حجتالاسلام احمد منصوری گیلانی، مدرس حوزه و دانشگاه در گفتوگو با ایکنا از خراسان رضوی، در خصوص «مواسات» در قرآن و تعالیم اسلامی اظهار کرد: «مواسات» به معنی همدردی، خیرخواهی و نیکاندیشی برای دیگران و شریک کردن دیگران در کارهای خیر و امثال این موارد است. عمدتاً مواسات را در زمینه مسائل مالی به کار میبرند که میتواند تاثیر بسیار ژرفی در درمانگری و اصلاح اقتصادی و اجتماعی داشته باشد.
وی با اشاره به مورد تاکید قرار گرفتن درجات مختلف مواسات در قرآن، روایات، سیره و سنت معصومان بیان کرد: به تعبیر فلاسفه، مواسات مقول به تشکیک است، یعنی طیفی و دارای درجات مختلفی است. در قرآن به صورت فراوان در خصوص درجات مختلف مواسات سخن گفته شده است. یک درجه از مواسات که در قالب انفاق، صدقه و اهدای به دیگران مطرح میشود این است که انسان بیش از نیاز خود را ببخشد یعنی نیازمندیهای خود را در نظر بگیرد و بیشتر از آن را ببخشد. گاهی نیز انسان خودش نیاز دارد و نیاز خود را به دیگران میبخشد که از این کار با عنوان ایثار، مکرر در قرآنکریم سخن گفته شده است. گاهی مواسات به این صورت است که انسان آنچه خود به آن نیاز دارد را با دیگران شریک میشود، به عنوان مثال نان موردنیاز خود را با دیگران مصرف کند، مواسات بیشتر در این معنی موردنظر است.
این مدرس حوزه و دانشگاه عنوان کرد: امیرالمومنین(ع) در خصوص منشأ مواسات میفرمایند: «اِنَّ مُواساةَ الرِّفاقَ مِن کَرَمِ الأعراقَ»، یعنی «مواسات از بزرگواری تبار و خانوادگی است». این نشاندهنده این است که مواسات از هرکسی برنمیآید. در زندگی معصومین(ع) نمونههای فراوانی از مواسات وجود دارد. امام حسن مجتبی(ع) دو مرحله تمام اموال خویش را نصف کردند و نصف آن را به فقرا دادند حتی گفته شده است که از دو جفت کفشی که داشتند یک جفت آن را به فقرا دادند.
منصوری در خصوص آداب مواسات اظهار کرد: در مواسات به صورت مالی، باید شأنیّت و شخصیت افراد در نظر گرفته شود، مبادا حرمت کسی که میخواهد به او مواسات صورت گیرد شکسته شود و حیثیت او زیر سوال برود.
وی عنوان کرد: اساساً مواسات باعث رشد امنیت اجتماعی، رشد اعتماد در جامعه نسبت به یکدیگر و رشد گرایش مردم به سمت اخلاق میشود. وقتی نیازمند احساس کند که افراد توانگر دارایی خود را با او سهیم میشوند، قطعاً نوع نگاه آن شخص نیز تغییر میکند و چنین جامعهای میتواند در مسیر یک جامعه مترقی حرکت کند.
این مدرس حوزه و دانشگاه ادامه داد: جامعه انسانی یا جوامعی که اخلاقمحور هستند، یعنی مردم در آن جامعه براساس معیارهای اخلاقی عمل میکنند یا جوامعی که دینمحور هستند و براساس اعتقادات دینی و مذهبی خود عمل میکنند، معمولا به این مسائل توجه دارند. در جامعه ما که رویکرد دینی وجود دارد و مردم باورهای اعتقادی دارند، براساس این باور اعتقادی میتوانند از خود بگذرند و دیگران را در شادی خود شریک کنند. هر زمان این جنبههای اعتقادی و باورهای اعتقادی مردم نسبت به خدا و قیامت تقویت شود، طبیعتاً بازتاب اجتماعی این چنینی نیز در جامعه بیشتر خواهد شد.
منصوری با بیان اینکه مواسات تاثیر مستقیم بر اقتصاد کشور و بحث تولید دارد و میتوان گفت یکی از پایههای تقویت اقتصادی است، خاطرنشان کرد: زمانی که بازار در مدینه در حال گران شدن بود، امام صادق(ع) دستور میدهد هر چه آذوقه در خانه انبار دارند به بازار ببرند. مسئول امور مالی تعجب میکند و میگوید که بازار در حال گران شدن است و همه میروند بخرند و برای خود بیاورند. حضرت میفرماید: «نه. هرچه دارید به قیمت روز در بازار بفروشید». زمانی که آن مسئول این کار را کرد حضرت فرمودند: «از فردا یوماً بیومٍ برای هر روز آذوقه برای منزل تهیه کنید».
وی افزود: امام صادق(ع) فرمودد: «با اینکه دارم و میتوانم برای خانوادهام بهترین نان را تهیه کنم اما شما بخشی را جو و بخشی را گندم بخرید برای اینکه من در پیش خدای تبارک و تعالی بیان کنم من تقدیر معیشت داشتم». در اینجا تقدیر معیشت یعنی مواسات و همدردی با مردم. یعنی وقتی من به عنوان امام صادق میبینم قیمتها در بازار در حال افزایش است، ضمن اینکه هجوم نمیآورم و تقاضا ایجاد نمیکنم، هرآنچه که دارم را وارد بازار مسلمین میکنم مبادا مسلمانی تحت فشار قرار بگیرد و نیازمندی نتواند وسایل مورد نیاز خود را تهیه کند لذا آنچه خودم میخواهم بخورم از نان گندم را مقداری درجه پایینتر مصرف میکنم و با جو مخلوط میکنم تا بتوانم دیگران را در شادی خودم شریک کنم و در غم دیگران هم شریک باشم.
انتهای پیام