ذبح میان‌رشتگی بدون استاد و متن درسی
معاون آموزش مؤسسه فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان اینکه کارهای خوبی در حوزه مطالعات میان‌رشته‌ای فقه و علوم انجام شده است و نباید در مباحث قرآنی هم عجله داشته باشیم، گفت: متاسفانه مباحث میان‌رشته‌ای قرآن و علوم در برخی دانشگاه‌ها متولد نشده، ذبح می‌شود؛ جفاست که رشته‌هایی بدون استاد یا متن درسی تأسیس کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی صرفی، معاون آموزش مؤسسه فقهی ائمه اطهار(ع)، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره وضعیت دروس میان‌رشته‌ای، بیان کرد: اصل مطالعات میان‌رشته‌ای مورد وثوق همه هست؛ در قدیم، علمای حوزه هم طبیب، هم شیمیدان، منجم و ... بودند و در بیشتر علوم صاحب‌نظر، ولی الان چنین چیزی به علت تخصصی شدن علم امکان‌پذیر نیست؛ به هر حال تخصصی‌شدن سخنی عقلایی است به همین دلیل حوزه در سالیان اخیر به فکر تأسیس مباحث میان‌رشته‌ای و تخصصی افتاده است و حتی از لحاظ چارت، امکانات و مزایا از حوزه‌های فقه و اصول سنتی ما جلوتر هم هستند.
وی با بیان اینکه این فکر تقویت شده و رو به رشد است، اظهار کرد: مشکلی که به نظر بنده در کشور وجود دارد تأسیس رشته‌های میان‌رشته‌ای قرآن و علوم در برخی دانشگاه‌هاست که غالباً با کیفیت بسیار کم ارائه می‌شود؛ چند وقت قبل یکی از رؤسای دانشگاه‌های معتبر کشور خودش از این مسئله گله‌مند بود؛ از اینکه در برخی دانشگاه‌ها و در شهرهای کوچک رشته‌هایی مانند تفسیر و کلام و میان‌رشته‌ای تأسیس شده و همه اینها در حال ذبح شدن است و قصد داریم مجوز آنها را باطل کنیم.
معاون آموزش مؤسسه فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان اینکه واقعاً این کار جفاست که رشته‌هایی را تأسیس کنیم که استاد خوبی ندارد و یا پروازی هستند، تصریح کرد: اکنون در مباحث روان‌شناسی و اقتصادی و ... تلاش‌های زیادی در حال پیگیری است؛ در حال تربیت نیرو در حوزه هستیم و نباید بیش از حد عجله کنیم، زیرا متون درسی مناسبی لازم است و باید نیروها به اندازه کافی تربیت شوند؛ البته اصل در حوزه، فقه و اصول است و استعدادهای حوزه جذب این رشته می‌شوند.
بهترین استعدادها به میان‌رشته‌ای‌ها جذب شوند
صرفی افزود: رتبه‌های برتر کنکور و استعدادها عمدتاً دنبال رشته‌های پزشکی و مرتبط با آن می‌روند و برای کار بسیار مهمی مانند معلمی مجبورند از رتبه‌های پایین‌تر استفاده کنند. این در حالی است که معلمی شغل بسیار مهم و شغل انبیاء است؛ از این رو باید فرهنگ خانواده‌ها و دانشگاه‌ها و آموزش و پرورش اصلاح شود؛ در مباحث میان‌رشته‌ای هم این مسئله وجود دارد؛ یعنی باید بهترین استعدادهای حوزه را به این رشته‌ها هدایت کنیم.
وی افزود: در حوزه هم متأسفانه از 100 طلبه ممتاز 90 نفر وارد مراکز تخصصی فقه و اصول می‌شوند که نه مدرکی در آن وجود دارد و نه هیئت علمی و هیچ امتیاز قانونی دنیوی ندارد؛ البته ما خوشحال هستیم که بدون امکانات و مدرک طلاب با استعداد جذب این رشته‌ها می‌شوند، مراکز تخصصی فراوانی هم در حوزه داریم که کمتر تمایلی به این مراکز نشان می‌دهند.
معاون آموزش مؤسسه فقهی ائمه اطهار(ع) در پاسخ به این سؤال که چرا روند مطالعات میان‌رشته‌ای و کاربردی کردن آن در جامعه کند است، اظهار کرد: کسانی مانند آقای رحیم‌پور در بطن حوزه حضور ندارند و اخبار نادرستی به آنان رسیده است؛ ما از ایشان خواهش می‌کنیم به قم بیایند و مراکز تخصصی حوزه و مراجع را ببینند و بعداً قضاوت کنند، چند روز قبل معاون پژوهشی وزارت علوم در این مؤسسه بودند و از برخی آثار تولید شده در این مؤسسه ابراز تعجب کردند.
وی با اشاره به قدمت 22 ساله این مؤسسه، گفت: بنای این مؤسسه بر فقه و اصول به شکل سنتی و جواهری و با استفاده از روش‌های مدرن در علوم است و در چند سال اخیر رشته‌های کلام و تفسیر هم به این مجموعه اضافه شده است. ما در مؤسسه فقهی ائمه اطهار، فقه کودک، فقه زنان، فقه اقتصادی، فقه انرژی هسته‌ای، شخصیت حقوقی و ... داریم که درسی مانند شخصیت حقوقی برای اولین بار ارائه می‌شود، البته کار اول حوزه تربیت مجتهد است و برای آن متونی دارد که باید مرحله به مرحله ارائه شود.
صرفی افزود: مثلاً اگر کسی معترض شود که چرا کروناشناسی به دانشجویان علوم پزشکی که هنوز یکی دو سال وارد دانشگاه شده‌اند، تدریس نمی‌شود، اعتراض نافذی نیست؛ اینکه بگوییم مراجع تقلید متون درسی که آزمون خودش را پس داده کنار بگذارند و یکسره هم به مباحث میان‌رشته‌ای رو بیاورند درست نیست؛ آنها وظیفه ماهی دادن به طلاب را ندارند بلکه وظیفه دارند ماهی‌گیری به آنها بیاموزند.
چرا به فقه و اصول مدرک نمی‌دهند
وی با بیان اینکه در مجموع حدود 700 نفر در این مجموعه مشغول تحصیل هستند و شعباتی در داخل و خارج کشور داریم، افزود: در بخش فقه و اصول 270 طلبه و 30 استاد مشغول تعلیم و تعلّم هستند و در رشته فقه و اصول در چهار شاخه اصلی عبادات، معاملات، سیاسات و مسائل مستحدثه، آموزش‌های لازم ارائه شده و طلاب بعد از گذراندن هفت سال وارد فاز تالیف رساله‌های پایانی می‌شوند و در مدت یکسال باید رساله خود را تحویل بدهند. مرکز مدیریت حوزه علمیه تقریباً برای تمامی رشته‌های تخصصی مانند کلام، تاریخ و تفسیر و ... مدرک صادر می‌کند، اما متأسفانه هنوز از سوی مرکز مدیریت اقدامی در مورد مدرک فقه و اصول صورت نگرفته است، گرچه اخیراً اقداماتی در دست انجام است.
معاون آموزش مؤسسه فقهی ائمه اطهار در پاسخ به این سؤال که چرا برای فقه و اصول مدرک تخصصی صادر نمی‌شود، اظهار کرد: شاید با این استدلال که شأن فقه و اصول اجلّ از مدرک است به این کار مبادرت نمی‌شود، ولی به نظر بنده این کار درست نیست؛ البته مقداری از این مسئله هم به سنت حوزه باز می‌گردد؛ مثلاً در سالیان نسبتاً دور دانشگاه تهران قصد داشت تا به آیت‌الله حسن زاده آملی مدرک افتخاری دکترا بدهند ولی برخی انتقاد کردند که شأن ایشان بسیار بالاتر از درجه دکتری است.
معاون آموزش مؤسسه فقهی ائمه اطهار(ع)، اضافه کرد: شاید این دیدگاه وجود دارد، ولی مطالبه طلاب و مراکز تخصصی برای ارائه مدرک زیاد شده و مدیریت جدید حوزه هم فردی است که به مدرک معتقد است و حتی معتقد است که برای طرح سؤال هم مدرک لازم است؛ یعنی استادی می‌تواند در حوزه طراح سؤال باشد که مدرک سطح چهار حوزه را داشته باشد که البته این طرح در برخی موارد نادرست است؛ زیرا استادان زیادی داریم که سالیان سال است تدریس می‌کنند، ولی مدرک ندارند و در عوض شاگرد شاگرد ایشان به علت دارابودن مدرک می‌تواند طراح سؤال باشد و این منصفانه و عادلانه نیست.
صرفی در پایان اضافه کرد: مدرک‌گرایی در حوزه محکوم است، ولی وقتی برای همه رشته‌ها صادر می‌شود برای فقه و اصول هم باید به صورت تخصصی صادر شود تا موجب سرخوردگی طلاب نشود؛ الان مدرکی که می‌دهند رسمیت ندارد و طلبه نمی‌تواند آن را به جایی ارائه دهد؛ الان افرادی هستند که در رشته‌های دیگر با داشتن مدرک در کسوت تدریس هستند و افرادی هم هستند که 30 سال است در حوزه تدریس دارند، ولی چون مدرک ندارند نمی‌توانند وارد دانشگاه و مراکز دیگر برای تدریس شوند.
انتهای پیام
