نحوه مواجهه حضرت علی(ع) با رنج طبقه سفلی + فیلم

به گزارش ایکنا، به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان امسال، پای درس‌گفتار «گزیده‌هایی از نهج‌البلاغه» از زبان عماد افروغ، جامعه‌شناس و پژوهشگر حوزه دین نشسته‌ایم.

عماد افروغ در هشتمین قسمت این مجموعه با موضوع «عدالت‌خواهی و توجه به مستمندان» به بحث در رابطه با موضوع حساسیت فراوان امیرالمؤمنین(ع) به موضوع بیت‌المال و عدالت اجتماعی پرداخت که مشروح آن را در ادامه می‌بینید و می‌خوانید.

در راستای توجه به بیت‌المال مسلمین، مستمندان و گرسنگان که در خطبه سوم نهج‌البلاغه بدان پرداخته شد، خطبه‌ای که برای امروز انتخاب کرده‌ام، خطبه پانزدهم نهج‌البلاغه است که در ارتباط با عدالت‌خواهی، عدالت‌طلبی و توجه به مستمندان و به تعبیر امام علی(ع) که در نامه مالک اشتر بدان اشاره شده، طبقه سفلی بیان شده است.

امام علی(ع) می‌فرمایند: «به خدا سوگند! بیت‌المال تاراج شده را هر کجا که بیابم، به صاحبان اصلی آن بازمی‌گردانم، گرچه با آن ازدواج کرده و یا کنیزانی خریده باشند، زیرا در عدالت گشایش بر عموم است و آن‌کس که عدالت بر او گران آید، تحمل ستم برای او سخت‌تر است».

در همین رابطه، چند خطبه دیگر نیز در نهج‌البلاغه وجود دارد که یکی از این خطبه‌ها، خطبه بیست و هفتم است. این خطبه یکی از شگفت‌انگیزترین سخنان و بیانات امیرالمؤمنین(ع) است. امام علی(ع) در برابر درد و محنت مردم مانند اسپند بر روی آتش بوده و در برابر رنج و سختی‌های مردم بی‌تفاوت نیست. ایشان مانند سیره برخی از علمای ما برج عاج نشینانه با این مسائل برخورد نمی‌کنند.

امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: «به من خبر رسیده که مردی از لشکر شام به خانه زنی مسلمان و زنی غیر مسلمان که در پناه حکومت اسلام بوده‌اند، وارد شده و خلخال و دستبند و گردن‌بند و گوشواره‌های آن‌ها را به غارت برده، در حالی که هیچ وسیله‌ای برای دفاع به غیر از گریه و التماس کردن نداشته‌اند. اگر برای این حادثه تلخ مسلمانی از روی تأسف بمیرد، ملامت نخواهد شد و از نظر من سزاوار است. شگفتا شگفتا! به خدا سوگند این واقعیت قلب انسان را می‌میراند و دچار غم و اندوه می‌کند که شامیان در باطل خود وحدت دارند و شما در حق خود متفرقید. زشت باد روی شما و از اندوه رهایی نیابید که آماج تیر بلا شدید. به شما حمله می‌کنند و شما حمله نمی‌کنید. با شما می‌جنگند و شما نمی‌جنگید. این‌گونه معصیت خدا می‌شود و شما رضایت می‌دهید».

بنده در ادامه به برخی دیگر از خطبه‌هایی که ناظر به حساسیت نسبت به بیت‌المال و عدالت اجتماعی و پر کردن شکاف طبقاتی نزد حضرت امیر(ع) است، اشاره خواهم کرد.