دومین شهر زیارتی خراسان رضوی؛ میزبان گردشگران نوروزی

گروه شهرستان‌ها: شهرستان کاشمر به عنوان دومین شهر زیارتی استان پس از مشهد و چهارمین شهر زیارتی کشور با حافظه تاریخی طولانی و ده‌ها اثر تاریخی و میراث فرهنگی به‌عنوان یکی از شهرهای هدف گردشگران استان شناخته می‌‏شود و میزبان گردشگران نوروزی است.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، شهرستان کاشمر به عنوان دومین شهر زیارتی استان پس از مشهد مقدس و چهارمین شهر زیارتی کشور با حافظه تاریخی طولانی و ده‌ها اثر تاریخی و میراث فرهنگی در حکم نمادی از این حافظه بلند، در دل سرزمین پهناور و تاریخی خراسان رضوی به عنوان یکی از شهرهای هدف گردشگران استان شناخته می‌‏شود.
فراوانی جاذبه‌های طبیعی، گردشگری و تاریخی و فرهنگی در این سرزمین تا به جایی است که موجب‌شده کاشمر پس از دو شهرستان نیشابور و سبزوار رتبه سوم را در میان هفت شهر هدف گردشگری استان خراسان رضوی به خود اختصاص دهد؛ سرسبزی این سرزمین، آب و هوای مطبوع و لطف خوش مردمان آن در کنار دیگر جاذبه‏‌های تاریخی و گردشگری و تفریحی این شهرستان، می‌‏تواند آن را به یکی از مقاصد سفر هر یک از ما تبدیل کند.

این شهرستان به واسطه حضور اقوام مختلف از تاریخ و میراث فرهنگی غنی، متنوع و متعددی برخوردار است که با وجود گذشت قرون و اعصار طولانی و خرابی‌ها و حوادث طبيعی هنوز هم آثار ارزشمند تاريخی و باستانی خودنمايی می‌كند كه به اختصار به اهمّ آن‌ها اشاره می‌كنيم.

مسجد جامع کاشمر

دومین شهر زیارتی خراسان رضوی؛ میزبان گردشگران نوروزی

این بنا در مرکز شهر واقع شده و به استناد کتیبه آن حدود سال 1213 هجری قمری روزگار حکمرانی عبدالعلی‌خان و مصطفی‌خان میش‌مست، همزمان با سلطنت فتحعلی شاه قاجار بنا شده است. مسجد جامع دارای بنایی ساده و باشکوه، صحن، ایوان، شبستان ستون‌دار و غرفه‌های پیرامون صحن هست.
در اطراف صحن مسجد چندین غرفه آجری ساده و در ضلع جنوبی آن ایوانی با تزئینات مقرنس و دو شبستان ستون دار واقع و محراب و ایوان مسجد با کاشی معرق مزین شده است.

باغمزار(بقعه امامزاده سیدحمزه)

بقعه و بارگاهی که با زیربنای دو هزار متر مربع مشتمل بر گنبدخانه، گلدسته‌ها و رواق‌ها در محل باغمزار بنا شده، منسوب به مدفن سیدحمزه بن موسی بن جعفر(ع) است؛ بنا بر شواهد این مکان در دوران صفویه بنیان و در دوره‌های مختلف از جمله در سال‌های اخیر مرمت و کاشی‌کاری شده و بناهایی نیز به آن افزوده شده است. ساختمان و بارگاه امامزاده مشتمل بر تزیینات آن از جمله کاشیکاری‌ها، آیینه کاری‌ها و ... هست که در سال 1399 هجری قمری به این مجموعه الحاق شده است.

بنای امامزاده سید مرتضی(ع)

مجموعه ابنیه جدیدالاحداث واقع در پنج کیلومتری شمال کاشمر به مزار و بقعه سیدمرتضی(ع) برادرامامزاده سیدحمزه(ع) و امام رضا(ع) منسوب است. به استناد تواریخ کهن، وی در سده دوم هجری توسط امویان در همین مکان شهید و به خاک سپرده شد.
امروزه این آستان مقدسه با زیربنای تقریبی 1800 متر مربع دارای بنای اصلی شامل یک ایوان ورودی کاشی‌کاری شده با دو مأذنه در طرفین ایوان و گنبدی فیروزه‌ای رنگ بر فراز آن هست. بنای فعلی در سال 1399 هجری،قمری توسط واقف خیر مرحوم مهندس فتحی ساخته شده که همه روزه پذیرای خیل زائران مرتضی(ع) است.

آرامگاه شهید سیدحسن مدرس

بنای باشکوهی که پیکر شهید مدرس را در میان گرفته در سال 1363 هجری شمسی به جای مقبره کوچک قبلی و در میان باغ وسیع و محصوری ساخته شده است؛ سیدحسن مدرس از سادات طباطبایی قمشه اصفهان و از رجال روحانی و سیاسی دوره مشروطیت بود. وی در سال 1307 هجری، شمسی به خواف و سپس به کاشمر تبعید شد. این عالم ربانی سرانجام در سال 1316 شمسی در این شهر به شهادت رسید.

بنای آرامگاه که از یک گنبد فیروزه‌ای، گنبدخانه مرکزی و چهار ایوان و به اسلوب معماری عصر صفوی بنیان شده است.

مدرسه علمیه حاج سلطان‌العلماء
دومین شهر زیارتی خراسان رضوی؛ میزبان گردشگران نوروزی

از جمله مدارس علمیه شهر کاشمر، بنایی است موسوم به مدرسه حاج سلطانالعلماء واقع در ابتدای خیابان امام این شهر که در سال 1330 هجری،قمری ساخته شده است. بنای مدرسه دارای صحن مرکزی بوده و از چهار طرف توسط حجره‌های دو طبقه و دو ایوان شمالی و جنوبی محصور شده است.
فضای معماری مدرسه در مجموع با ایجاد 40 اتاق مخصوص اقامت طلاب، مطبخ، ایوان شمالی و جنوبی، بادگیر، مدرسه و ... به عنوان یکی از مدارس علمیه معروف و مطرح کاشمر شناخته می‌شود.

یخچال طبیعی بند قرا

در حدود هفت کیلومتری روستای بند قرا از توابع بخش کوهسرخ این شهرستان، یخچال طبیعی و بی نظیری قرار دارد که در تمام فصول سال پر یخ است؛ تا همین چند سال پیش هنوز اهالی روستاهای مجاور که از نعمت برق برخوردار نبودند، یخ مورد نیاز خود را از آن تأمین می‌کردند.

کاروانسرای حاج کاظم مدرس
دومین شهر زیارتی خراسان رضوی؛ میزبان گردشگران نوروزی

این کاروانسرا در خیابان مدرس واقع شده و بنای آن متعلق به اوایل دوران پهلوی است؛ مساحت این مکان در حدود 3000 متر مربع و دارای 12 حجره برای استفاده تجاری هست.

آبشار و آبگرم معدنی کریز

این پدیده طبیعی در حاشیه جاده آسفالته کریز به ریوش در فاصله 15 کیلومتری شهر ریوش و به فاصله سه کیلومتری روستای کریز از توتبع بخش کوهسرخ واقع گردیده و دارای آبگرم معدنی با خاصیت‌های درمانی است. در حاشیه این مکان نیز دره بسیار با رودخانه‌ای پر آب، چشمه سارهای آب سرد شیرین و گوارا وجود دارد. به اعتقاد کارشناسان، این آبگرم معدنی از نظر وجود مواد شیمیایی در رتبه بالاتری از آبگرم فردوس قرار دارد.

منطقه نمونه گردشگری کوهسرخ
دومین شهر زیارتی خراسان رضوی؛ میزبان گردشگران نوروزی

کوهسرخ به دلیل تنوع آب و هوایی و تفاوت ارتفاع این منطقه دارای پوشش گیاهی گوناگون و نسبتاً مطلوبی از جمله طاق و گز در نواحی بیابانی، زرشک وحشی در نواحی کوهستانی و گیاهان دارویی مانند گون، ریواس، خارشتری (ترنجبین)، آویشن، گل زنیا، بومادران، گل گاوزبان و ... است.

همچنین این محدوده دارای روستاهای زیبا با بافت قدیمی و کوهپایه‌ای و پلکانی شکل نیز است که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

یخدان فروتقه

از جمله یادمان‌های تاریخی کاشمر یخدانی است به نام فروتقه که در ابتدای راه روستایی به همین نام قرار دارد؛ این اثر به عنوان عظیم‌ترین یخدان کاشمر، در دوره قاجار ساخته شده است.

پارک جنگلی سیدمرتضی

در جوار آستان مقدسه سید مرتضی(ع) پارک جنگلی زیبایی به همین نام احداث شده که از سال‌ها پیش و به‌ویژه از یکی دو دهه گذشته که طرح توسعه مجموعه سیاحتی ـ زیارتی سیدمرتضی(ع) با امکانات مختلفی از قبیل زائرسرا، آشپزخانه، پارک، امکانات سرگرم کننده و بازار به مرحله اجرا درآمده است.

خرابه‌های ارگ قدیم

در قرون و سده‌های پیش، ترشیز به شکل قلعه‌ای مستحکم با حصار و بارویی نفوذناپذیر، ساکنان خود را از گزند یاغیان و مهاجمان مصون می‌داشت. اگر چه امروزه از آن دژ و ارگ حصین اثر برجای نمانده است اما خرابه‌های برجای مانده یادآور عظمت این شهر در دوره قاجار است. این بقایا با بادگیری که پس از ده‌ها سال همچنان بر فراز آن خودنمایی می‌کند، در ضلع شمال غربی میدان مرکزی شهر کاشمر قرار دارد.

قلعه گبر حصار

ویرانه‌های موسوم به قلعه گبر حصار در شمال شرق روستای خضر بیک بخش کوهسرخ در حدود 27 کیلومتری شمال غرب ریوش واقع شده و از جمله مناطقی است که از دیرباز مسکن و ماوای اسلاف اهالی کاشمر بوده است. بنابر شواهد، این قلعه از سده دوم تا پنجم هجری مورد استفاده قرار گرفته است.
هنرهای سنتی و صنایع دستی

در مناطق مختلف شهرستان کاشمر مشاغل سنتی و هنرهای دستی هنوز تا حدودی رواج دارد اما در میان آن‌ها بافت قالی به ویژه در روستاها از اهمیت بسزایی برخوردار است. قالی کاشمر به واسطه مرغوبیت در بافت، نقشه و رنگ یکی از قالی‌های به نام منطقه خراسان رضوی است.
از جمله مشاغل سنتی در شهرستان کاشمر می‌توان به مسگری، نجاری و آهنگری اشاره کرد، همچنین گلیم‌بافی، حصیربافی، گیوه‌دوزی و بافت قالیچه نیز از سایر صنایع دستی و هنرهای سنتی این شهرستان به شمار می‌آید.

سوغات و ره آورد سفر
در شهرستان کاشمر نیز بخشی از تولیدات حوزه صنایع دستی می‌توانند جزو سوغات این شهرستان محسوب شوند که از میان آن‌ها می‌توان به گیوه‌های کاشمری، انواع حصیرها و گلیم‌های الوان اشاره کرد اما مهم‌ترین سوغات کاشمر با توجه به فراوانی باغات انگور در این منطقه کشمش است که به سراسر ایران صادر شده و پس از آن زعفران نیز که کاشت آن در سالیان اخیر متداول شده، جزو سوغات این شهر به شمار می‌رود.

گزارش خطا