سید عباس صالحی:
قیام گوهرشاد از زاویه هنر به نسل آینده منتقل می‌شود
گروه ادب ــ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: آثار هنری قابل اعتنایی در این خصوص حادثه گوهرشاد خلق شده و اگر تاریخ شفاهی نبود و هنرمندان به این موضوع نمی‌پرداختند شاید این واقعه زنده نمی‌ماند.
به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی وزارت ارشاد، سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دیدار با جمعی از هنرمندان خالق اثر در مورد قیام مسجد گوهرشاد، اظهار کرد: تعلق به مسجد گوهرشاد برای هر ایرانی وجود دارد، مجموعه‌ای از آثار هنری که در این مسجد وجود دارد نمایه‌ای از یک خلاقیت هنری است، این نگاه هنری در خاطره همه ایرانیان نقش بسته است. کتیبه‌ها و نقش‌بندی‌های مسجد گوهرشاد به عنوان یک اثر هنر ایرانی مطرح است و برای هر زائر در هر دوره‌ای جذاب است.وی ادامه داد: فضای هنری مسجد گوهرشاد نقطه ورود به یک عالم خاص است، این مکان در سبک معماری و هنر قدسی خود شبیه مسجد شیخ لطف الله است و این بعد هنری چند صد ساله است که ادامه دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد: اتفاق قیام مسجد گوهرشاد در کنار ظرافت و فضای هنری مسجد، مظلومیت و مقاومت را هم به خود اضافه کرده است، آثار هنری قابل اعتنایی در این زمینه خلق شده و اگر تاریخ شفاهی نبود و هنرمندان به این موضوع نمی‌پرداختند شاید این واقعه زنده نمی‌ماند.
صالحی یادآور شد: قیام مسجد گوهرشاد از زوایای مختلف قیام خاصی بود که نماد یک دوره خاص از مبارزه ملی به شمار می‌رود که در مقابل یک شبه مدرنیزم مبتذل رخ داد، سیستم استبدادی رضاخانی که این ابتذال را با قالب بزک کرده به راه انداخت و این قیام توانست تاثیر قابل توجهی در انتقال مقاومت و مبارزه ملی برای مسیری جدید پدید آورد.
وی افزود: شاید ما کمتر اتفاق تاریخی در دوران معاصر ببینیم که با این ترکیب از مظلومیت همراه باشد، از سوی دیگر این قیام نقطه عطفی در فضای جنبش‌های روحانیت است و بعد از این اتفاق نقش قابل توجهی از حضور سیاسی_اجتماعی روحانیت را شاهد هستیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: بعد از این قیام بر حوزه علمیه خراسان فشارهای زیادی وارد شد و تنها سه نفر در این حوزه حق عمامه داشتند و بیشتر روحانیون به روستاهای اطراف متفرق شدند، عملاً فضای حوزوی کشور درگیر با رژیم رضاخان بود اما حوزه خراسان مستقیم با آن رژیم مقابله می‌کرد.
صالحی بیان کرد: مسجد گوهرشاد از زاویه‌های مختلف در تاریخ ما جایگاه خاصی دارد و امروز هنرمندان از نگاه‌های مختلف این حادثه را زنده نگه داشتند و نسلی که این حادثه را ندیده است می‌تواند از این آثار نسبت به جنبه‌های مختلف این اتفاق آگاهی پیدا کند.
وی ادامه داد: مدلی از کارهای متنوع خوب در مورد این واقعه شکل گرفته است، برخی از حوزه‌ها ممکن است هنوز این فرصت را پیدا نکرده باشند که در قالب این موضوع اثری خلق کنند، با این وجود خوشبختانه هسته‌ای به وجود آمده تا بزرگی این اتفاق بیشتر نشان داده شود زیرا تاثیرات و پیامدهای این قیام کمتر بازآفرینی شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: در حال حاضر حادثه گوهرشاد این فرصت را پیدا کرده که نمونه‌های کار موثری در مورد آن خلق شود، امروز مخاطب عام بیشتر به سمت محصولات چند رسانه‌ای حرکت می‌کند و اگر ما بتوانیم آثاری با قالب‌های چند محصولی ارائه کنیم موفق خواهیم بود.
قیام گوهرشاد قابل مقایسه با هیچ واقعه‌ای در زمان خود نیست
در ادامه این جلسه سینا واحد نویسنده و محقق پیشکسوت کشور با اشاره به اینکه به لحاظ تاریخی هر واقعه‌ای یک اندازه‌ای دارد، گفت: در یک سده اخیر این قیام قابل مقایسه با هیچ واقعه‌ای در زمان خود نیست، رسانه‌های خارجی که این روزها به رضاخان و حکومت او می‌پردازند به واقعه مسجد گوهرشاد که می‌رسند یک پرش تاریخی دارند زیرا این اتفاق به هیچ وجه قابل دفاع نیست.
وی ادامه داد: واقعه مسجد گوهرشاد از نظر تاریخی در میزان کشتار جمعی با هیچ اتفاقی در زمان خود قابل مقایسه نیست، چهار هزار نفر در این اتفاق به شهادت رسیدند و نزدیک‌ترین حوادث شبیه این قیام به زحمت به عدد کشتار هزار نفر می‌رسد.
این نویسنده تأکید کرد: این واقعه در رسانه‌های خارجی در آن زمان با موضوع حضور اندکی از مردم معترض در مسجد گوهرشاد و کشته شدن شش نفر مخابره و منتشر شد، بنابراین هرنوع کوتاهی نسبت به این اتفاق اجحاف در حق این واقعه تاریخی است، زیرا دیگران روایت‌ها و تفسیرهای نادرست از این واقعه بزرگ خواهند داشت.
سنگینی واقعه گوهرشاد در قالب موسیقی منتقل شد
آریا عظیمی‌نژاد از موسیقیدانان کشور نیز در ادامه این جلسه با اشاره به ساخت اثر موسیقایی گوهرشاد تصریح کرد: اولین انگیزه من برای ساخت این قطعه ایجاد نوگرایی با ریشه‌های فرهنگی و اعتقادی بود و این شاید در تضاد با نسل نو بود، سختی و سنگینی این اتفاق می‌توانست در قالب موسیقی به نسل امروز منتقل شود و به نظرم از این دست اتفاقات کم در تاریخ ما وجود ندارد که می‌توان بروی آنها کار کرد.
در ادامه این جلسه مهدی سیار از شاعران جوان در مورد سروده خود در مورد مسجد گوهرشاد یادآور شد: امروز مایه دلگرمی است که اثر هنری توسط اهل فرهنگ و صاحب نظران مورد توجه قرار گیرد، همکاری با حجت اشرف‌زاده و آریا عظیمی‌نژاد افتخاری بود که برای من محقق شد، در لحظه سرودن شعر خواننده قطعی برای این قطعه هنوز مشخص نبود و آنچه در هنگام سرودن برای من اتفاق افتاد همان چیزی بود که به هنگام شنیدن اثر آن را گوش کردم.
وی ادامه داد: شان هنرمند در جامعه باید این باشد که دائماً موضوعات مختلف را تذکر بدهد، قیام مسجد گوهرشاد دفاع از هویت ملی_دینی و حکم شرعی و حتی تولید ملی است، مردم حتی در این اتفاق سعی داشتند آنچه را به عنوان یک پوشش خودشان تولید می‌کنند استفاده کنند و نه آنچه از سوی غرب برای آنها فرستاده می‌شود.
پخش و توزیع آثار هنری دینی با مشکل مواجه است
حجت اشرف‌زاده از خوانندگان جوان کشور با بیان اینکه قطعه گوهرشاد تجربه جدید و متفاوتی بود، گفت: چرایی خواندن این قطعه به تاریخ زندگی من در شهر مشهد بر می‌گردد، خاطرات دوران کودکی من در کوچه‌های مشهد سپری شد و به همین منظور به این کار علاقه داشتم.
وی ادامه داد: برای پخش یک اثر فرهنگی ما مشکلات و فضای خالی از امکانات داریم، در آثاری که امروز تهیه کنندگان ما منتشر می‌کنند هزینه‌های زیادی را پرداخت می‌کنند اما این اتفاق برای آثار دینی رخ نمی‌دهد، پخش اینگونه آثار نیازمند حمایت است و بعضی اوقات در ایام دهه کرامت تنها این اثر را پخش می‌کنند و این احجاف است.
در ادامه حسن روح الامین نقاش جوان کشور اظهار کرد: در پخش آثار هنری مشکل داریم، چرا ما روزانه موسیقی‌های زیادی از رسانه‌ها می‌شنویم که بعضاً آثار سطحی و نازلی است، اما اثر موسیقی فاخر مثل همین گوهرشاد را نمی‌شنویم، برای آثاری چون مسجد گوهرشاد و از این دست اتفاقات سفارش دهنده‌ای وجود ندارد، این آثار با ذوق هنری هنرمند و اعتقاد وی و بدون سفارش تولید می‌شود اما امکانی برای توزیع آن وجود ندارد.
بشیری از هنرمندان عرصه تئاتر و کارگردان تئاتر «باغ خونی» نیز در ادامه خاطرنشان کرد: نمایش ما در خصوص مسجد گوهرشاد پس از دو سال تلاش سال گذشته به روی صحنه رفت، طرح نمایش به صورت خودکفا از سوی بچه‌های نمایش مشهد در نظر گرفته شد، این نمایش با هفتاد بازیگر با سطوح مختلف اجرا شد و پرونده دوساله نمایش با زمان اجرای این اثر به پایان رسید.
وی افزود: ما انتظار نداریم اجرا توسط گروه ما در تمام کشور به روی صحنه برود اما این شرایط وجود ندارد که این اثر هنری توسط هنرمندان سایر استان‌ها نیز اجرا شود. انتظار از هنرمندان این است که اثری را خلق کنند اما مشوق و آغاز کننده‌ای برای آثار هنری از این دست وجود ندارد. سوال اینجاست که آثار هنری با این مضامین چقدر دغدغه مسئولین است که از آن حمایت کنند.
در ادامه این جلسه نقایی از دیگر هنرمندان خالق تئاتر «باغ خونی» گفت: اتفاقات زیاد تاریخی در استان خراسان رخ داده است، بنابراین این حقی را بر دوش ما گذاشته و ما نیاز داریم شرایطی فراهم شود که این آثار در سطح بیشتر تولید و نشر پیدا کند.
در بخش پایانی این نشست نیز محمد حسین ملکیان از شاعران کشور با بیان اینکه اگر در مورد اتفاق گوهرشاد امروز خیلی سخن به میان نمی‌آید به خاطر کم‌کاری خودمان است، تاکید کرد: کتاب‌هایی که امروز در حوزه شعر چاپ می‌شود نیازمند سنجش سطح ادبی است و عدم نظارت خیانت به بنیان ادبی است، از سویی دیگر برخی از کتاب‌ها موازی‌کاری است که در جشنواره‌های شعر که در سطح کشور برگزار می‌شود بیشتر این اتفاق را شاهد هستیم.
وی افزود: حمایت از شاعران کم است، شاعرها تاثیر زیادی در فرهنگ کشور و جامعه دارند ولی کمترین معروفیت و حمایت از آنها می‌شود، حمایت از شعر برای شناساندن هرچه بیشتر شاعرها باید صورت بگیرد.
یادآور می‌شود، این شاعر اصفهانی در پایان سروده‌ای در وصف شهید محسن حججی قرائت کرد.
در پایان این نشست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اهدای لوح تقدیر به هنرمندان حاضر در جلسه از تلاش آنها در خلق اثر با موضوع قیام گوهرشاد قدردانی کرد.
انتهای پیام
