وجود 44 نسخه خطی از محتشم کاشانی در گنجینه آستان قدس رضوی

به گزارش ایکنا؛ از خراسان رضوی، سیدرضا صداقت حسینی، کارشناس نسخ خطی امروز 26 شهریورماه در آیین رونمایی از یکی از قدیمی‌ترین نسخه‌های خطی کلیات محتشم کاشانی موجود در گنجینه رضوی که در موزه قرآن و هدایای رهبر معظم انقلاب حرم رضوی برگزار شد، اظهارکرد: در گنجینه رضوی آستان قدس رضوی حدود 56 هزار و 400 نسخه خطی داریم که از مجموع این آثار، 8200 نسخه خطی با موضوع ادبیات و از این تعداد 44 نسخه خطی از آثار محتشم کاشانی است.

وی عنوان کرد: یکی از قدیمی‌ترین نسخه‌های خطی مربوط به محتشم کاشانی که امروز از آن رونمایی شد، کلیات محتشم کاشانی است که در قرن 11، حدود 400 سال پیش، کتابت شده و تقریباً 60 سال پس از فوت محتشم کاشانی بوده و باید گفت این نسخه در ایران نسخه دوم است.

این کارشناس نسخ خطی افزود: اولین نسخه در کتاب‌خانه مجلس است، اما این اثر را براساس نوع کاغذ و نگارش خط تشخیص دادیم که متعلق به قرن 11 است.

صداقت حسینی بیان کرد: نسخه به خط نستعلیق است. رنگ اوراق نسخه نخودی است و جدول‌بندی اوراق به رنگ شنگرف و لاجورد است. اوراق زر تحریردار است. 4 نسخه از کلیات محتتشم کاشانی داریم، سایر آثار او به عنوان دیوان، گزیده و... است که در گنجینه رضوی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود، همچنین این اثر تاکنون چاپ فاکسی‌میله نشده است.

مجموعه‌های استاد شهریار به مجموعه‌داران شخصی فروخته شده است

در ادامه علی سوزنچی، رئیس مرکز نسخ خطی آستان قدس رضوی گفت: به دنبال گردآوری مجموعه دست‌خط‌ها و اشعار استاد شهریار بودیم، اما متوجه شدیم به مجموعه‌داران شخصی فروخته شده است.

وی اظهار کرد: چون استاد شهریار نزدیک به 30 سال است که درگذشته است، ما به دنبال این بودیم که مجموعه‌ای از دست‌خط‌ها و اشعار ایشان را به مناسبت بزرگداشت شهریار که روز زبان و ادب پارسی است، به سازمان موزه‌ها و اسناد آستان قدس رضوی بیاوریم و بتوانیم مجموعه‌ای را متعلق به خود این استاد داشته باشیم و امروز از آن رونمایی کنیم.

سوزنچی ادامه داد: پیگیری‌هایی صورت گرفت، اما متاسفانه آن‌طور که آگاه شدیم، مجموعه باقی‌مانده از استاد شهریار، به مجموعه‌داران شخص یا حتی به خارج از ایران منتقل شده و نتوانستیم به آن‌ها دسترسی پیدا کنیم. به همین دلیل از استاد شهریار چیزی عاید ما نشد و تنها کتابخانه شخصی استاد موجود بود که آن‌ها نیز فاقد هرگونه یادداشت، مهر و... بودند. قرآنی بود که می‌گفتند استاد آن را مطالعه می‌کرده، اما خیلی به صورت مکتوب سندیت نداشت و چیزی موجود نبود و مناسبتی با شعر و ادب فارسی نیز نداشت. بنابراین بحث استاد شهریار منتفی شد.

رئیس مرکز نسخ خطی آستان قدس رضوی بیان کرد: تصمیم گرفتیم به سراغ سایر شعرای بزرگ این مرز وبوم برویم، اما چون در تقویم، این اساتید و بزرگان شعر و ادب فارسی روزهای مخصوص به خود را داشتند، تصمیم بر آن شد که از مجموعه آثار آن‌ها در روزهایی که متعلق به خودشان است، رونمایی کنیم.

سوزنچی عنوان کرد: پس از بررسی‌هایی که انجام شد، به دلیل اینکه در ایام محرم حسینی هستیم و با توجه به بحث واقعه عاشورا و فرهنگ عاشورا، خوب است به سراغ اشعاری برویم که در رابطه با این واقعه نزد ما ایرانیان و شیعیان مهم است. در این میان محتشم کاشانی بارزتر بود. یکی از دوستان می‌گفت ایام محرم و صفر که می‌‍شود به محتشم کاشانی غبطه می‌خورم که در ایام محرم و صفر با همان ترکیب‌بند معروفش در همه جای کشور حضور دارد.

رئیس مرکز نسخ خطی آستان قدس رضوی افزود: به طور قطع این شاعر بزرگ با این مجموعه اشعار عاشورایی خود کاری کرده که با وجود اینکه تقریباً 500 سال از زمان فوت او می‌گذرد، کماکان مورد استفاده قرار می‌گیرد و تأثیرگذار است، درس‌های مختلفی از این اشعار می‌توانیم بگیریم، این اشعار سالیان سال مورد استفاده قرار گرفته و شاعران، مدیحه سرایان و مداحان ما با توسل و استفاده از همین اشعار فرهنگ عاشورا را در کشور و جامعه ما زنده نگه داشته‌اند.

وی تصریح کرد: امروز از مجموعه‌ای که تقریباً با فاصله کمی بعد از مرگ مولف نوشته شده است، رونمایی شد. محتشم از 905 تا 996 زندگی می‌کرده است. مجموعه‌ای که از آن رونمایی شد، متعلق به اواخر قرن 11 است، یعنی با فاصله کمی از زندگی مولف این دیوان نگاشته شده و از این لحاظ ارزشمند است.

انتهای پیام