«قول معروف» با نیازمند نوعی انفاق است

به گزارش ایکنا از همدان، حسین ثروتی، پژوهشگر قرآنی، امروز، 21 اسفندماه در سومین جلسه تفسیر سوره حدید با اشاره به آیه دهم این سوره بیان کرد: در این آیه بیان شده است «لَا يَسْتَوِي مِنْكُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُولَئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِينَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَكُلًّا كسانى از شما كه پيش از فتح [مكه] انفاق و جهاد كرده‏‌اند [با ديگران] يكسان نيستند آنان از [حيث] درجه بزرگتر از كسانى‏‌اند كه بعدا به انفاق و جهاد پرداخته‏‌اند» جهاد کسانی‌که پیش از فتح مکه با شرایط سخت همراه پیامبر(ص) جنگیدند بسیار باارزش‌تر از جهاد کسانی بود که بعد از اطمینان از فتح مکه و گسترش اسلام به مبارزه پرداختند.
وی با بیان اینکه شرایط مختلف و سختی در انجام کار، در ارزش‌ یافتن آن امر مؤثر است، افزود: به طور مثال حجاب کسی که در شرایط سخت همراه با تهدید و توهین یا تمسخر حجاب خود را حفظ می‌کند با فردی که در جمعی قرار دارد که مورد تأیید و تشویق است بسیار با‌ارزش‌تر است. زیارت افرادی که در دوران بنی‌العباس کربلا رفتن‌شان برابر بود با قطع شدن دست با کسی که در شرایط فعلی و در امنیت به زیارت می‌رود متفاوت است.
این استاد تفسیر ادامه داد: گاهی کسی اهل نماز است، به‌طور مثال در اعتکاف حضور دارد قاعدتاً تمام نمازهایش را در اول وقت می‌خواند، اما گاهی در جمعی حضور دارد که اگر برای نماز برخیزد یا مؤاخذه می‌شود و یا مورد تمسخر قرار می‌گیرد، در چنین شرایطی اگر پای آن بایستد ارزشمند است، همچون شهید بابایی که در دیدار با آن ژنرال امریکایی بدون اینکه درنظر بگیرد از سوی او چه پیش خواهد آمد نمازش را در گوشه‌ای از اتاق اقامه کرد. خداوند به هر شرایط انسان آگاه است.
وی با اشاره به آیه 11 سوره حدید «مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ كيست آن كس كه به خدا وامى نيكو دهد تا [نتيجه‏ اش را] براى وى دوچندان گرداند و او را پاداشى خوش باشد» بیان کرد: واژه «حَسَن» در این آیه دو منظور دارد، یک اینکه کاری که انجام می‌دهی خود نیک باشد.
ثروتی افزود: منظور دیگر آیه کیفیت این قرض دادن است که شخص قرض‌دهنده با منت قرض ندهد، که طبق گفته قرآن اگر کارخیری را با منت انجام دهی آن خیر ضایع می‌شود «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ ای اهل ایمان، خدا را اطاعت کنید و رسول او را اطاعت کنید و اعمال خود را ضایع و باطل نگردانید.» (آیه 33/محمد). قرآن می‌گوید چیزی را انفاق کنید که اگر آن را به خودت دادند به تو برنخورد.
این استاد تفسیر خاطرنشان کرد: در آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَلَا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِيهِ ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ای اهل ایمان، انفاق کنید از بهترین آنچه اندوخته‌اید، و از آنچه برای شما از زمین می‌رویانیم، و بدها را برای انفاق در نظر نگیرید، در صورتی که خود شما جنس بد را نستانید مگر آنکه از بدی آن چشم پوشی کنید؛ و بدانید که خدا بی‌نیاز و ستوده صفات است.» (267/ بقره) «طیب» در مقابل «خبیث» به کار برده شده و به معنای پاک و پاکیزه نیست معادل آن در فارسی همان خوب است بطور مثال همسر طیب یا زمین طیب که در قرآن مطرح شده منظور همسر خوب و زمین خوب است. لذا انفاق کردن می‌بایست به همراه کرامت باشد و از آنچه که خوب است انقاق کرد.
وی با اشاره به اینکه انفاق کردن تنها بخشیدن آنچه که خود دوست داریم نیست، یادآور شد: خداوند در قرآن می‌فرماید «قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذًى وَاللَّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ(فقیر سائل را به) زبان خوش و طلب آمرزش(رد کردن) بهتر است از صدقه‌ای که پی آن آزار کنند، و خداوند بی‌نیاز و بردبار است. »(263 /بقره) اگر چیزی برای انفاق هم ندارید «قول معروف» یعنی برخورد خوب و نیکو سخن گفتن با کسی که طلب نیازی از شما داشته است بهترین صدقه است، اینکه حتی اگر او برای رفع شدن نیازش از سوی ما حرفی ناشایست نیز به زبان آورد با او خوشرویی کنیم.
ثروتی با اشاره به دو آیه 267 و 263 سوره بقره که در بالا ذکر شد، گفت: در انتهای هر دو آیه گفته شده که خداوند غنی است، یعنی این سفارش به انفاق به نفع خود انسان است و خداوند به بخشیدن انسان نیازی ندارد.

خداوند انسان را چگونه بی‌نیاز می‌کند
وی هم‌چنین با اشاره به بی‌نیازی خداوند اظهار کرد: در آیاتی از قرآن که بیان شده خداوند انسان را بی‌نیاز می‌کند، این بی‌نیاز کردن به دو معناست گاهی انسان به چیزی به شدت نیاز دارد اما با این وجود از آن نیاز می‌تواند چشم‌پوشی کند و تمام وجودش برای رسیدن به او پر نمی‌زند و دارای آرامش است، گاهی هم در عین اینکه مرفه است دارای وسایلی است که جزء نیازهایش است اما احساس بی‌نیازی کرده و وابستگی به آنها ندارد.
وی توضیح داد: راه آرامش داشتن از دورن است نه از برون، این احساس امری درونی است و به فقیر یا غنی بودن ربطی ندارد.
ثروتی با اشاره به «فَیُضاعِفَ لَهُ» در آیه بالا خاطرنشان کرد: گاهی انسان از جانب کسی برایش چیزی می‌رسد شاید ارزش مادی آنچنانی نداشته باشد اما همراه با احترام و کرامت است این مصداق همین «فَیُضاعِفَ لَهُ» است که خداوند برای انسان قرار می‌دهد.
ثروتی با اشاره به آیه 32 سوره نور «وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَىٰ مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ ۚ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ و البته باید مردان بی‌زن و زنان بی‌شوهر و کنیزان و بندگان شایسته خود را به نکاح یکدیگر درآورید، اگر آن مردان و زنان فقیرند خدا به لطف و فضل خود آنان را بی‌نیاز و مستغنی خواهد فرمود و خدا رحمتش وسیع و نامتناهی و (به احوال بندگان) آگاه است.» تصریح کرد: در این آیه گفته شده کسانی که شرایط ازدواج برایشان پیش‌ نمی‌آید عفت پیشه کنند تا خداوند آنان را از فضلش بی‌نیاز کند. این بی‌نیازی می‌تواند همسری خوب و شایسته باشد و یا موقعیتی خوب که آن شخص نیازی به همسر را در زندگی احساس نکند، دارای آرامش باشد و دچار افسردگی نیز نشود.
انتهای پیام