معرفت در عرفه از مرتبه لسان به قلب نفوذ کند

عرفه روز اخلاص و بندگی و قربانی‌ کردن نفس است و جایگاه بسیار والایی در اندیشه اسلامی دارد. عبادات و دعا رشته اتصال انسان با مبدأ هستی و قدرت لایزال الهی هستند؛ از این‌ رو نمی‌توان گفت که دعا و عبادات مخصوص ایام خاص‌اند اما زمان‌هایی وجود دارد که فرصت ویژه‎ای برای ارتباط با خداوند از طریق دعا و راز و نیاز است.

پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «اِنَّ لِرَبِّکُمْ فِی اَیّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحاتٌ اَلا فَتَعَرَّضُوا لَها؛ به راستی برای پروردگار شما در روزهای روزگارتان عطایا و بخشش‌هایی است، هوشیار باشید و خود را در معرض آنها قرار دهید.» و خداوند ‌در سوره ابراهیم آیه 5 نیز می‎فرماید: «وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَهِ؛ و روزهای خدا را به آنان یاد‌آوری کن»؛ یکی از این روزها، نهم ذی‌حجّه یعنی روز عرفه است که می‎توان آن را روز دعا و نیایش نام نهاد. مخصوصاً برای کسانی که توفیق تشرف به حج و حضور در صحرای عرفات را پیدا کرده‎اند.

روز عرفه روز تحول درونى و انقلاب معنوى با همه مزايا و ويژگى‌هاى ارزشمند براى هر مسلمان بيدار و آگاه است. روز عرفه از مصاديق بارز «ايام‌الله» است که در آن روز زمينه‌ها و مقدمات بيشترى براى رهيابى انسان به سوى کمال و سعادت وجود دارد.

عرفه در کلام آیت‌الله جوادی آملی

آیت‌الله العظمی جوادی آملی عرفه را روز دعا و روز نیایش و مناجات با پروردگار عالمیان می‌داند و در درس اخلاق گفته است که اساساً انسان از خودش چیزی ندارد و در این عالم او فقط مالک دعاست. ‌امام حسین(ع) ناتوان‌ترین مردم را کسی می‌داند که از دعا کردن عاجز باشد و می‌فرماید: عرفه روز دعا و روز نیایش و مناجات با پروردگار عالمیان است، دعایی که طبق فرموده علی(ع) همه هستی انسان‌هاست.

به گفته این مرجع تقلید، اساساً انسان از خودش چیزی ندارد و در این عالم او فقط مالک دعاست. ‌امام حسین(ع) می‌فرماید: ‌«اعجز النّاس من عجز عن الدّعا» به همین جهت در روز عرفه گرچه روزه گرفتن مستحب است‌ اما به خاطر اهمیت آن فرموده‌اند که اگر روزه موجب ضعف می‌شود و از دعا کردن بازمی‌دارد دعا خواندن بر روزه تقدم دارد. یکی از زیباترین و شیرین‌ترین دعاها مناجات امام حسین(ع) در روز عرفه است. آن حضرت در این دعای پرمحتوا و شیوا، که در عصر روز عرفه و مناسب‌ترین وقت دعا عرضه شده است، عالی‌ترین مضامین توحیدی را در قالب کلماتی دلنشین بیان می‌کند. امام حسین(ع) این مناجات عاشقانه را در فضایی معنوی و در کنار کعبه، مقدس‌ترین جایگاه مسلمانان و با دلی پرسوز و چشمانی اشکبار قرائت کرده و به عنوان منشور جاویدان توحید برای اهل ایمان به یادگار گذاشته است.

همراهی بند بند وجودمان با ‌دعای عرفه ‌

آیت‌الله محسن غرویان، عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیه در گفت‌وگو با ایکنا از قم، اظهار کرد: در روز عرفه باید عرفان و معرفت از مرتبه لسان به قلب نفوذ کند و بند بند وجودمان با الفاظ و عبادات همراه شود تا به حس رشد و بالندگی برسیم.

وی اظهار کرد: روز عرفه روز شناخت خود و خدای خود است، چراکه با همین شناخت در طاعت و بندگی استوار می‌مانیم و نباید فقط مختص به یک روز از سال باشد بلکه عرفه را باید در تمام حالات و ساعات سال داشته باشیم.

گفت‌وگوی عاشقانه با خداوند

استاد حوزه علمیه ادامه داد: با دقت در مضامین دعای عرفه درمی‌یابیم که گفت‌وگوی عاشقانه با خداوند است و در سراسر این دعا بندگی به نمایش گذاشته شده است. اگر کسی در عرفه به این مهم برسد که خود را محتاج مطلق خداوند ببیند همیشه در بندگی‌اش ثابت و استوار خواهد بود، انسان در این روز با قرائت دعای عرفه به این مهم می‌رسد که ‌برابر خدا هیچ است و همه کاره اوست.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: دعای عرفه گفت‌وگوی عاشقانه امام حسین(ع) با پروردگار است که اوج بندگی و معرفت خود را به تصویر می‌کشد و پیام اصلی این دعا هم عبودیت است؛ هدف در روز عرفه برقراری ارتباط قلبی با پروردگار است، برقراری این ارتباط بدون ارتباط جسمی میسر نیست و حالت‌های بدن ما در حالات روحی ما اثر فراوانی دارد، بنابراین در مقام تشریح روز عرفه گفته شده است که باید در فضایی دعای عرفه خوانده شود که مانعی بالای سر نباشد.

عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیه گفت: عرفه از نظر لغوی از ماده عرفان مشتق شده که به معنای شناخت و معرفت شهودی و حضوری خداوند است که مضامین دعای عرفه نیز بر همین مسائل عرفانی و قلبی توجه دارد.

انتهای پیام