معرفی نمونه‌ای از همبستگی مؤسسات قرآنی در استان اصفهان

مسعود ابوطالبی، مدیر مؤسسه فرهنگی ـ مردمی قرآن و عترت ثامن‌الائمه(ع) اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان فعالیت‌های متنوع این مؤسسه پرداخت و گفت: این مؤسسه امسال وارد بیست و دومین سال فعالیت خود شد. شیوع کرونا، که از اواخر 98 آغاز شد، مشکلاتی را برای امور فرهنگی به ‌ویژه قرآنی ایجاد کرد؛ اما از جمله مؤسساتی بودیم که با برنامه‌ریزی و پیگیری توانستیم رسالت قرآنی و آموزشی‌مان را با ظرفیت کمتر و با بهره‌مندی از فضای مجازی حفظ کنیم.

وی ادامه داد: البته از قبل یک سایت آموزش قرآن به نشانی http://samenquran.ir داشتیم و نشانی آن در کتاب‌های درسی قرآن آموزش و پرورش نیز چاپ شده و در اختیار دانش‌آموزان است تا اگر می‌خواهند بحث‌های قرآنی را فراتر از درس‌های قرآن آموزش و پرورش ادامه دهند، به سایت ما مراجعه کنند. این سایت از سال‌ها قبل خدمات قرآنی را ارائه می‌داد و افراد به‌ صورت ترمی ثبت‌نام می‌کنند و دوره‌ها به‌ صورت آفلاین و در قسمت‌های پیشرفته و تخصصی به‌ صورت آنلاین در اختیار افراد قرار می‌گیرد. ‌هم‌اکنون حدود 10 هزار کاربر فعال داریم. قبل از کرونا نیز افراد بسیاری به‌ دلیل بُعد مسافت یا مشکلات دیگری به سایت‌ ما مراجعه می‌کردند و تعدادی از کاربران خارج از ایران هستند، زیرا ایرانیان مقیم کشورهای دیگر که علاقه‌مند به آموزش قرآن هستند به سایت ما مراجعه کرده‌اند و در حال آموزش هستند.

مجمع مؤسسات قرآنی اصفهان؛ غیررسمی اما پربرکت

ابوطالبی اظهار کرد: در اصفهان مجمع مؤسسات قرآنی داریم که مؤسسه ثامن‌الائمه(ع) دبیر آن مجمع است و بنده پیگیر برنامه‌های آنجا هستم و بعید می‌دانم که این مجمع در استان‌های دیگر هم باشد. حدود 25 مؤسسه باسابقه و توانمند در حوزه قرآن ماهی یک بار دور هم جمع می‌شوند و هر بار در یک مؤسسه برنامه‌های خود را ارائه می‌دهند و نقد و نظراتی بیان می‌شود. هدف مجمع این بود که از طرح‌ها، برنامه‌ها و ظرفیت‌های یکدیگر استفاده کنند و این مجمع باعث خیر و برکت زیادی برای مؤسسات استان شده، غیر رسمی است، شاید برکاتش از اتحادیه بیشتر باشد.

وی که مشاور طرح و برنامه اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های قرآنی استان اصفهان نیز هست به دیگر فعالیت‌های مؤسسه ثامن‌الائمه(ع) اشاره کرد و گفت: آموزش‌های حضوری نیز ادامه‌ دارد و در ایام شیوع کرونا کلاس‌ها با حداقل ظرفیت و رعایت پروتکل‌های بهداشتی به طور منظم برگزار می‌شود. سال 99 در برگزاری کلاس حضوری اُفت داشتیم، اما امسال با انجام واکسیناسیون، مؤسسات فرهنگی ـ قرآنی راحت‌تر مجوز بازگشایی گرفتند. الان در شش ماهه اول سال و ترم پاییز هم کلاس حضوری و هم غیرحضوری برگزار می‌شود و بعضی از دوره‌ها تلفیقی از این دو است.

عناوین دوره‌ها

مدیر مؤسسه قرآنی ثامن‌الائمه(ع) با اشاره به عناوین دوره‌ها، اظهار کرد: دوره‌های عمومی آموزش قرآن شامل روخوانی، روان‌خوانی، تجوید، ترتیل، ترجمه، مفاهیم، صوت و لحن در سطوح مختلف در این مؤسسه با هشت شعبه در حال اجراست. همچنین دوره‌های ویژه حفظ موضوعی، حفظ ترمی، حفظ سوره‌ها، حفظ جامع و نیز دوره‌های مختلف حفظ برگزار می‌شود و دوره ویژه‌ای که چند سالی است با اخذ مجوز از آموزش و پرورش مشغول برگزاری آن هستیم مدارس حفظ قرآن هستند. در این دوره، دانش‌آموزان در مجموعه ما به تحصیل و حفظ قرآن با ترجمه مشغول می‌شوند و طی دو یا سه سال ضمن اینکه درسشان را می‌خوانند و ترک تحصیل نمی‌کنند، حافظ کل قرآن می‌شوند. تعدادی زیادی از دانش‌آموزان در این مدت موفق به حفظ کل قرآن شده‌اند و الان این دوره در استا‌ن‌های دیگر نیز در حال اجراست. به این طرح مدرسه تخصصی حفظ قرآن و مدرسة‌القرآن نیز می‌گویند. این دوره غالباً از مقطع چهارم تا نهم را پوشش می‌دهد.

وی گفت: آخرین نفراتی که موفق به حفظ کل قرآن شدند، مربوط به سه ماه قبل و 35 نفر بودند. البته در مجموع 200 نفر در مدت سه سال موفق به حفظ کل قرآن شدند. برخی نیز محفوظات کمتری دارند. همچنین دانش‌آموزان تحت فشار قرار نمی‌گیرند، چون نباید به درسشان لطمه وارد شود و همه حافظ کل شوند. امیدواریم این طرح توسعه پیدا کند و در استان‌های دیگر نیز اجرا شود.  البته مجوز قانونی دارد و در آیین‌نامه امتحانات آموزش و پرورش، «بندی» وجود دارد که به دانش‌آموز اجازه می‌دهد برای حفظ قرآن، ضمن اینکه در مدرسه ثبت‌نام می‌کند برای کلاس‌های درسی‌ در مدرسه حاضر نشود و به مؤسسه قرآنی معتبر برود و همزمان درس و قرآن را با هم بخواند و فقط هنگام امتحانات به مدرسه‌ مراجعه‌ کند.

دوره «بوستان قرآن»

ابوطالبی بیان کرد: کلاس‌های ویژه خردسالان را در رده سنی چهار تا شش سال برگزار می‌کنیم. دوره اصلی‌مان «بوستان قرآن» نام دارد که آنان در فضایی شاد و با حضور مربیان دوره‌‌دیده و ساخت کاردستی و ... با قرآن آشنا می‌شوند. آموزش‌های مختصری هم دارند و وقتی بزرگتر می‌شوند در دوره‌های عمومی شرکت می‌کنند. دوره قرائت تخصصی قرآن را ویژه نوجوانان پسر برگزار می‌کنیم که بنیانگذار و مبدع این طرح در سال 1379 بودیم. آن موقع طرحی را برای قرائت تخصصی ویژه نوجوانان پسر پیگیری کردیم که تاکنون ادامه داشته و این کلاس‌ها برای سنین 9 تا 13 سال است. بسیاری از قرآن‌آموزان ما موفق به کسب رتبه‌های کشوری و اعزام به کشورهای مختلف و تلاوت در محضر رهبر معظم انقلاب در ابتدای رمضان هر سال در چند نوبت شده‌اند. هم‌اکنون نیز قرآن‌آموزانمان در مسابقه تلویزیونی «اسرا» حائز رتبه‌‌های ممتازی شده‌اند.

مدیر مؤسسه قرآنی ثامن‌الائمه تصریح کرد: با توجه ظرفیت‌هایی که داریم، هر از گاهی دوره‌های معارفی خاص مثل کلاس‌های نهج‌‌البلاغه و اعتقادات و کلاس‌های احکام در مجموعه ما برگزار می‌شود. همچنین کلاس‌های فوق برنامه هنری و ورزشی به‌ ویژه در تابستان برای جذابیت بیشتر و اینکه قرآن‌آموزان بتوانند از آن فنون نیز بهره ببرند، برگزار می‌شود و در ایام دیگر سال نیز با تعداد کمتری برگزار می‌شود. علاوه بر این، پیش‌دبستانی و مدارس قرآنی به نام «نسیم رحمت» داریم که مجوزشان را از آموزش و پرورش گرفته‌اند و زیرمجموعه مؤسسه ما هستند و دستورات و مصوبات آموزشی آموزش و پرورش را لحاظ می‌کنند؛ اما رویکرد قرآنی و مذهبی و نیز دوره‌ها و فوق‌برنامه‌های خاصی دارند و از این نظر در مقایسه با دیگر پیش‌دبستانی‌ها متمایزند.

ابوطالبی اظهار کرد: از دیگر فعالیت‌ها می‌توان به انتشارات و عرضه محصولات فرهنگی اشاره کرد که در اصفهان و همچنین در کل کشور تولیدات ما توزیع می‌شود. کتب فرهنگی و قرآنی، محصولات فرهنگی، پوسترهای برجسته طلاکوب فاخری که در کل کشور و حتی در سطح بین‌الملل توزیع می‌شود.

وی با ذکر اینکه شعبه اصلی ما در خیابان خواجو است گفت: سه شعبه در مناطق خواجو، سروش و زینبیه قرار دارند. دو مرکز نیز در شهرستان‌های خمینی‌شهر و نجف‌آباد فعالیت می‌کنند و از شهرستان‌های مذهبی اصفهان هستند که به واسطه تعدد شهدا در کشور معروف‌اند. سه شعبه دیگر نیز در سه نقطه محروم استان داریم. یکی در شرقی‌ترین شهرستان استان به نام شهرستان خور و بیابانک که از مرکز استان 400 کیلومتر فاصله دارد و در کویر واقع شده است و مردمانی بسیار مذهبی، خونگرم و بااخلاق دارد، اما از لحاظ امکانات در تنگنا هستند و سال‌هاست که در آنجا خدمات قرآنی ارائه می‌دهیم. انتشارت و پیش‌دبستانی قرآنی نیز در آنجا فعال است. تنها مجموعه قرآنی آن شهرستان مؤسسه ماست. غربی‌ترین شهر نیز فریدن و فریدون‌شهر است. شعبه‌ای در فریدون‌شهر داریم که سال‌هاست خدمات قرآنی را ارائه می‌کند و در آنجا اقوام مختلفی شامل گرجی‌، ترک، فارس، ارمنی و ... حضور دارند و نیاز به مؤسسه قرآنی در آنجا احساس می‌شد. در جنوبی‌ترین منطقه استان، سمیرم، شعبه‌ای فعال است که شاید بزرگترین شعبه ما باشد.

وی با اشاره به بحث‌های تولیدات و پژوهش در سال‌های گذشته، اظهار کرد: تاکنون جزوات و کتب قرآنی زیادی را تولید و منتشر کرده‌ایم، در سال 93 بین هزار مؤسسه قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رتبه ممتاز را به دست آوردیم، در سال‌های قبل‌تر در بحث تبلیغ و ترویج مبدع مسابقات تیمی و گروهی قرآن بودیم که در دهه 80 چند سال برگزار شد که یک قاری، حافظ و خوشنویس تیم قرآن را تشکیل می‌دادند. در این سال‌ها نیز با تمام مشکلات و برنامه‌هایی که برای کشور پیش آمده، تغییراتی که حاصل شده و بضاعت اقتصادی که نسبت به قبل کم شده، بحث‌های محافل قرآنی را داشتیم و هنوز هم داریم و اخیراً نیز با مشارکت اداره‌کل ارشاد استان اصفهان بحث محافل قرآنی را از اصفهان شروع کرده‌ایم که در شهرستان‌های استان در حال اجراست، آخرین محافلی که برگزار کردیم مربوط به شادگان و رُزوه است که از طرف مؤسسه ثامن‌الائمه(ع) و اداره‌کل ارشاد برگزار شد و الان در نیمه دوم سال بحث برگزاری محافل و کرسی تلاوت در سایر شهرستان‌های استان با اجرای مؤسسه ما و مساعدت و پیگیری اداره‌ کل ارشاد استان اصفهان اجرا خواهد شد.