قدردان فرهیختگانمان باشیم / مشکل ما سیاسی نیست، بلکه فرهنگی است

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ آئین یکشنبه‌های ملی با محوریت اندیشمندان متولد بهمن، ظهر امروز 27 بهمن ماه با حضور اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، آذرتاش آذرنوش، احمد سمیعی گیلانی و غلامحسین امیرخانی از اندیشمندان و اهالی فرهنگ در اندیشگاه کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

بروجردی در این مراسم گفت: یکشنبه‌های ملی بهانه‌ای است تا از اصحاب نظر و بزرگان علم و دانش که حق بزرگی بر این کشور دارند، تجلیل شود و آنها کتابخانه ملی را خانه دوم خود بدانند.

وی افزود: در حال حاضر دو پروژه کرسی‌های بحث و گفت‌وگوی اساتید و دانشجویان و آثارخانه اندیشه را تا پایان سال در دست راه‌اندازی داریم که یکی در کتابخانه ملی و دیگری در ساختمان 30 تیرماه مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.

در ادامه این مراسم، محمدرضا جعفری، مستندساز درباره استاد امیرخانی گفت: آثار استاد امیرخانی گاهی فراتر از مضامین سعدی و حافظ است و همچنین شخصیت اجتماعی وی بیش از هنر حائز اهمیت است، زیرا استاد همواره به جمعی که با آنها کار می‌کنند، توجه دارند و فعالیت هزاران خوشنویسی در سراسر کشور با هدایت و رهبری این استاد به منصه ظهور رسیده است.

وی با بیان اینکه استاد امیرخانی هشتادمین سال عمر خود را سپری می‌کنند، افزود: ما اکنون در رشته خوشنویسی جوان‌هایی داریم که به خوشنویسان دوره قاجار طعنه می‌زنند و آثار آنها همتراز و یا برجسته‌تر از آثار قدیمی است.

غلامحسین امیرخانی در ادامه این مراسم گفت: هر کدام از ما در موقعیت‌های گوناگون نیاز به تشویق داریم و این برنامه می‌تواند به همین منظور باشد و به مسیری که طی کرده‌ایم، قدری درنگ کنیم و ببینیم راه‌های رفته چگونه بوده و خودارزیابی داشته باشیم.

وی افزود: امتیاز ویژه هنر این است که هنرمند هر روز این فرصت را دارد که خود را مورد ارزیابی قرار دهد و با این ارزیابی متوجه خواهد شد که در هر قدم و مرحله چه دستاوردهایی داشته است. هرچه توان و انگیزه داشته باشیم باید قدمی برای کمال‌جویی برداریم.

امیرخانی ادامه داد: از سه سالگی این موقعیت را پیدا کردم که باسواد شوم؛‌در آن دوره دبستان‌های دولتی وجود نداشت و در مکتب‌خانه این فرصت را پیدا کردم که بیاموزم و بنویسم؛ هنر نوشتن تاکنون در من استمرار یافته است. بیش از 40 عنوان از ارکان ادبیات ایران را خوشنویسی کرده‌ام؛‌ همچنین بیش از 50 سال در عرصه خوشنویسی تجربه مدیریت هنری داشته‌ام.

این خوشنویس پیشکسوت در ادامه به جایگاه فرهنگ و هنر اشاره کرد و گفت: در عرصه فرهنگ و هنر باید نگاه کارشناسانه همراه با نگاه واقع‌بینانه و سپاسگزارانه باشد. کسی طلا و جواهرات خود را به زباله نمی‌ریزد؛ فرهیختگان نیز مانند همین طلا و جواهرات هستند که باید قدرشان را دانست.

وی در ادامه با نقل خاطره‌ای از بی‌توجهی به فرهنگ و هنر انتقاد و بیان کرد: افسوس می‌خورم از اینکه مردم ما به فرهنگ ایرانی توجهی ندارند، ما به عنوان بزرگ‌ترین و قوی‌ترین کشور در عرصه فرهنگ و هنر، می‌توانیم در مهمترین کرسی‌های هنر و ادبیات بنشینیم.

وسواس سمیعی گیلانی در ویرایش

در ادامه این نشست، ابوالفضل خطیبی، شاهنامه‌پژوه درباره استاد سمیعی گیلانی گفت: همه می‌دانند که استاد چقدر به ویرایش توجه و علاقه دارند؛ برای درک این توجه، کافیست ۶۴ نامه فرهنگستان را ورق بزنید. از ویژگی‌های اخلاقی استاد شاگردنوازی قابل توجه اوست؛ همچنین اهمیت ویژه‌ای به نوقلمان می‌دهند. در چاپ مقاله به نام توجهی ندارند بلکه محتوای آن اهمیت می‌دهند. استاد در ویرایش وسواس بسیاری دارند؛ از این رو مقالاتشان الگویی برای کسانی است که می‌خواهند ویرایش کنند.

وی افزود: استاد در زمینه زبان‌شناسی و ادبیات جامعیت دارد، اما شم ویراستاری وی نیز حائز اهمیت است که بداند چگونه ویرایش کند. ویرایش دغدغه سالیان سال استاد است. استاد که حالا در آستانه ۱۰۰ سالگی هستند کوله‌باری از تجربه‌های گران هستند و جوانان باید از این استاد الگو بگیرند.

خطیبی در ادامه خاطراتی از استاد سمیعی گیلانی بیان کرد.

پشیمان از فعالیت‌های سیاسی

در ادامه این نشست،‌ احمد سمیعی گیلانی گفت: تجلیل از شخصیت‌های علمی، هنری و فرهنگی تجلیل از شخص نیست، بلکه تجلیل از شخص به اعتبار سهمی است که آن‌ها در علم، فرهنگ و هنر دارند، زیرا علم و هنر و فرهنگ در اشخاص تجسم پیدا می‌کند.

وی افزود: وقتی در این موقعیت قرار می‌گیرم به یاد چند بیت از شعر مولانا می‌افتم که می‌گوید: «هر چه غیر اوست استدراج تست/گرچه تخت و ملکتست و تاج تست/شاد از غم شو که غم دام لقاست/اندرین ره سوی پستی ارتقاست». اگر این تجلیل‌ها مایه غرور باشد، زیان‌بخش است و اگر انسان آن را تجلیل از فرهنگ و هنر و علم بداند، قابل قبول است.

سمیعی گیلانی ادامه داد: همه ما دردمندیم، چه احساس بکنیم یا نکنیم. من طی سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۳ بهترین سال‌های عمرم را مشغول فعالیت‌های سیاسی بودم، اما به این نتیجه رسیدم که نباید این فعالیت‌ها را ادامه دهم. زیرا بر این باورم مشکل ما سیاسی نیست، بلکه فرهنگی است. دردمندی اصلی ما این است که از عصر عقلانیت، پیشرفت و فرهنگ عقب هستیم. در حالی که در زمینه‌های فرهنگی پیشتر از دیگران هستیم. ما باید فرهنگ را اشاعه دهیم. دایرةالمعارف یکی از راه‌های پر کردن شکاف‌های فرهنگی است و در عین اینکه روشن‌بین هستیم باید روشنگر هم باشیم.

آذرنوش تجسم اخلاق و فرهنگ ایرانی

عنایت‌الله فاتحی‌نژاد، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی درباره استاد آذرنوش گفت: نزدیک به ۳۲ سال در خدمت استاد بودم، این دانشمند بیش از ۶۰ سال از عمر خود را صرف تألیف و تحقیق کرده است. استاد آذرنوش مصداق «کاد المعلم یکون رسولا» است. در واقع در سراسر عمر خود رسول و پیام‌آور عشق به میهن و فرهنگ و تاریخ بوده است و این شیفتگی در سراسر آثار استاد موج می‌زند.

وی افزود: آذرنوش دانشمندی با شخصیت علمی چندبعدی است که همه آن‌ها در عشق به ایران، فرهنگ و تمدن ایرانی خلاصه می‌شود. از نخستین آثار وی می‌توان به «راه‌های نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان تازی» اشاره کرد، همچنین در دایرةالمعارف اسلامی ۱۷۸ مقاله در قالب ۳۶۷۰ صفحه از او منتشر شده است.

فاتحی‌نژاد ادامه داد: استاد آذرنوش تجسم اخلاق و فرهنگ ایرانی است و بعید می‌دانم تا ۱۰۰ سال دیگر دانشگاه‌ها مانند او را تربیت کنند؛ هر ساله دانشگاه‌ها از وجود آذرنوش‌ها تهی می‌شود و استادنما‌هایی که از سرقت پایان‌ها و مقالات ابایی ندارند، خودنمایی می‌کنند.

در تربیت جوان‌تر‌ها موفق بوده‌ام

در ادامه این نشست، آذرنوش در سخنان کوتاهی گفت: وقتی به کار‌های خود و مسیر رفته می‌اندیشید، متوجه می‌شوید که کار‌های زیادی دارید که باید آن‌ها را به سامان برسانید. وقتی دچار این چالش شدید، به ناچار باید به فراورده‌های علمی خود توجه کنید و این موضوع فقط مربوط به تألیف کتاب، مقاله و تدریس نیست، بلکه باید جوان‌تر‌هایی را تربیت کنید و به نظرم در این زمینه موفق بوده‌ام.

وی در پایان سخن افزود: وقتی پس از ۸۰ سال که بار سنگین عمر را به دوش کشیده‌اید، کسی از شما تجلیل می‌کند، این باعث دلگرمی می‌شود و حس می‌کنید کسی به فکر شماست.

همچنین، در پایان این نشست با اهدای لوح و هدایایی از یک عمر تلاش علمی و فرهنگی اساتید حاضر در جلسه تجلیل شد.