جایگاه ویژه صحیفه کفعمی در بین سایر نسخ/ ضرورت توجه بیشتر مراکز علمی به صحیفه سجادیه

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) از خراسان رضوی، آیت‌الله سید جعفر سیدان، استاد برجسته حوزه علمیه خراسان امروز، 16 آبان ماه و همزمان با شب شهادت امام سجاد(ع) در نشستی در مورد رونمایی از نسخه دستی صحیفه سجادیه به قلم تقی‌الدین ابراهیم بن علی کفعمی که در بیت ایشان برگزار شد، با اشاره به اینکه تمامی نسخه‌های صحیفه سجادیه از اهمیت بسیاری برخوردار است، ابراز کرد: نسخه کفعمی این صحیفه نورانی، به خط یک شخصیت عظیم که مرتبط با مطالب وحیانی است به نگارش در آمده، لذا از امتیاز خاصی برخوردار است.

وی با بیان اینکه امروز صحیفه سجادیه مورد غفلت قرار گرفته است، گفت: بسیار شایسته است که صحیفه امام سجاد(ع) در جوامع اسلامی با رویکرد ویژه‌ای مطرح شود، از همین رو توصیه می شود که افرادی مسلط به ادبیات عرب از متن عربی صحیفه و کسانی که توانایی تسلط به زبان عربی را ندارند از ترجمه‌های دقیق موجود آن استفاده کنند.

جایگاه صحیفه سجادیه در میان منابع دینی

سیدان با اشاره به جایگاه صحیفه سجادیه در بین سایر منابع دینی عنوان کرد: صحیفه سجادیه ماحصل سخنان معصومی است که معصومی دیگر آن را به نگارش درآورده است لذا قطعا امتیاز ویژه‌ای برای این اثر به شمار می رود و محتویات صحیفه از هر حیث مهم و بی‌نظیر است.

این مفسر قرآن با اشاره به اینکه در گذشته در برخی از منازل صحیفه سجادیه موجود بود، ابراز کرد: هر چند امروزه نیز در بعضی از خانه‌ها صحیفه وجود دارد، اما آنچنان که باید به آن توجه نمی‌شود.

وی توجه مناسب به جایگاه صحیفه را نیازمند تبلیغ در رسانه‌ها و تدریس در مراکز علمی از جمله حوزه‌های علمیه دانست و اضافه کرد: کتاب نهج‌البلاغه نیز در بیشتر منازل وجود دارد، اما این مجموعه ارزشمند نیز گاهی آنچنان که شایسته تقدیر است مورد توجه قرار نگرفته و کم توجهی متولیان را می‌توان علت این امر دانست.

این استاد برجسته حوزه علمیه خراسان در مورد شخصیت امام زین العابدین(ع) ابراز کرد: امام سجاد(ع) شخصیت الهی است که طبق مدارک مکتب وحی و بیانات وحیانی از ناحیه خداوند متعال به عنوان وصی پیامبر(ص) تعیین شده است.

سیدان با بیان اینکه در آیه‌ 36 سوره توبه «إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِی کِتَابِ اللّهِ یَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَات وَالأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ فَلاَ تَظْلِمُواْ فِیهِنَّ أَنفُسَکُمْ وَقَاتِلُواْ الْمُشْرِکِینَ کَآفَّةً کَمَا یُقَاتِلُونَکُمْ کَآفَّةً وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ، در حقیقت ‏شماره ماه‏ها نزد خدا از روزى که آسمانها و زمین را آفریده در کتاب [علم] خدا دوازده ماه است از این [دوازده ماه] چهار ماه [ماه] حرام است این است آیین استوار پس در این [چهار ماه] بر خود ستم مکنید و همگى با مشرکان بجنگید چنانکه آنان همگى با شما مى‏ جنگند و بدانید که خدا با پرهیزگاران است»، آمده که از 12 ماه سال، چهار ماه رجب، ذی‌القعده، ذی‌الحجه و محرم از ماه های حرام هستند و گفت: در ظاهر منظور چهار ماه است اما باطن این آیه مصداق چهار معصوم(ع) یعنی امام علی(ع)، امام سجاد(ع)، امام رضا(ع) و امام هادی(ع) دیده می‌شود و این چهار بزرگوار نامشان علی است و در این آیه به آن‌ها اشاره شده است.

وی ابراز کرد: از جمله یکی از احتمالاتی که موجب شده تا این چهار معصوم(ع) در این آیه به طور ویژه‌ای مورد توجه قرار بگیرند، می‌توان اشتراکات بیاناتشان را در قالب خطبه‌ها، رساله‌ها، روایات، مناظره‌ها و زیارات بیان کرد.

صحیفه سجادیه از هر نظر غنی است

این استاد برجسته حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه صحیفه سجادیه از هر نظر غنی است، اضافه کرد: در این مجموعه پیام‌های بسیاری در ارتباط با کیفیت زندگی و پرورش کانون خانواده آمده است.

وی با بیان اینکه محتوای صحیفه سجادیه سبب جایگاه ویژه این اثر شده است، افزود: یکی از امتیازات این مجموعه را می‌توان سخن گفتن با خداوند دانست که طبیعتا در مقایسه با بیانات دیگر ائمه معصومین(ع) که مردم مخاطب آن‌ها هستند از حال و هوای دیگری برخوردار است.

سیدان با بیان اینکه بخشی از صحیفه سجادیه به توصیف حضرت حق پرداخته است، اضافه کرد: در واقع مطالب مرتبط به ذات اقدس الهی و صفات حضرت حق در برخی ادعیه آمده است که توصیه می‌شود در حوزه‌های علمیه به عنوان درس مطرح شده و تدبر بیشتری در ‌آن‌ها انجام گیرد.

وی با اشاره به دیگر بخش‌های صحیفه سجادیه گفت: در یک بخش از صحیفه سجادیه مطالبی به منظور تبیین موقعیت و مقامات پیامبر(ص) و ائمه(ع) بیان شده است، علاوه بر این در قسمتی دیگر وظایف انسان در ارتباط با خودش یادآوری می شود، همچنین در قالب بخش‌های زیادی به وظایف انسان نسبت به دیگران پرداخته شده است و قسمت هایی هم به تعلیم انسان برای درخواست از خداوند اختصاص دارد.

یادآور می شود، اثر ارزشمند صحیفه سجادیه کفعمی به تصحیح و کتابت دعاپژوه بزرگ شیعه تقی الدین ابراهیم کفعمی است که شامل ادعیه و نیایش‌های حضرت علی بن الحسین(ع) می‌شود، این اثر بیش از 700 سال پیش توسط عالم زاهد کفعمی نگاشته شد؛ این عالم از سرآمدان عصر خویش و الگوی عارفان و زاهدان بود که لقب «اکابر علمای امامیه» مهر تأییدی بر این واقعیت است.

همچنین این اثر شامگاه، ششم آبان‌ماه سال جاری در آئین افتتاحیه هفدهمین نمایشگاه کتاب ناشران ایران در مشهد با حضور مسئولان کشوری و شخصیت‌های برجسته علمی و دینی رونمایی شد.

علاوه بر این صحیفه سجادیه نسخه ابراهیم بن علی کفعمی که از میان نسخه‌های موجود صحیفه سجادیه از قدمت بالایی برخوردار است و از متون کهن محسوب می‌شود،‌ یک صحیفه کامل و جامع است از ابتدا و بسم الله اول تا دعای پایانی که در صحیفه‌های دیگر وجود دارد، در این صحیفه به چشم می‌خورد.

صحیفه سجادیه‌ کفعمی سالیان قبل از ایران خارج شده و مفقود شده بود و با تلاش‌های بسیار در حوزه شبه قاره شناسایی شده و توسط شخصیت‌های فرهنگی به قم انتقال یافت که در نهایت چاپ و منتشر شد؛ علمای بسیاری آرزوی دیدن و دست یافتن به این نسخه را داشتند ولی هرگز موفق به یافتن آن نشدند اما با شناسایی و انتشار این نسخه بسیاری از محققان و پژوهشگران می‌توانند از این نسخه بهره ببرند.