فلسفه عزاداری حسینی از منظر ائمه(ع)

در توصیه ائمه دو هدف متصور است: يك هدف واقعى است و يك هدف مسخ شده است. هدف مسخ شده این است که بگوییم اين توصیه فقط به خاطر اين است كه تسلّى خاطرى براى حضرت زهرا سلام‌اللّه عليها باشد.

ايشان با اينكه در بهشت هستند، با اينكه همراه فرزند بزرگوارشان هستند و خود امام حسين(ع) هم در روز اول فرمود: «وَ ما اوْلَهَنى الى‏ اسْلافى اشْتِياقَ يَعْقوبَ الى‏ يوسُفَ» من آرزو دارم كشته شوم چون به پدرم، به جدم و به مادرم ملحق مى‌شوم؛ با اينكه امام حسين(ع) ملحق به مادرش هست، مع ذلك حضرت زهرا(س) در بهشت نشسته دائماً بی‌تابى مى‏‌كند و ما مردم بى سر و پا بايد بياييم يك مقدار گريه كنيم كه حضرت زهرا(س) تسلى خاطر پيدا كند.

آيا شما توهينى بالاتر از اين براى حضرت زهرا پيدا مى‏‌كنيد؟ هدف مسخ شده دیگر این است که گفتند [علت دستور ائمه عليهم‌السلام‏] چيز ديگرى است. امام حسين(ع) بى‏‎‌تقصير در كربلا به دست يك عده مردم تجاوزكار كشته شد، پس اين تأثرآور است، بايد متأثر بود. من هم قبول دارم، امام حسين(ع) بى‏‌تقصير كشته شد... اما همين؟ يك آدم بى‏‌تقصير به دست يك عده مردم متجاوز كشته شد؟ روزى هزار نفر آدم بى‏‌تقصير به دست آدمهاى باتقصير كشته مى‌شوند.

روزى هزار نفر آدم در دنيا به اصطلاح نفله مى‏‌شوند. تأثرآور هم هست، اما آيا اين نفله شدن‌ها ارزش دارد كه قرن‌هاى زياد، ده قرن، بيست قرن، سى قرن ادامه پيدا كند؟ دائماً ما بنشينيم و اظهار تأثر كنيم كه حيف! حسين بن على نفله شد! خونش هدر رفت...

تو نفله شدى بيچاره نادان! من و تو نفله هستيم، من و تو عمرمان هدر رفت.... خير، ائمه بدین جهت توصيه كردند بايد عزاى حسين‌بن على(ع) زنده بماند، چون او يك مكتب به وجود آورد، مى‏‌خواستند مكتبش زنده بماند؛ هدف این بود که آنچه در حسين‌ بن على(ع) در اين حادثه عاشورا و در آن ابتلا و مصيبت پيدا شد از جلوه توحيد، از جلوه ايمان، از جلوه خداشناسى، از ايمان كامل به جهان ديگر، از رضا، از تسليم، از صبر، از استقامت، از مردانگى، از طمأنينه نفس، از ثبات، از عزت نفس، از كرامت نفس، از آزادى‌خواهى و آزادی‌طلبى و... زنده بماند.

[دستور آنها] براى اين است كه بلكه پرتوى از روح حسين‌ بن على(ع) در روح ما و شما بتابد. اگر اشكى كه ما براى او مى‌ريزيم در مسير هماهنگى روح ما باشد، روح ما پرواز كوچكى با روح حسينى بكند، ذره‏‌اى از همت او، ذره‌‏اى از غيرت او، ذره‏‌اى از حريّت او، ذره‌اى از ايمان او، ذره‏‌اى از تقواى او، ذره‌‏اى از توحيد او در ما بتابد و چنين اشكى از چشم ما جارى شود، آن اشك هرچه دلتان بخواهد قيمت دارد.

منبع: مجموعه ‏آثار استاد شهيد مطهرى، جلد ‏17، صفحه 113- 112، با تلخیص و ویرایش.