ظرفیت دارالقرآنها پاسخگوی نیاز دانش‌آموزان نیست / ضرورت توسعه مشارکت مردمی
رئیس اداره امور قرآن، عترت و نماز اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی با اشاره به اینکه دارالقرآنها پاسخگوی نیاز جمعیت دانش‌آموزان نیست، ارتقای این مراکز را یک ضرورت برشمرد.
حدود یک میلیون 300 هزار دانش‌آموز در خراسان رضوی در حال تحصیل هستند و تعداد 65 دارالقرآن نیز در این استان با هدف اثربخشی آموزش عمومی قرآن در سطح مدارس و ارتقای آموزش تخصصی ویژه دانش‌آموزان فعال است که با حضور مربیان نخبه نیز به صورت تخصصی به آموزش مفاهیم و سایر رشته‌های قرآنی در 10 سطح پرداخته و در راستای ترویج و ارتقای فرهنگ قرآنی بین جامعه دانش‌آموزی تلاش می‌کنند.
با این وجود نسبت جمعیت دانش‌آموزان در این استان با ظرفیت دارالقرآنها نیز فاصله زیادی دارد و نیاز به تأسیس دارالقرآن برای برخی از مناطق یک ضرورت انکارناپذیر است.
علی مهدوی‌خواه، رئیس اداره امور قرآن، عترت و نماز اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، در ارتباط با کم و کیف فعالیت دارالقرآن‌های آموزش و پرورش در سطح استان، اظهار کرد: در حال حاضر 65 دارالقرآن در 47 اداره آموزش و پرورش استان فعال است و براساس پیش‌بینی انجام شده، ضرورت دارد این تعداد به 94 دارالقرآن ارتقا یابد، چرا که تقریباً هر اداره ظرفیت دو دارالقرآن ویژه دانش‌آموزان دختر و پسر را دارد.
وی ادامه داد: در حال حاضر با این تعداد از دارالقرآن برای استفاده دانش‌آموزان پسر و دختر به صورت شیفتی فعال است که این براساس تصمیم مدیر دارالقرآن یا به صورت یک روز در میان و یا به صورت شیفت صبح و عصر برای دانش‌آموزان پسر و دختر برنامه‌ریزی می‌شود.
مهدوی‌خواه تصریح کرد: در خراسان رضوی یک میلیون 300 هزار دانش‌آموز دختر و پسر مشغول به تحصیل هستند، بر این اساس ظرفیت دارالقرآنها نسبت به جمعیت دانش‌آموزان پاسخگو نیست، اما فضای پرورشی با فضای آموزشی دارای استاندارد و ماموریت‌ها متفاوت است.
مأموریت عمومی دارالقرآنها
وی ابراز کرد: دارالقرآنها دارای دو مأموریت عمومی و تخصصی هستند که مأموریت تخصصی آن برگزاری کلاس‌های تخصصی در زمینه مهارت‌های قرآنی از جمله قرائت، حفظ و تفسیر قرآن و سایر مهارت‌های قرآنی و ماموریت عمومی آن در حوزه توسعه، ترویج و تعمیق آموزه‌های قرآنی در سطح جامعه دانش‌آموزی و جامعه فرهنگیان است. با توجه به بحث کار تخصصی دارالقرآنها نظر به اینکه مدارس نیز فعالیت قرآنی انجام می‌دهند و کار قرآنی محدود به مراکر قرآنی نیست، اگر در هر اداره‌ای دو دارالقرآن داشته باشیم و برنامه‌ریزی درستی از سوی دارالقرآنها ارائه شود پاسخگویی به نیاز دانش‌آموزان در این مقوله تا حد بالایی امکان‌پذیر خواهد شد، ضمن اینکه آمادگی مطالبه و افزایش ظرفیت دارالقرآنها را داریم.
مهدوی‌خواه در خصوص نقش دارالقرآنها در توسعه فرهنگ قرآنی بیان کرد: با توجه به مأموریت تخصصی دارالقرآنها معتقدیم مراکز دارالقرآنها به عنوان مراکز تخصصی هستند و دانش‌آموزانی را که در مدارس زیر نظر معلم و مربی به یک سطح از توانمندی در حوزه قرآنی دست یافته و از سطح عمومی بالاتر آمده و علاقه‌مند هستند تا در حوزه تخصصی مهارت‌های سطوح بالاتری را کسب کنند، می‌توانند در این مراکز ثبت‌نام کرده و از آموزش‌های آن بهره‌مند شوند.
وی بیان کرد: مراکز دارالقرآن آموزش و پرورش در 10 سطح طبقه‌بندی شده و قرآن‌آموزان، زیرنظر مربیان برجسته و نخبه به کسب مهارت در سطوح محتلف می‌پردازند. بهره‌گیری از حضور مربیان متخصص از ویژگی‌های دارالقرآن‌های استان است و در حوزه قرآنی دارای رتبه بوده و در این خصوص نیز صاحب‌نظر هستند.
موانع گسترش دارالقرآنها
مهدوی‌خواه ادامه داد: عمده موانع در گسترش دارالقرن‌ها این است که در گام اول فضای فیزیکی قابل قبولی برای تأسیس دارالقرآن در خور شأن نداریم و در برخی از موارد نیز فضا وجود دارد، اما از نظر ما ظرفیت ایجاد و تأسیس دارالقرآن در آن محدوده با توجه به تعداد دانش‌آموزان ضرورت ندارد، لذا باید یک فضای محوری باشد تا بخش قابل توجهی از دانش‌آموزان را از خدمات بهره‌مند کند، بنابراین اصلی‌ترین بحث در خصوص منع گسترش دارالقرآنها نبود فضای مناسب در شهرستانی که نیاز به دارالقرآن دارد، است.
وی تصریح کرد: در حوزه گسترش دارالقرآنها نیز بحث اعتبارات موضوعیتی ندارد که بتوان مانع تلقی کرد، اما اگر همت ویژه در این حوزه باشد و ضرورت این مراکز بیش از حال حاضر احساس شود، موانعی هم که چندان در این خصوص به چشم نمی‌آید، برداشته خواهد شد. در حوزه مراکز دارالقرآن بر اساس اساسنامه باید بگویم بیش از اینکه قائل به اعتبارات دولتی باشد، مبنای اصلی تأمین منابع مالی کمک‌های مردمی است. همه مراکز دارالقرآن بخش عظیمی از فعالیت خود را با کمک‌های خیرین انجام می‌دهند، چرا که اعتبارات خاصی برای مراکز دالقرآن که جوابگوی نیاز آن باشد، تعلق نمی‌گیرد، ضمن اینکه همان اعتبارات اندکی هم که به حوزه قرآنی تعلق می‌گیرد، برای فعالیت دارالقرآنها تزریق می‌شود.
مهدوی‌خواه با اشاره به فعالیت گسترده دارالقرآنها در طول سال ابراز کرد: گستره فعالیت این مراکز با کمک خیرین امکان‌پذیر شده است، ضمن اینکه مراکزی هم در سطح استان داریم که برای جذب کمک خیرین طرح‌های دائمی را برنامه‌ریزی کرده‌اند که از آن می‌توان به طرح «محسنین»، «ناصرین قرآنی» و... اشاره کرد که در این طرح‌ها مبالغی ماهیانه از سوی خیرین برای پیشبرد فعالیت دارالقرآنها در نظر گرفته می‌شود.
وی در خصوص فعالیت‌های مجازی دارالقرآنها اظهار کرد: یک دارالقرآن مرکزی در استان داریم که بر فعالیت سایر دارالقرآن‌های استان نظارت دارد و با توجه به نیاز محتوای قرآنی در فضای مجازی با توجه به شرایط کنونی تولید محتوا در فضای مجازی برای دانش‌آموزان داشته‌اند که پس از دریافت، پایش و تأیید از طریق نرمافزار شاد برای دانش‌آموزان دردسترس قرار گرفته است.
مهدوی‌خواه تصریح کرد: دارالقرآنها خود را مدرسه قرآنی ندانند، چرا که این مراکز در واقع به عنوان بازوی طرح‌ریزی فعالیت‌های قرآنی مرکزی برای رصد و جریان‌سازی فعالیت قرآنی همه مدارس هستند که ضرورت دارد در راستای به شور آوردن و رونق دادن فعالیت‌های قرآنی در سطح مدارس فعالیت کنند.
منابع مالی دارالقرآنها
سعید کرمانی، مدیر دارالقرآن جوادالائمه(ع) سرخس در ادامه این گفت‌وگو بیان کرد: با توجه به اساسنامه مراکز دارالقرآن آموزش و پرورش، این مراکز به صورت مردمی و تحت نظارت آموزش و پرورش اداره می‌شوند. کمک‌های مردمی، درآمدهای حاصل از شهریه کلاس‌ها، کمک‌های شورای آموزش و پرورش مناطق و اعتبارات ادارات کل استان‌ها از منابع مالی دارالقرآنها محسوب می‌شود.
وی بیان کرد: خانواده بزرگ و چند ده میلیونی آموزش و پرورش که دانش‌آموزان، اولیای آن‌ها و فرهنگیان را شامل می‌شود، مخاطب حدود 700 مرکز دارالقرآن در سطح کشور هستند. ارتقای مهارت خواندن قرآن، آموزش‌های تخصصی قرآنی در زمینه‌های صوت و لحن، تجوید، حفظ قرآن کریم، آشنایی با مفاهیم و تفسیر قرآن، آموزش‌های مرتبط با نماز و معارف قرآن و اهل‌بیت(ع) از جمله فعالیت‌های این مراکز است که تا حدود زیادی در رسیدن به اهداف موفق بوده است.
کرمانی اظهار کرد: جذب نیروهای تخصصی قرآنی در آموزش و پرورش و تخصیص این نیروها به دارالقرآنها و توجه ویژه آموزش و پرورش به ارتقای اداری و سازمانی دارالقرآنها در چند سال اخیر، در رشد فعالیت‌های قرآنی از لحاظ کمی و کیفی بسیار مؤثر بوده است.
وی تصریح کرد: دارالقرآن‌های آموزش و پرورش در ارائه خدمات قرآنی به اقشار مختلف جامعه محدودیتی ندارند. مأموریت مراکز دارالقرآن آموزش و پرورش، سکانداری فعالیت‌های قرآنی هر منطقه است و در این راستا با همه دستگاه‌ها و مراکز فعال در زمینه آموزش‌های قرآنی، همکاری دارد.
کرمانی در خصوص موانع گسترش دارالقران‌ها تصریح کرد: یکی از این موانع در بحث توسعه دارالقرآنها عدم بکار‌گیری برخی نیروهای تخصصی قرآنی جذب شده در دارالقرآن‌هاست و متأسفانه برخی از این نیروها در سمت‌های ادارای یا آموزشی دیگر مشغول بکار شده‌اند.
وی بهره کمتر از تبلیغات مناسب برای جذب کمک‌های مردمی به منظور توسعه فعالیت‌های این مراکز را از دیگر موانع در راستای گسترش دارالقرآن ها برشمرد و گفت: اگرچه تلاش‌های بسیاری برای ارتقای سازمانی دارالقرآنها انجام شده، اما تا رسیدن به جایگاه مطلوب فاصله دارد و تخصیص فضای مناسب، تجهیز مراکز و اتصال مراکز دارالقرآنها به سامانه سناد مورد انتظار است.
کرمانی در بحث تأمین منابع مالی دارالقران‌ها اظهار کرد: از آنجا که دارالقرآنها به صورت خودگردان اداره می‌شوند و در واقع یکی از منابع مهم اداره این مراکز کمک‌های مردمی و خیرین بوده است، خیرین در بسیاری موارد در ساخت، تجهیز و اداره مراکز کمک قابل توجهی کرده‌اند، اما با وجود علاقه وافر مردم به قرآن، قطعاً با تدابیر بهتر و تبلیغات مناسب‌تر می‌توان از ظرفیت گسترده خیرین بیشتر بهره‌مند شد و تشکیل مجمع خیرین قرآنی آموزش و پرورش در سطوح ملی، استانی و مناطق می‌تواند در این راستا راهگشا باشد.
ایجاد و گسترش موقوفه‌های قرآنی
وی بیان کرد: ایجاد و گسترش موقوفه‌های قرآنی از دیگر راهکارهای توسعه مشارکت مردمی است و تجربه موفق اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی با همکاری اداره‌کل اوقاف و امور خیریه در ایجاد موقوفه مشارکتی قرآن، عترت و نماز، الگوی مناسبی در این زمینه است.
کرمانی در خصوص فعالیت دارالقرآنها برای تولید محتوای نرم افزار شاد اظهار کرد: از ابتدای راه‌اندازی نرمافزار شاد، اداره‌کل قرآن،عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش با ایجاد کانال و استفاده از ظرفیت استان‌ها و مناطق مبادرت به تولید محتوا کرده است و از مهمترین پایگاه‌های تولید محتوا برای این کانال، مراکز دارالقرآن بوده‌اند.
وی در پایان بیان کرد: علاوه بر آن، دارالقرآنها با ایجاد کانال و گروه‌های آموزشی مختلف در شبکه شاد، فعالیت‌های آموزشی و تبلیغی خودشان را در این نرمافزار دنبال می‌کنند و با ایجاد قرارگاه مجازی فعالیت‌های قرآن، عترت و نماز در سطح وزارتخانه و به تبع آن ایجاد پایگاه‌های تخصصی مجازی مرتبط با هرکدام از فعالیت‌های قرآنی برای نیازسنجی، رصد و پالایش محتوا، پایگاه تخصصی مجازی فعالیت‌های مراکز دارالقرآن نیز راه‌اندازی شده است که ماموریت تولید، گردآوری و دسته‌بندی محتوای الکترونیکی و بارگذاری آن‌ها را بر عهده دارد.
انتهای پیام
