کنند.
جان کلام رهبری از مطرح کردن مباحث سبک زندگی، وارد شدن قرآن به بطن زندگی مردم است
حجت‌الاسلام سیدشهابالدین حسینی، مدیرکل اوقاف و امورخیریه آذربایجان شرقی دیگر سخنران این نشست نیز وجود دغدغه‌های قرآنی و فرهنگی را در تمام حرکات، گفتار و رفتار رهبر معظم انقلاب مشهود دانست و گفت: جان کلام رهبری در رابطه با مراحل مختلف سیر قرآن در زندگی انسانهاست و منظور و هدف نهایی از طرح کردن سبک زندگی اسلامی و قرآنی این است که قرآن به بطن زندگی مردم وارد شود.
وی ادامه داد: وقتی معظم‌له تأکید می‌فرمایند که در کشوری با 75 میلیون جمعیت باید 10 الی 15 میلیون حافظ قرآن وجود داشته باشد، هدف از حفظ قرآن را انس با قرآن و به کارگیری عملی قرآن در متن زندگی روزمره می‌دانند. آسیب مهمی که در کشور وجود دارد تشتت متولیان و دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی است که با عدم برنامهریزی و انسجامبخشی به برنامه‌های قرآنی، با معضلاتی همچون موازیکاری و هدررفت بودجه‌های فرهنگی و قرآنی مواجه می‌شود.
وی همچنین به نبود برنامه مدون و کلان برای پیشبرد اهداف قرآنی و فرهنگی اشاره کرد و گفت: این امر باعث شده که جمعی در بیت خود معظم‌له ایده مهندسی فرهنگی را مطرح کنند؛ چراکه این غفلتها و پشتگوش انداختنها باعث شده که رهبر معظم انقلاب درجمع فرماندهان سپاه عدم توجه به هشدارهای ایشان درخصوص شبیخون فرهنگی، تهاجم فرهنگی و ناتوی فرهنگی دشمن شِکوه و گلایه کنند.
حجت‌الاسلام حسینی اظهار کرد: اینجاست که دستگاه‌های اصلی متولی امور فرهنگی و قرآنی اعم از اداره کل اوقاف، فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی باید پاسخگو باشند که چرا از کانون فرهنگ، دین و خیزش انقلاب اسلامی که همان مساجد است، دور شده‌اند؟ امروز درسایه بیتوجهی مسئولان، مساجد به سالنی برای برگزاری مراسم ختم تبدیل شده است و ما به دنبال این هستیم که برای تحقق کارهای قرآنی، کانون و دارالقرآن و مؤسسه ایجاد کنیم، درحالیکه اگر به مسجد بهعنوان خاستگاه اسلام و انقلاب توجه شود، میتوانست همه این دغدغهها را درمحلی منسجم و تأثیرگذار تحقق بخشد. لذا تأکید رهبری بر مسائلی همچون حفظ، قرائت، تدبر در مفاهیم قرآن کریم و ... تلاش برای وارد کردن قرآن و درکنار آن ثقل اصغر، یعنی تعالیم اهل بیت(ع) به زندگی انسانهاست.
وی همچنین به تقسیم‌بندی سه و نیم بندی جمال‌پور درخصوص فرهنگ جامعه اشاره کرد و افزود: بهتر است از نیم بند فرهنگ غربی در اندازه کوچک و ناچیز سخن نگوئیم؛ چراکه اگر بنابر شفافگویی باشد باید گفت که امروز دشمن اذعان می‌کند که فتح فرهنگی درایران اتفاق افتاده است که تغییر نوع سبک زندگی مردم از تغییر نوع دکوراسیون منزل و نحوه انتخاب لباس و خوراک گرفته تا ذائقه فرهنگی مردم، براین امر صحه میگذارد.
مدیرکل اوقاف و امورخیریه آذربایجان شرقی گفت: آسیبی که دراین میان بر دیگر مسائل دامن میزند هم این است که تمام اقدامات و فعالیتهای قرآنی و فرهنگی روی داده در کشور فقط برای اعلام آمار و ارائه گزارش عملکرد بوده، نه با فکر مهندسی شده و ورود عملی قرآن به سبک زندگی مردم؛ لذا در قدم اول باید از مرحله شعاردهی و شعارزدگی خارج شویم و علاوه بر اینکه همه مجموعهها و مردم را به کار فرهنگی و قرآنی سوق داده و همراه کنیم، چند متولی محدود و متخصص این حوزه را برای جلوگیری از تشتت و انسجامبخشی به امور قرآنی و فرهنگی معین کرده و هماهنگ با یکدیگر عمل کنیم تا فرمایش رهبری نیز درباب مهندسی فرهنگی به شکلی صحیح و انسجامیافته از خانوادهها شروع شده و به محافل بزرگ اجتماعی و بین‌المللی تعمیم یابد.
قرآن درمجامع و محافل جوانان بهشکلی بهروز، کارآمد و جذاب تفسیر نمیشود
در ادامه این نشست، محمد امین‌فرد، رئیس دانشگاه علمی ـ کاربردی آذربایجان شرقی با انتقاد ازاینکه متأسفانه بُعد علمی و تفسیری فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی درخصوص مسائل قرآنی و فرهنگی کشور همواره موردغفلت واقع شده است، گفت: معظم‌له دراکثر سخنرانیها و رهنمودهایشان تأکید دارند که تلاش کنیم قرآن درتمام شئون زندگی مردم حاکم شود و راهکار این امر را روخوانی، حفظ، درک و انسگیری با قرآن و همچنین بهکاربستن تعالیم آن در زندگی روزمره عنوان می‌کنند.
وی افزود: اما درخصوص اینکه چرا این منویات و اهداف، جامه عمل نمیپوشد، عوامل و موانع بسیاری وجود دارد که یکی از آنها را میتوان به روش نادرست تدریس قرآن در مدارس و دانشگاه‌ها نسبت داد که متأسفانه دانشآموز و دانشجو بعداز طی سالیان متمادی تحصیل و دریافت آموزشهای قرآنی در مدارس و دانشگاه‌ها، به وقت فارغالتحصیلی، حتی در روخوانی قرآن مشکل دارند، چه برسد به مباحث دیگر.
امین‌فرد معضل دیگری که دراین عرصه وجود دارد را بها ندادن به رشتهها و گرایشهای قرآنی در دانشگاه‌ها دانست و تأکید کرد: برای مثال اکنون در بحران کمبود دانشجو و ازدیاد صندلیهای خالی دانشگاه‌ها، رشته قرآن جزء اولین رشتههایی بود که در دانشگاه‌ها تعطیل شد که دلیل این امر نیز باید در آنجا جستوجو کرد که فارغالتحصیل قرآنی در هیچ مجموعه‌ای موفق به جذب و استخدام نشد، یعنی بازار کاری برای این رشته درجامعه ما تعریف نشده است.
وی گفت: مشکل دیگر این است که قرآن درمجامع و محافل جوانان بهشکلی بهروز، کارآمد و جذاب تفسیر نمیشود و این عدم ایجاد جذابیت و نوآوری در ارائه قرآن به نسل جوان، موجب دوری جستن آنان از این کتاب سعادتبخش است.
امین‌فرد تشریح کرد: از 6 هزار و 236 آیه قرآن، معروف است که حدود 500 آیه آیاتالاحکام هستند، هرچند که اخیرأ حوزه علمیه تذکر می‌دهد آیات مربوط به احکام نزدیک به دوهزار آیه است که درصورت صحت این ادعا، یک سوم آیات قرآن درخصوص احکام نازل شده و دوسوم دیگر آن قطعأ مباحث مربوط به اعتقادات و اخلاقیات را شامل می‌شود. این واقعیت پیامی برای انسانها دارد، اینکه اگر میخواهیم ازلحاظ عملی جامعه بهبود یافته و درمسیر صلاح پیش رود، اول روی اعتقادات مردم و بهخصوص نسل جوان و خردسال باید سرمایه‌گذاری کنیم که متأسفانه این امر مهم در جامعه امروز ما بسیار ضعیف و کمرنگ است.
وی وجود دودستگیهای شدید و خفهکننده درعرصه سیاسی کشور را مخل بسیاری از هماهنگیها و ایجاد ذهنیتهای نادرست ازگروهی نسبت به گروه دیگر برشمرد و هشدار داد: دراین میان ازهرجناحی که محکوم شود، نوعی بیاعتمادی و رفتار غلط در اذهان عمومی شکل میگیرد که مسئولان و نخبگان و قهرمانان قرآنی و فرهنگی باید به این مسئله نیز توجه ویژه داشته باشند.
رئیس دانشگاه علمی ـ کاربردی آذربایجان شرقی همچنین قابل ارزیابی نبودن کارهای فرهنگی را سختترین مرحله برای هدفگذاری و حصول نتیجه قطعی دانست و تأکید کرد: باید روشهای عملی برای ارزیابی خروجیهای برگزاری همایشها، نمایشگاهها، اردوها، مسابقات و... مشخص شود تا از این طریق باحذف برنامه‌های بیبازده و جایگزینی اقدامات مؤثرتر هم به اعتلای فرهنگ کشور کمک کرد و هم از هدررفت منابع جلوگیری نمود.
تعیین هدف برای فعالیتهای قرآنی و فرهنگی باید به شکل هدفمند و جامع در دستور کار دستگاه‌ها قرار گیرد
حجت‌الاسلام حمیدی، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تبریز دیگر سخنران این نشست نیز بر ادامهدار بودن چنین محافلی تأکید کرد و گفت: برگزاری این نشستها و دعوت از مسئولان اجرایی استان که در درون کارهای فرهنگی و قرآنی هستند، هم باعث هم‌اندیشی و همافزایی آنان می‌شود و هم در به چالش کشیدن آنان و مطالبه دغدغه‌های رهبری بسیار مؤثر خواهد بود.
وی با استناد به فرمایش امام خمینی(ره) مبنی بر اینکه «فرهنگ کارخانه آدم‌سازی است»، اظهار کرد: امام راحل جدا از تعاریف مختلفی که درخصوص فرهنگ وجود دارد این امر را عاملی برای صعود آدمی به قلههای رفیع انسانیت می‌داند.
وی با اشاره به موضوع نشست اظهار کرد: متاسفانه باید گفت که در کشور برنامهریزی برای پرداختن به مسأله فرهنگ وجود ندارد، اسناد بالادستی اعم از سند مهندسی و فرهنگی کشور، سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها و غیره نیز که وجود دارند تاکنون در همان حد چشمانداز باقی مانده است و برای عملیاتی شدن به بطن جامعه رسوخ نکرده است.
حجت‌الاسلام حمیدی در ادامه این عامل را خلائی برای عدم تحقق منویات رهبری درباره مسائل فرهنگی و قرآنی کشور دانست و گفت: گام نخست برای تعیین هدف و شاخصگذاری برای فعالیتهای قرآنی و فرهنگی باید به شکل هدفمند و جامع در دستور کار دستگاه‌ها قرار گیرد تا با صرف زمان و هزینه و ساماندهی مناسب این فرهنگ با گذشت زمان به جایگاه مطلوب خود دست یابد.
وی اضافه کرد: ما برخی واقعیتهای جامعه را وارونه می‌بینیم، براساس نتایج تحقیقات تاثیرگذاری والدین بر فرزندان حدود 13 درصد برآورد شده است. لذا باید به ریشهیابی و آسیب‌شناسی در این عرصه نیز بپردازیم که مابقی این تاثیرگذاریها را در زندگی نوجوان چه فضاهایی تکمیل می‌کند؟ آیا فضای مجازی در این عرصه بیشترین تاثیر را دارد یا جمع دوستان و یا محافلی که از سوی نظام کشور برگزار می‌شود؟ چراکه اگر این اصول بنیادی را کشف و درک نکنیم و در پیشروی اهداف قرآن و فرهنگی مقام عظمای ولایت نمیتوانیم گام برداریم.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تبریز همچنین به همگانی کردن فرهنگ صحیح اسلامی ـ ایرانی تأکید کرد و افزود: باید همه تلاش کنیم تا این فرهگ را عمومی کنیم؛ چرا که مردم اگر در بطن مسأله قرار گرفته و یا آن انس یابند بهتر میتوانند در رفع معضلات ان نیز اقدام کنند.
در این بخش از نشست حجت‌الاسلام حسینی با اشاره به سخن حجت‌الاسلام حمیدی مبنی بر اینکه برنامه فرهنگی مدونی نداریم، اظهار کرد: اینکه بگوییم برنامه نداریم صحیح نیست، بلکه برنامه فرهنگی و چشمانداز برای انجام فعالیتهای فرهنگی و قرآنی وجود دارد اما به دلیل عدم هماهنگی و تشت در بحث اجرا بین دستگاه‌ها گاهی به نتیجه مطلوب دست نمییابیم. از سوی دیگر عدم ورود دستگاه‌ها به صورت غیر تخصصی در مسائل تخصصی مشکلات جدیدی را ایجاد می‌کند که ضرورت دارد هر مجموعه‌ای بنا به رسالت تعریف شده خود به فعالیت بپردازد و ترویج فرهنگ قرآن را به نهادهای متولی آن بسپارند.
الگویی برای سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی به جامعه ارائه شود
حجت‌الاسلام خدیوی در این بخش از جلسه به الگوی ایرانی ـ اسلامی اشاره کرد و گفت: برای پیشرفت تمدنی باید الگو و مسیر راهی تعریف شود تا از افراط و تفریط اجتناب کنیم، یعنی باید برای ارائه اصول و سبک زندگی فرهنگ اسلامی و هویت و تمدن ایران را باهم آمیخته و براساس آن الگویی برای سبک زندگی ایرانی اسلامی در جامعه ارائه دهیم. برای مثال خداوند متعال در قرآن ازدواج با چهار زن را برای مردان جایز دانسته است، اما وقتی فرهنگ ایران را که بر تک‌همسری و وفاداری به همسر تأکید دارد در کنار این آموزه اسلامی تأکید دارد قرار دهیم الگوی کامل از آموزه اسلامی ـ ایرانی شکل میگیرد.
لزوم بهبود روشهای جذب جوانان به فرهنگ اسلامی ـ ایرانی
طاهر علمی، معاون تربیتی مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی نیز در این نشست به وقوع انقلاب اسلامی در ایران اشاره کرد و گفت: زمانی که امام خمینی(ره) برای براندازی نظام طاغوت و برقراری حکومت الهی قیام کرد دو قدرت بزرگ جهانی سرتاسر کشور را فراگرفته بود و طبیعی بود که سران دو قدرت استعمارگر بیکار نمی‌نشستند و از همان ابتدای انقلاب تا امروز برای از بین بردن این انقلاب و نظام از هیچ کاری فروگذاری نمی‌کردند که این امر نیز برای همه مسئولان و مردم دغدغهای بوده و هست که این انقلاب را باید از شر توطئههای دشمنان حفظ کنند؛ لذا همه باید تلاش کنند انقلابی که براساس فرهنگ پایهگذاری شده است، سیاست و اقتصادش را ساماندهی کنند. چراکه وجود 35 دستگاه فرهنگی بدون پشتوانه سیاسی و اقتصادی نمیتواند کار مؤثری در جامعه انجام دهد.
علمی خاطرنشان کرد: اخیرأ در جلسه‌ای در تهران، مطرح شد که برای مسائل قرآنی همانند ورزش فوتبال هزینه و سرمایه‌گذاری شده است با این تفاسیر باید آسیب‌شناسی شود که پس چرا این سرمایه‌گذاری در حوزه فوتبال جواب داده و خیلی عظیم جوانان را در حوزه فوتبال جذب کرده اما در عرصه قرآن نتوانسته جوابگو باشد؛ لذا به بهبود سیاست و روشهای کاری در این عرصه نیازمندیم. باید به این مورد که امروز جوانان به فرهنگ غربی که فرهنگ بیگانه جهان سلطه است جذب میشوند توجه جدی کرد و با همافزایی و دوری از هرگونه موازیکاری و ساماندهی و بهبود روشهای جذب جوانان به فرهنگ اسلامی ایرانی پرداخت.
وی با بیا اینکه امسال در آموزش و پرورش 16 برنامه قرآنی در حال اجراست به جزوههای کوچکی که در قالب شش کتابچه با عنوان درس‌نامه قرآن و سبک زندگی ائمه اطهار(ع) چاپ شده و همراه خود به جلسه آورده بود اشاره کرد و گفت: آموزش و پرورش در سطح استان 650 دانشآموز دارد که میتواند به نحواحسن این 16 برنامه را در بین آنان اجرا کند. اما از آنجایی که برای شرکت دانش‌آموزان در این طرحها و مسابقات باید کتابچه مربوط را با پرداخت هزینه دریافت کرده و ثبت‌نام کنند خانوادهها به‌دلیل مشکلات مالی ازاین اقدام سرباز می‌زنند؛ لذا اینجاست که دستگاه‌های متولی فرهنگ و قرآن باید ورود پیدا کرده و از چنین طرحهایی حمایت کنند و مسئولان بالادستی نظام نیز در تقسیم بودجه‌های فرهنگی و قرآنی مثلا برای احداث طرحهای عمرانی و ساخت جادهها و غیره از بودجه مراکز و دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی کسر نکنند بلکه برای بهبود اوضاع فرهنگی کشور در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند.
با بازگویی واقعیتها مشکلات و معضلات بسیاری برطرف می‌شود
در این بخش از نشست محمدابراهیم لایقی، معاون قرآن و عترت مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی نیز که با این دلیل که لزوما ضروری نیست تمام حضار اظهار نظر کنند و برای رسیدن به جمعبندی و رسیدن به یک نتیجهگیری کلی سکوت کرده بود، برای روشنگری درخصوص برخی نظرات علمی، معاون تربیتی آموزش و پرورش استان اصرار بر جوابگویی کرد و گفت: این که میگوئید در جلسه‌ای مطرح شد که برای قرآن به اندازه فوتبال هزینه شده است بسیار جای تعجب و حیرت دارد! از سال 91 و تشکیل دفتر قرآن به اعتراف خود وزارت اعتباری که برای بودجه‌های عمرانی و آموزشی استان آذربایجان شرقی دریافت شده مطلوب بوده اما با گوشه کوچکی از اعتبارات اختصاص یافته به نیمفصل فوتبال برابری نمیکند. در طول چهارسال گذشته بنابر ادعای مسئولان ورزشی کشور 40 میلیارد تومان برای حقوق یک مربی فوتبال هزینه شده درحالی که اگر کل بودجه‌های قرآن را از اول انقلاب محاسبه کنیم به این مبلغ نمیرسد؛ لذا تقاضا دارم در این جلسات با بازگویی واقعیتها برای تسهیل مشکلات و معضلات این حوزه تلاش شود.
لزوم استحصای نهادههای فرهنگی موجود در درون خانوادهها و اجتماع
سیدرضی آقاسیدی، معاون پشتیبانی جهاد دانشگاهی استان نیز در این نشست بر استحصای نهادههای فرهنگی موجود در درون خانوادهها و اجتماع تأکید کرد و گفت: باید در برنامهریزیها و بودجهبندیهای نهادهای موجود حساب باز کنیم، نه اینکه با پرداخت هزینه ساختارسازی سرمایهای برای اجرای ایدهها و تفکرات اساسی باقی نماند. برای مثال برای برگزاری مراسم عروسی باید فرهنگسازی شده و زیرساختهایی ایجاد شود که قشر متدین و فرهیخته جامعه به جای دوریگزینی از چنین مراسمهایی که به دلایل نفوذ فرهنگ غربی از رسالت اصلی خویش دور شدند حضور یافته و برگزاری مراسمهای ازدواج بر اساس سنت الهی و تمدن ایرانی و اسلامی تأکید کنند و نه اینکه با حذف صورت مساله و عدم شرکت در این مراسم سنگر را برای حضور هرچه بیشتر فرهنگهای بیگانه خالی کنند. لذا باید تلاش شود که اهداف نهادههای فرهنگی همسو و همجهت با سیاستهای حاکمیتی نظام بوده و در راستای رفع دغدغه‌های معظم له حرکت کند.
این گزارش میافزاید، این نشست با دعاخوانی حجت‌الاسلام تقی‌زاده و قول مساعد و اشتیاق مسئولان و صاحب‌نظران برای حضور در جلسات بعدی و تدوام آن به پایان رسید.
گزارش از سمیرا عباسی
متن بسیار طولانی بود اما خوب امیدورارم این جلسات بیشتر با نگاه چالشی برگزار بشور تا نتیجه مطلوبتری کسب بشود . چرا که دغدغه های رهبری همراه مرد غفلت واقع شده است و افرین بر شما که با ظرافت به این موضوع پرداخت کرده اید. ای کاش مسئولین فرهنگی نیز حساسیت موضوع را درک کرده و اندکی به این حوزه توجه بنمایند و شاید اندکی از نگرانیهای رهبری در حوزه فرهنگی و قرانی را رفع نمایند اما افسوس که با این روند علاوه بر اینکه از این نگرانی چیزی کم نخواهد شد بلکه روز به روز بر نگرانیهای رهبر انقلاب افزوده خواهد شد. ایکنا می تواند با پیگیری و مطالبه جدی دغدغه های رهبری در این مسیر راهگشا باشد .
خسته نباشید. قران یارتان در مسیرتان