رویکرد حکمرانی در شهر برگرفته از تعالیم اهل‌بیت(ع) باشد

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام والمسلمین مجید فاطمی ارفع، مدرس حوزه علمیه خراسان و عضو سابق شورای اسلامی شهر مشهد، امروز دهم آذرماه در دومین نشست گفت‌وگو محور اولین همایش ملی الهیات شهر با موضوع «سه‌گانه زائر، مجاور و خادم و نسبت آن با مفهوم شهروندی در شهر مشهد» که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: آقای ظهوریان وارد بحثی شدند که به نظر می‌رسد گاهی لازم و ضروری است که ما از نگاه افرادی که ممکن است با مفاهیم و تعالیم دینی پای‌بند نباشند و بر اساس این دیدگاه هم باز هم مسئله هویت شهر مشهد قابل دفاع است و با همان نگاه سکولاری که ایشان فرمودند، این موضوع اهمیت دارد.

وی عنوان کرد: مسئله هویت شهری تنها یک مسئله حفظ شأن مشهدالرضا و به تعبیری حفظ هویت دینی شهر مشهدالرضا نیست و دغدغه‌ای که امروز نسبت به این مسئله وجود دارد موضوع حداقلی است که بالاخره با توجه به وضعیتی که امروزه شهر مشهد دارد و پیشینه‌ این شهر نشان می‌دهد که این شهر از یک هویت دینی برخوردار است و باید از این شأن هم دفاع شود که حتی مخالفین با این موضوع نیز محوریت این شهر که حضرت رضا(ع) است، را پذیرفته‌اند اما سخن ما این است که ما یک نگاه حداکثری به مقوله هویت دینی شهر داریم و آن این است که به دنبال ساختن شهر و یا آرمان شهری هستیم که با فرهنگ رضوی به سمت افق‌های نهایی خود پیش رود.

مدرس حوزه علمیه خراسان بیان کرد: در خصوص سه‌گانه زائر، مجاور و خادم و نسبت آن با مفهوم شهروندی در شهر مشهد، باید بگویم که ما اگر بخواهیم نسبتی بین این سه‌گانه از نسب اربعه هم قائل شویم من معتقد هستم که این نسبت، نسبت عموم و خصوص مطلق است یعنی ما اگر به سمتی رفتیم که فرهنگ و هویت ما فرهنگ و هویت زیارت شد، این امر به نوعی فرهنگ شهروندی را با تمام امتیازاتش در بر خواهد گرفت.

فاطمی‌ارفع عنوان کرد: اگر ما امروز به فرهنگ و حقوق شهروندی نگاه کنیم، مشاهده می‌کنیم که دستگاه‌های فرهنگی، نهادهای متولی و به ویژه موضوع مدیریت شهری در حوزه فرهنگ شهروندی تلاش می‌کنند که چه اقدامی انجام دهند تا شهروندان فارغ از دین، مکتب و مذهب آن‌ها نسبت به حقوق شهروندی رعایت‌هایی را داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: این یک مسئله حداقلی است، بدین منظور که ما اگر شهروند را با نگاه دینی و فرهنگ رضوی تربیت کردیم، بهترین ابزار برای تحقق فرهنگ شهروندی همان نگاه دینی و فرهنگ دینی در این موضوع وارد است. در حقیقت ما اگر بر اساس مکتب اهل بیت(ع) و فرهنگ دینی شهروندی را تربیت کنیم در نتیجه شاهد این امر خواهیم بود که هر شهروندی بنا به اعتقاد دینی و قلبی که دارد، خود را ملزم به رعایت این فرهنگ شهروندی می‌کند که این رعایت می‌تواند همه حوزه‌ها اعم از قوانین راهنمایی و رانندگی و... را شامل شود.

عضو سابق شورای اسلامی شهر مشهد اظهار کرد: اگر ما موفق به چنین کاری شدیم و توانستیم شهروندان را با رویکرد دینی، فرهنگ رضوی و متکی به مکتب اهل بیت(ع) آشنا کنیم، طبیعتاً فرهنگ شهروندی نیز به دنبال آن رعایت خواهد شد. در حقیقت ما معتقد هستیم که دغدغه ما در شهر مشهد نباید صرفاً حفظ شأن حضرت رضا(ع) باشد که حتی همان فردی که نسبت به موضوع سرمایه گذاری و موضوعات گردشگری ورود می‌کند و بر این باور است که ما نباید صرفاً به مقوله زیارت توجه کنیم، همین فرد زمانی‌که پای دفاع از هویت مشهد به میان آید، قطعاً در خط مقدم حضور خواهد داشت و اینگونه نیست که مدام بگوید هویت شهر مشهد امر مهمی نیست.

فاطمی‌ارفع اظهار کرد: مسئله حفظ هویت شهر مقوله مهم نیست و یک امر حداقلی و پذیرفته شده است و در حقیقت ما امروزه نیازمند این هستیم که به سمت تحقق تمدن اسلامی حرکت کنیم و در تمدن اسلامی نیز مسئله، صرفاً حفظ حرمت حرم امام رضا(ع) نیست بلکه استفاده حداکثری برای نظام سازی در آن شهر است و ما باید به سمت حکمرانی پیش رویم که این حکمرانی برگرفته از تعالیم اهل بیت(ع) باشد.

وی خاطرنشان کرد: در واقع فردی که معتقد است واژگانی مانند زائر، مجاور و خادم باید استفاده شود مگر با حوزه سرمایه گذاری و گردشگری مخالف است؟ طبیعتاً خیر اما مسئله اینجاست که تمام پدیده‌ها و حتی پدیده‌های گردشگری در یک شهری که هویت اسلامی و دینی دارد، باید به زیست اسلامی و دینی کمک کنند و این مهم است که از چه واژگانی استفاده می‌شود.

مدرس حوزه علمیه خراسان عنوان کرد: از این‌رو اگر ما به سمت رو به جلو حرکت کنیم و اعتقادمان بر این باشد که مدیریت شهری اگر بر مبنای فرهنگ دینی نه صرفاً فرهنگ شهروندی شکل گیرد، فرهنگ شهروندی هم محقق خواهد شد و این دوگانه‌های اشتباه هم شکل نمی‌گیرد.

فاطمی‌ارفع بیان کرد: بنابراین هویت شهر یک امر پذیرفته شده است و باید به سمت تمدن اسلامی و تحقق تمدن اسلامی در شهر پیش رویم و در حقیقت دعوا بر سر این نیست که هویت شهر مشهد حفظ شود بلکه ما می‌خواهیم از معارف اسلامی و مضامین دینی استفاده حداکثری کنیم و به تعبیری زیست دینی را در شهر رقم بزنیم که تمام پدیده‌های شهری، مدیریت شهری و سیاستگذاری‌ها حول زیست دینی و حقیقت به سمت تمن اسلامی باشد که این امر یک امر فراتر از مفهوم شهروندی است و اگر به این سمت حرکت کنیم این مفاهیم را هم در دل خودش خواهیم داشت.

وی اظهار کرد: در واقع این دوگانه سازی‌های غلط را محصول جریانی می‌دانم که با عناوین مختلفی به دنبال این بوده که با همان نگاه تجارتی ظرفیت‌های اقتصادی شهر را به دست بگیرد و به سمتی شهر را مدیریت کند که هویت‌های چندگانه‌ای را درست نداند، در واقع ما چرا هویتی مانند فردوسی را در تناقض با هویت اسلامی می‌دانیم؟ در حالی‌که فردوسی که خود را خاکسار اهل بیت(ع) می‌داند و در جای جای شاهنامه نیز به این موضوع اشاره دارد.

عضو سابق شورای اسلامی شهر مشهد تصریح کرد: این در حالی است که جریان‌های سیاسی گاهی از هویتی مانند جناب شجریان هویتی در تناقض با امام رضا(ع) ایجاد می‌کنند و چه اصراری است بر اینکه ما هویت‌هایی را در مشهد ایجاد کنیم که متناقض با هویت دینی و امام رضا(ع) باشند، در حالی که همه این‌ها در یک راستا قرار دارند.

فاطمی‌ارفع تأکید کرد: من وقتی از زیست اسلامی سخن می‌گویم مراد من این نیست که هرکسی که مسلمان نبود باید با او برخورد فیزیکی داشت البته که اینگونه نیست و اتفاقاً اگر فقه ما و فرهنگ ما نیز این امر را قبول ندارد و همواره کسانی که در ذیل سایه اسلامی زندگی می‌کنند اگرچه ممکن است اسلام را نپذیرند اما در مقابل ما نباید این برخورد را با آن‌ها داشته باشیم، چرا که مکتب ما این را به ما می‌گوید و در حقیقت زیست اسلامی به معنای اخلاق اسلامی، اخلاق رضوی و آن چیزی است که عیناً در اسلام می‌بینیم.

وی خاطرنشان کرد: با وجود اینکه در شهر مشهد توسعه‌هایی رخ داده اما از طرفی همین توسعه‌ها باعث شده که هویت شهر مشهد تحت شعاع قرار گیرد اما در عین حال که می‌شود شاهد سرمایه‌گذاری در مشهد بود و علاوه بر آن نیز پروژه‌هایی با رویکرد گردشگری نیز شکل گیرد، می‌توانند به زیست و فرهنگ رضوی نیز کمک کنند و در حقیقت این امر شدنی است.

مدرس حوزه علمیه خراسان تأکید کرد: به نظر من می‌شود بهترین اتفاقات فرهنگی در این شهر رقم بخورد که ذائقه فردی که اعتقاد زیادی به مذهب ندارد و جذب سرمایه را در نظر گرفت که در حقیقت از این طریق نه تنها به حفظ شأن مشهدالرضا(ع) بلکه به هویت حرم امام رضا(ع) می‌انجامد و وجود آسیب‌های اجتماعی در این شهر نیز ناشی از این تفکر است که برخی از افراد به دنبال این هستند که سرمایه گذاری را در شهر رشد دهند.