چهار توصیه امام حسن عسکری(ع) برای رسیدن به کمالات انسانی

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، امام حسن عسکری(ع) می‌فرمایند: «أكْثِرُوا ذِكْرَ اللّهِ وَ ذِكْرَ الْمَوْتِ وَ تِلاوَةَ الْقُرآنِ وَ الصَّلاةَ عَلَى النبىِّ صلي الله عليه و آله، فَإنَّ الصَّلاةَ عَلى رَسُولِ اللّه صلي الله عليه و آله عَشْرُحَسَنات، زياد ياد خدا و ياد مرگ باشيد و قرآن را زياد بخوانيد و بر پيامبر اكرم (ص) فراوان درود فرستيد كه درود بر رسول خدا (ص) 10 حسنه دارد».

یاد خدا

اولین توصیه حضرت زیاد به یاد خدا بودن است. ذکر خدا آثار مطلوب بسیاری در زندگی انسان بر جای می‌گذارد. یکی از مهم‌ترین آثار ذکر خدا، ایجاد دل‌گرمی و اطمینان قلبی برای انسان است. خداوند متعال در قرآن می‌فرماید «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» آگاه باش كه با ياد خدا دل‌ها آرامش پیدا می‌کند. اینکه انسان به این فکر باشد که همیشه حمایت‌گر و پشتوانه‌ای قادر و مهربان دارد که می‌تواند به او اعتماد کند، حس بسیار خوب و انرژی مثبتی است که در پیشبرد اهداف انسان در زندگی بسیار مشکل گشاست.

 بسیاری از استرس‌ها، افسردگی‌ها، بیماری‌ها و بن‌بست‌هایی که انسان‌ها در زندگی به آن‌ها مبتلا می‌شوند به خاطر غفلت و دوری از خدا و ذکر خداست. اثر مطلوب دیگر ذکر خدا این است که شیاطین را از انسان دور می‌کند. انسان را از گرفتار شدن به اخلاق ناپسند و اشتباهات نابخشودنی باز می‌دارد و او را به انجام افعال خیر سوق می‌دهد.

یاد مرگ

یاد مرگ انسان را نسبت به دنیا و زیبایی‌های ظاهری آن بی‌رغبت می‌کند. امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) می‌فرماید «مَن أكثَرَ مِن ذِكرِ المَوتِ قَلَّت في الدُّنيا رَغبَته» اگر دنیا در نظر انسان کوچک و گذرا شد، دیگر تمام هم و غم خود را برای رسیدن به آن شئ کم‌ ارزش نمی‌گذارد و دست به هر کار اشتباه و گناهی نمی‌زند. اینکه بعضی از انسان‌ها به خود اجازه می‌دهند که برای رسیدن به آمال و آرزوهای خودشان مرتکب هر گناهی شوند و حق هم نوعان خود را پایمال کنند، ریشه در غفلت آن‌ها از حقیقت مرگ دارد. مرگی که دیر یا زود به سراغ آن‌ها می‌آید و به عمرشان در این دنیای گذرا پایان می‌دهد و از این دنیا جز اعمال خوب و بدشان ره توشه‌ای نخواهند داشت.

تلاوت قرآن

توصیه سوم امام عسکری(ع) انس با قرآن و تلاوت این کتاب آسمانی است. سیره عملی ائمه اطهار نیز به همین صورت بوده است. اگر چه ائمه اطهار خود قرآن ناطق هستند، اما با این حال به تلاوت قرآن می‌پرداختند. در روايتی آمده است كه امام باقر (ع) در ماه مبارک رمضان 10 بار ختم قرآن مى‌كردند. قرآن کریم نور و راه‌گشای زندگی است.

 خداوند متعال می‌فرماید «هذا بَيانٌ لِلنّاسِ وَ هُدىً وَ مَوْعِظةٌ لِلْمُتَّقين» اگر انسان قرآن را با تدبر، تفکر و تأمل تلاوت کند خداوند متعال او را به راه صحیح و صلاح رهنمود می‌کند. از نکاتی که باید در مورد این معجزه جاوید بیان کرد این که قرآن برای یک عصر خاص نازل نشده بلکه برای تمام اعصار الی یوم القیامه است. آیات قرآن در هر زمانی جدید است و هیچ زمانی مندرس و کهنه نمی‌شود.

صلوات بر پیامبر اکرم (ص)

آخرین توصیه امام عسکری(ع)، یاد کردن پیامبر عظیم‌الشأن اسلام است. در کنار یاد خدا، یاد مرگ و تلاوت قرآن، این توجه داشتن به مقام و منزلت پیامبر اکرم و اهل بیت ایشان علیهم صلوات الله است که می‌تواند انسان را به سعادت دنیوی و اخروی برساند. نقل است از امام صادق یا امام باقر(ع) که می‌فرمایند: «سنگین‌ترین عملی كه روز قیامت در ترازوی اعمال قرار داده می‌شود، صلوات بر محمد و اهل بیت ایشان است».

در روایت دیگری در باب فضیلت صلوات بر نبی مکرم اسلام و اهل بیت ایشان(ع)، امام هادی (ع) می‌فرماید: «إنّما اتَّخَذَ اللهُ إبراهیمَ خلیلاً لِكَثْرَةِ صَلاتِهِ علی محمّدٍ وأهلِ بیتهِ صلواتُ اللهِ عَلَیهم، خداوند متعال حضرت ابراهیم (ع) را دوست و خلیل خود انتخاب کرد، به خاطر آنکه ایشان بر محمد و اهل بیت ایشان(ع) بسیار صلوات می‌فرستاد». بنابراین با عمل به این توصیه‌های گرانقدر بتوانیم در مسیر خیر و صلاح قدم بلندی برداشته و به سعادت دنیا و آخرت برسیم.

منابع: بحار الانوار ج78، ص372

معد، 28

غرر 5169، الاقبال، ج3ص337

غرر 5162

الفردوس، ج3، ص564

غرر 8872

غرر الحکم، 8766  

وسائل‌الشيعة، ج 7، ص 219، روايت 3

جامع‌الاخبار و الآثار، ج 1، ص 164

ال عمران138

نحل، آیه 89، شیخ طوسی، الامالی، ص۵۸۰؛

بحارالانوار، ج91، ص49

همان، ج91، ص54