حقوق بشر در آموزه‌های رضوی قابل عرضه به دنیاست

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن وحدتی شبیری، رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی و دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه قم، در چهارمین نشست علمی کنفرانس ملی امام رضا(ع) با عنوان «بنیادهای حقوقی در سیره و تعالیم امام رضا(ع)» که 12 آذرماه به‌ صورت آنلاین و به همت آستان قدس رضوی و دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) برگزار شد، بیان کرد: سیره امام هشتم(ع) از توجه و رعایت کرامت انسانی سرشار است، مکتب نورانی اهل‌بیت(ع) مکتبی است که برای انسان جایگاه قابل تاملی قائل و به انسان جایگاه خلیفه الهی داده است.

وی افزود: حضرت رضا(ع) نیز نسبت به حقوق مؤمنان و کسانی که با یکدیگر در یک جامعه زندگی می‌کنند، توصیه‌هایی دارند که در روایات زیادی این مهم از سوی حضرت مطرح شده است که همه این توصیه‌ها و راهگشایی‌ها عین حقوق بشر و توصیه به رعایت و حفظ کرامت انسانی است.

وحدتی شبیری ادامه داد: با توجه به ولایتعهدی اجباری امام هشتم(ع) در زمان خلافت مامون عباسی و وجود زمینه‌ای که ایشان بیشتر محل رجوع مردم قرار بگیرند، توجه به کرامت انسانی و رعایت حقوق بشر در برخورد حضرت(ع) با مراجعان متبلور بود و در جلساتی که روزهای دوشنبه و پنجشنبه با مردم داشتند، با روی باز به همه پرسش‌های آنها پاسخ می‌داد.

رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی عنوان کرد: هنگامی که برای حضرت غذا می‌آوردند هرگز به تنهایی غذا نمی‌خورد و حتی پیشکاران و خدمتکاران را نیز تکریم کرده و با آنها هم غذا می‌شد. در سفر حضرت به خراسان، مردی بلخی خود را به امام رضا(ع) رسانید. حضرت که برای خوردن غذا توقف کرده بود با تمام غلامان از سیاه گرفته تا دیگران بر سر یک سفره نشستند. مرد بلخی که از این رفتار امام تعجب نموده بود، عرض کرد: «کاش سفره خود را از سفره خدمتکاران جدا می کردید». حضرت که از این سخن خوشش نیامده بود فرمود: «این چه حرفی است. خدای ما یکی، و پدر و مادرمان یکی و ملاک برتری افراد تقوا است.

وی اظهار کرد: سیره رضوی و سبک زندگی حضرت علی بن موسی الرضا(ع) است که به همه ما درس می‌دهد و درسی که ما از سیره رضوی می‌گیریم قابل عرضه به تمام دنیا است.

در بخش دیگری از این نشست، علی باقری‌کنی، معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه، معاون سابق سیاست خارجی و امنیت بین الملل شورای عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد پرونده هسته‌ای ایران گفت: شکاف و فاصله بین واقعیت صحنه در عمل به مفهوم حقوق بشر وجود دارد، وقتی از حقوق بشر صحبت می‎شود، باید الزاماتی در این راستا تامین شود.

وی با اشاره به ضرورت عینی کردن حقوق بشر در عرصه حاکمیت بیان کرد: در سیره اهل بیت(ع) و در زمان امام رضا(ع) هر حکمی که مطرح، فلسفه آن حکم نیز بیان می‎شد که این نیز از منظر حقوق بشری بستری برای تکامل انسان فراهم می‎آورد.

باقری‎کنی افزود: حقوق‎های غیر بشری علیه ما با عنوان حقوق تحت‎الفظی شده است که این به خاطر کم‎کاری ماست، لذا در این خصوص باید مولفه‎ها و سازوکارهای دینی ایجاد شود تا حقوق انسان، جایگاه و الزامات آن را مشخص کند.

معاون امور بین‎الملل قوه قضائیه ابراز کرد: شکاف مفهومی در بحث حقوق بشر واقعیتی است که وجود دارد و این شکاف باعث شده تا ساختارهای غربگرا ناخودآگاه جایگزین شوند.

وی گفت: در این راستا نیز آموزه‌هایی که موردنیاز حاکمیت مبنی است، باید بر اساس مبانی دینی و شاخص‌های برآمده از دین وارد عمل شود که نیاز به اهتمام فراوان دارد، لذا برای اینکه یک حاکمیت عینی با مولفه‌های دینی داشته باشیم، باید همه ابعاد جامعه از جمله ابعاد سیاسی، اجتماعی و... را از منظر دین بررسی کنیم، چرا که حقوق بشر چند بعدی است، لذا اگر این از منظر دین بررسی نشود، ابزارها و هنجارهای بیرونی جای آن را خواهد گرفت.

باقری‌کنی اضافه کرد: اگر حقوق بشر از این منظر بررسی شود، آنگاه شکاف موجود رفع و یا این فاصله عمل تا مفهوم کم خواهد شد، تا گامی به سوی تمدن نوین اسلامی برداریم.