موانع تحقق جامعه رضوی چیست / امتزاج خرافه و زیارت

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله ابراهیمی، کارشناس آموزش اداره‌کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدرس حوزه علمیه خراسان، در گفت‌وگو با ایکنا، در خصوص موانع و چالش‌های تحقق جامعه رضوی، گفت: برای اینکه از جامعه‌ای رضوی برخوردار باشیم، باید فضای اجتماعی را برای نزدیکی به فرهنگ و آداب رضوی آماده کنیم، در این خصوص ابتدا باید از معارف رضوی شناخت داشته باشیم و جامعه را با سبک و سیره رضوی آشنا کنیم و هنگامی که این ارزش‌ها میان مردم شناخته شد، جامعه رنگ و بوی رضوی به خود خواهد گرفت. از این رو به هر حال مقوله‌ای که ما را در مسیر رضوی هدایت می‌کند، علم و دانشی است که ما از این حوزه دریافت می‌کنیم. در این راستا فردی می‌تواند به این جامعه نزدیک شود که سبک و سیاق رضوی را درک کند و همچنین تشخیص دهد که چه آموزه‌هایی مورد پسند و رضایت حضرت رضا(ع) بوده و چه اموری هم در قالب ارزش‌های رضوی نیست.

ابراهیمی افزود: البته در این مسیر تنها شناخت لازم و کافی نیست، بلکه آموزش مهارت جامعه رضوی به مخاطبان نیز یکی دیگر از مقوله‌هایی است که باید به آن توجه داشت و این مورد میسر نخواهد شد، مگر اینکه این کار را از خودمان آغاز کنیم تا به بطن جامعه نیز رسوخ پیدا کند. موضوعی که اهمیت دارد هدایت‌گری و اطلاع‌رسانی آموزش و راهبری جامعه به‌ سوی فرهنگ رضوی است.

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: زمانی که در این خصوص هیچ کاری صورت نگیرد و مسیر و ارزش‌ها به زائر و مجاور نشان داده نشود، نباید انتظار یک جامعه رضوی را داشت، از این رو ما باید ابتدا شناخت کافی از این موضوع داشته باشیم و این ارتباط را ایجاد کنیم و در نهایت هم این امر را به جامعه اطلاع‎رسانی و آن‌را به این سمت راهبری کنیم. همچنین برداشتی که فرد از زیارت می‌کند با انحرافات، خرافات و مباحث دیگری همراه است از جمله این خرافات می‌توان به سینه‌خیز رفتن برخی از زائران و مجاوران به سمت حرم مطهر و سایر مسائل این چنینی اشاره کرد، این مسائل مانع تحقق جامعه رضوی می‌شود.

این مدرس حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه برخی از مسائل نیز نه تنها فردی نبوده، بلکه اجتماعی هستند، اظهار کرد: در این راستا، فرهنگی با عنوان فرهنگ «سودجویانه» در جامعه حاکم می‌شود که ارائه اطلاعات نادرست به زائران خارجی از سوی برخی از مجاوران صورت می‌گیرد که این شایعات مختلف باعث می‌شود که زائران دید خوبی به این شهر نداشته باشند و در نهایت نمی‌توانیم شاهد جامعه رضوی کامل باشیم.

برخورد برخی مجاوران با زائران عفیفانه نیست

وی افزود: همچنین در زمان‌هایی که این شهر به اوج شلوغی خود نزدیک می‌شود، مانند روزهای شهادت و یا ولادت امام رضا(ع)، برخوردی که برخی از مجاوران با زائران دارند برخورد اجتماعی عفیفانه‌ای نیست و همین امر باعث می‌شود که زائران خارجی از این موضوع سوءاستفاده کنند.

ابراهیمی اظهار کرد: علاوه بر چالش‌های ذکرشده یکی دیگر از چالش‌هایی که بر سر راه جامعه رضوی قرار دارد، موانع اقتصادی است، از همین رو باید بر روی این موضوع نیز متمرکز شد و به آن توجه ویژه‌ای داشت. از این رو نکته مهم این است که باید این آسیب‌ها و مشکلات حداقلی رفع شوند تا بتوانیم شاهد جامعه‌ای رضوی باشیم و کاری کنیم که دیگران دیدگاه خوبی به این شهر داشته باشند.

نهادینه‌سازی جامعه رضوی

وی با اشاره به راهکارهای نهادینه‌سازی جامعه رضوی تصریح کرد: می‌توانیم قالب‌های مختلفی از موانع را بررسی کنیم و یکی از این مباحث، همواره آسیب‌ها و چالش‌های فردی است، زمانی که این چالش‌ها را بررسی کنیم متوجه خواهیم شد که فرد هیچ شناختی از ارزش‌ها و معارف رضوی ندارد. بنابراین نمی‌تواند آنگونه که باید به این سمت سوق داده شود.

ابراهیمی با اشاره به اینکه برخی از افراد بر این باور هستند که داشتن سبک زندگی رضوی در جامعه امروز کار ساده‌ای نیست، اظهار کرد: زندگی رضوی یک سبک جامع برای سعادت بشر است و تا آخرالزمان هم قابل اجرا خواهد بود. این سبک زندگی دنباله همان سبکی است که پیامبر اکرم(ص) برای نظام زندگی دینی بشریت آورده‌اند که به نوعی لازمه زندگی جاوید به‌شمار می‌رود و همیشه قابل تحقق است؛ اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که برخی از افراد وقتی با مسائل جدیدی مواجه می‌شوند، گمان می‌کنند به دلیل تازگی و جدید بودن آن و متناسب با جامعه امروز، قرآن به آن ورود نکرده و به آن اشاره نداشته است. در حالی که قرآن و اسلام در خصوص مسائل اجتماعی جدید مانند مواد مخدر، طلاق و هر یک از آسیب‌هایی که امروزه با آن مواجه هستیم، ورود کرده است و همیشه هم برای مسائل مختلف حرف‌های جدیدی دارد.

ابراهیمی بیان کرد: در واقع این دسته از افراد که اینگونه مسائل را بیان می‌کنند بر این باور هستند که سبک زندگی رضوی با سبک زندگی جدید همخوانی ندارد، متأسفانه اطلاعات کمی در این خصوص دارند که بخشی از این امر کوتاهی از سوی خودشان بوده و سعی نداشته‌اند که این شناخت را گسترش دهند و بخشی هم مربوط به متولیان دینی است که از سوی این دسته از افراد اطلاع‌رسانی کمتری صورت گرفته است تا این شناخت را افزایش دهند تا امروز جوانان و مخاطبان ما با معارف رضوی شناخت داشته باشد و احساس دوری نکنند.

روشنگری مردم برای آشنایی با سبک زندگی رضوی

ابراهیمی گفت: یکی از مواردی که باید به آن توجه داشت، این است که باید درصدد روشنگری اینگونه مسائل برآییم تا این سبک زندگی در جامعه ترویج پیدا کند، زیرا امروزه بیشترین نیاز ما در زندگی مهربانی، محبت، صداقت، راستی، دوری از بدبینی، سوء‌ظن و کمک به یکدیگر است و این نیاز احساس می‌شود که باید این سبک از زندگی نیز در جامعه رایج شود؛ چرا که امروزه بیش از هر زمان دیگری نیازمند سبک زندگی رضوی، علوی و نبوی هستیم.

این مدرس حوزه علمیه تصریح کرد: ما در صورتی می‌توانیم از این مباحث استفاده کنیم که مردم با مقوله‌‌های معارف رضوی آشنا شوند که در این صورت بصیرت ما نسبت به امور دینی افزایش می‌یابد، عشق، علاقه و انگیزه را میان اعضای جامعه ایجاد می‌کند، از این رو هر زمانی که این امور در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، بسیاری از امور سرعت می‌گیرد، زندگی شیرین می‌شود و انگیزه‌ها نیز بیشتر می‌شود. از این رو امروزه ما باید افرادی را تربیت کنیم که هم به مسیر رضوی بصیرت داشته باشند و هم عاشق باشند و این شیفتگی زمانی ایجاد می‌شود که زیبایی‌های فرهنگ رضوی را به مردم آن هم به سبکی زیبا ارائه دهیم.