پیشتازی رهبران دینی در پیشگیری از بیماری کرونا

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، باقر لاریجانی، رئیس این پژوهشگاه در سمینار مجازی مشترک ایران و اندونزی با موضوع همه‌گیری کووید - ۱۹ از منظر اخلاق پزشکی، فرهنگ و مذهب گفت: «ترجمه و انتشار گایدلاین‌های تخصصی در زمینه اصول اخلاقی در شرایط همه گیری بیماری‌های عفونی اقدام مهم دیگری است که در ایران انجام شده است. مقالات متعددی در ایران در زمینه‌های مختلف مرتبط با موضوعات اخلاق پزشکی در مواجهه با کووید ۱۹ به چاپ رسیده است.

لاریجانی در این سمینار مجازی با اشاره به این که تخصیص منابع برای انجام تحقیقات بر روی بیماری کووید ۱۹ در اولویت قرار گرفته، افزود: بررسی اخلاقی پروژه‌های تحقیقانی مرتبط با کووید۱۹ در کمیته‌های اخلاق دانشگاه‌ها با سرعت بیشتری صورت می‌پذیرد و در عین حال دقت لازم در مورد اینکه خطری محققان و شرکت کنندگان را تهدید نکند، انجام می‌شود.

وی با ابراز خرسندی از تقویت روابط با کشور اندونزی در حوزه اخلاق پزشکی به بیان موضوعات اخلاقی مطرح در بحران کووید- ۱۹ و راهکار‌های اتخاذ شده در ایران پرداخت.

لاریجانی یادآور شد: «فقط در شرایط خاصی اجازه انجام مداخلاتی که هنوز اثبات نشده، داده می‌شود که این شرایط عبارتند از اینکه شواهدی در مورد اثربخشی و ایمنی مداخله موجود باشد، کمیته اخلاق اجازه چنین کاری را داده باشد، رضایت آگاهانه از بیمار کسب شده باشد و سرانجام اینکه مداخله مورد نظر در قالب پروژه تحقیقاتی تنظیم شده باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نتایج تحقیقات اپیدمیولوژیک را زمینه‌ساز سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم گیری‌های ملی دانست.

وی گفت‌: بیماری کووید ۱۹ یکی از پیچیده‌ترین بحران‌های بهداشتی در قرن حاضر است که مشکلاتی را برای سیاستگذاران سیستم سلامت کشور‌ها از جمله ایران ایجاد کرده است.

سرپرست مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: ایران یکی از کشور‌هایی است که تعداد بالای مبتلایان به ویروس کرونا را گزارش می‌کند که بخشی از آن به دلیل وجود سیستم مناسب نمونه گیری افراد مشکوک در ایران است.

وی افزود: سیستم قوی مراقبت‌های بهداشتی اولیه در ایران و مشارکت‌بخش زیادی از جمعیت کشور در سامانه خود ارزیابی سلامت از نقاط مثبت کنترل بیماری کووید۱۹ در ایران است.

لاریجانی تصریح کرد: هر چند تحریم‌‎‌ها از طریق ساز و کار‌های مختلفی اجرای برنامه‌های کلان بهداشتی در کشور را با مشکلاتی مواجه کرده، ولی فرصتی را نیز برای خودکفایی‌بخش تولید تجهیزات محافظتی و دارو کشور فراهم کرده است.

سرپرست مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی با اشاره به نقش رهبران دینی در کنترل بیماری کرونا، افزود: پایبندی مردم به توصیه‌های وزارت بهداشت و انجام اقدامات پیشگیرانه همواره مورد تاکید مراجع و رهبران دینی در ایران بوده است؛ تا جایی که برخی مراجع فتوا‌هایی در خصوص سهل انگاری فرد مبتلا در انتقال بیماری و آسیب به دیگران داشته‌اند.

رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران توجه ویژه به افراد آسیب پذیر در تصمیم‌گیری‌های بهداشتی را در فرهنگ ایران یک باور توصیف کرد و افزود: «در ایران تخصیص منابع بر اساس جنس، سن و وضعیت مالی انجام نمی‌شود.»

سرپرست مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: توجه به اصول بنیادی اخلاق در شرایط همه گیری ضروری است. این مفاهیم ممکن است در سنت‌ها و رسوم مختلف متفاوت باشد و در همین خصوص اقتباس یک رویکرد فرهنگ محور برای همه کشور‌ها ضروری است.

نایب رئیس شورای عالی اخلاق پزشکی بیان کرد: حفظ محرمانگی اطلاعات بیماران و عدم انتشار آن یک ضرورت است. بیمار دارای این حق است که بداند چه اطلاعاتی از وی گردآوری شده است و اینکه تحت شرایط مشخصی این اطلاعات با افراد دیگری به اشتراک گذاشته می‌شود که قطعا این کار با هدف نفع عمومی سلامت جامعه انجام می‌شود.

وی در خصوص تلاش‌های خستگی ناپذیر تیم درمان در کشور گفت: از نظر اخلاقی تیم درمان می‌بایست در مورد تمام خطر‌های مربوط به کار در چنین شرایطی آگاهی داشته باشد و منابع کافی برای کاهش حداکثری خطر در اختیار محیط‌های درمانی قرار گیرد.

در ادامه جلسه کوزماریانتو متخصص اخلاق زیستی و الهیات از دانشگاه اندونزی سخنرانی خود را با موضوع وظایف جامعه اخلاق پزشکی در مواجهه با ویروس کرونا با در نظر گرفتن جنبه‌های مختلف سود و زیان محرمانگی و حفظ اطلاعات بیمار ارائه کرد.

در ابتدای این جلسه که با حضور بیش از ۱۰۰ متخصص اخلاق پزشکی از نقاط مختلف دنیا برگزار شد، احسان شمسی کوشکی عضو هیات علمی مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران مقدمه‌ای از تاریخچه، دستاورد‌ها و پروژه‌های مهم این مرکز همکار سازمان بهداشت جهانی ارائه کرد.

در قسمت دوم سمینار، ابتدا شفا المیرزانا استاد دانشگاه اندونزی چالش‌های اخلاقی مطرح در بحران کووید ۱۹ و اهمیت سلامت روان در این دوران را مورد بحث گذاشت.

در‌ بخش پایانی نیز محسن جوادی، استاد گروه فلسفه اخلاق دانشگاه قم و معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد، وظایف اخلاقی پزشکان، ملاحظات مربوط به عدالت در تخصیص منابع محدود، نفش مذهب در عملکرد پزشکان را در چالش همه گیری اخیر تشریح کرد.

در پایان این سمینار، شرکت‌کنندگان در جلسه سؤالات خود را مطرح کردند که حسب مورد پاسخ‌های مقتضی توسط سخنرانان ارائه شد.

این سمینار با همکاری دو مرکز دانشگاهی اندونزی(دانشگاه گاجامادا و دانشگاه سونان کالیجاگا)، مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و گروه اخلاق پزشکی پژوهشگاه علوم غدد برگزار شد.