بحران‌زدگی باورهای فرهنگی مردم در مواجهه با زائران
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد بیان کرد: یکی از چالش‌ها این است که سهم مشارکت فرهنگی یا باورها و اعتقادات مردم در ارتباط با یکدیگر و در مواجهه با زائران دچار بحران شده و در صدد حل این مسئله هستیم.
حسین باغ‌گلی، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌رضوی اظهار کرد: از گذشته تاکنون کنار گذاشتن مردم و به حاشیه رفتن عموم و به نوعی سازمانی و اداری شدن ماموریت‌های زندگی اجتماعی در حوزه‌های مختلف یکی از چالش‌های مبنایی بوده که با گذشت زمان این چالش پررنگ‌تر نیز شده است. از این رو سؤال اساسی که در ذهن شکل می‌گیرد، این است که سهم مردم در رویدادها و مناسبت‌های مختلف چیست و دستگاه‌ها تا چه اندازه بسترهای لازم برای حضور مردم را فراهم ساخته‌اند.
وی ادامه داد: به نظر من ابتدا باید پاسخ این پرسش مشخص شود که تصویری که در خصوص شهر مشهد وجود دارد، چیست؟ سپس تفاوت این تصویر با تصاویر دیگر شهرها بررسی شود. به عقیده من بخشی از این چالشی که ما درک می‌کنیم، عمومی بوده و در ارتباط با سبک زندگی است که دنیای مدرن به جامعه ایران تحمیل کرده است. مانند حس فردگرایی، منفعت‌طلبی و غیره که عمومیت زیادی هم پیدا کرده است. همچنین تصویر مشهد در قالب برداشت گروهی از مسافران و زائران نسبت به مشهدی‌ها بازنمایی شده که می‌تواند مورد تأمل قرار گیرد.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد بیان کرد: هنگامی که زائران در مشهد حضور دارند، با چند درصد مردم مشهد مواجه می‌شوند؟ در واقع کسانی که تصویر ذهنی خود از مشهد را بیان می‌کنند، تعداد تجربه‌های محدودی دارند که در موقعیت‌های خاص رخ داده و ممکن است این برخوردها تنها در مناطقی باشد که درصد کمی از زائران و مسافران در این محله‌ها حضور پیدا می‌کنند.
باغ‌گلی اضافه کرد: بنابراین در خوشبینانه‌ترین حالت و از منظر علمی حتی پذیرفتن آن تحلیل‌ها نیز در واقع برشی از ارتباط با مردم مشهد است که تلاش می‌کنیم آن را نیز از میان برداریم چرا که احتمالاً هر جامعه‌ای تمایل دارد تصویر مثبتی از مواجهه با افراد در ذهن دیگران ایجاد کند.
وی بیان کرد: هنگامی که مسافر و زائر وارد مشهد می‌شود، خط‌کشی‌هایی که میان شهروندان و جامعه شهر وجود دارد را متوجه نشده و نمی‌پذیرد. در واقع سازمان‌های مربوط به هر منطقه یا اماکن مختلف را نمی‌داند. به تعبیری مجموعه تمام شهر و شرایط آن را به صورت یک‌پارچه می‌بیند. از این رو احساس منیت و تشخصی که سازمان‌ها برای خود قائل می‌شوند و سعی می‌کنند در ارتباطات خود سهم اختصاصی خود را متفاوت جلوه دهند، باید کنار گذاشته و به نوعی متحد با یکدیگر اقدام کنیم.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد گفت: طبق نگرش شهردار مشهد تمام زائرانی که به مشهد سفر می‌کنند، به خانه امام رضا(ع) آمده‌اند. در واقع حرم خانه امام رضا(ع) و مشهد نیز حیاط خانه ایشان محسوب می‌شود.
حضور زائران در مشهد مایه برکت است
باغ‌گلی بیان کرد: اینکه مردم مشهد باور کنند که حضور زائران در شهر مشهد برکت است، نکته بسیار مهمی به شمار می‌رود. اینکه چه تعداد از مردم پذیرفته‌اند که رفت‌وآمد این حجم از زائر در مشهد بر زندگی اقتصادی شهروندان اثر جدی ایجاد خواهد کرد؛ لذا خوشرویی و میهمان‌نوازی که منجر به حال خوب زائران و مسافران شود، سبب افزایش مدت زمان اقامت آن‌ها در شهر می‌شود و هزینه کرد آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. با این وجود متأسفانه در تبیین این مسائل موفق عمل نکرده‌ایم؛ به گونه‌ای که برخی مانند کارمندان نه تنها حضور زائران را بی‌اثر در شرایط اقتصادی خود دانسته بلکه گاهی مواقع شلوغی‌های حضور زائران را مانع برخی فعالیت‌های خود هم می‌دانند.
وی افزود: بنابراین به نظرم تصویری از مشهد که در ذهن زائران و مسافران ایجاد می‌شود، همان تصویری است که هر اجتماع یا خانواده‌ای تمایل دارد در ذهن دیگران ایجاد کند. برای نمونه میهمان‌نوازی، پاکیزگی و نظم از جمله ویژگی‌هایی است که اغلب سعی دارند در ذهن افراد شکل گیرد زیرا هرچه امکانات افزایش پیدا کند، باز هم ارتباطات انسانی حرف آخر را می‌زند که می‌توان آن را نرم‌افزار نامید اما امروز بیشترین انرژی صرف سخت‌افزار می‌شود و متأسفانه بخش نرم‌افزاری با ضعف مواجه است.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد بیان کرد: یکی از چالش‌های ما این است که سهم مشارکت فرهنگی یا باورها و اعتقادات مردم در ارتباط با یکدیگر و در مواجهه با زائران دچار بحران شده و در صدد حل این مسئله بوده‌ایم. راه‌حل ما در این راستا استفاده از قانون بوده تا وظایفی برای شهرداری و دستگاه‌های مختلف تعیین کنیم و این ضعف برطرف شود اما هرچه این وظایف متورم‌تر می‌شود، نه‌تنها مسئله حل نمی‌شود بلکه چالش پیچیده‌تر می‌شود؛ در حالی که متأسفانه در تحلیل‌ها این مورد مورد توجه قرار نمی‌گیرد. بنابراین به نظر من گاهی مواقع لازم است از مرز قانون عبور کنیم.
وی در خصوص راهکارهای شهرداری برای تقویت بخش نرم‌افزاری تصریح کرد: امسال کار مشترکی میان شهرداری مشهد، آستان قدس و اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی انجام شده و بر اساس آن به اصنافی که بیشترین مواجهه با زائران را دارند مانند رانندگان تاکسی، رانندگان اتوبوس، فروشندگانی که با زائران مواجه هستند و... آموزش داده شده است. این تصمیم نیز به این دلیل است که فعلاً پذیرفته‌ایم آموزش عمومی تمام کسانی که با شهروندان برخورد دارند، ممکن نیست.
باغ‌گلی ادامه داد: فاز دومی که مورد توجه قرار گرفته اما مدل آن قطعی نشده، این است که چرا و چگونه یک راننده تاکسی باید احساس کند که به زائران خدمات‌رسانی داشته باشد. در واقع نیازمند مدلی هستیم تا بتواند هیجان لازم برای تحقق این امر را ایجاد کند. برای نمونه یکی از ایده‌ها به این صورت بوده که تعدادی ژتون در اختیار زائرانی که وارد مشهد می‌شوند، قرار دهیم تا آن‌ها این ژتون‌ها را به هر فردی در مشهد مانند رانندگان تاکسی و اتوبوس، هتل‌داران و... که احساس خوشایندی در آن‌ها ایجاد کرد، بدهند و سپس برای اصنافی که ژتون‌های بسیاری دریافت کنند، هدیه ویژه‌ای در نظر گرفته شود و یا اینکه در نرم‌افزاری امکان معرفی این افراد در صنوف مختلف فراهم شود. در واقع به دنبال این هستیم که پس از بعد مالی چه عواملی در مرتبه‌های بعد بر برخورد با زائران اثرگذار است.
وی اظهار کرد: موضوع استقبال از بهار و حضور تعداد زیادی از زائران و مسافران در تابستان مخصوص امسال نبوده و سال‌هاست این برنامه‌ها اجرا می‌شود. بنابراین اثرگذاری عمیق در اولین سال ورود به یک برنامه خاص به نظر می‌رسد کمی آرمان‌گرایانه باشد. بنابراین در تلاش هستیم با استفاده از تجربیات امسال در جهت اصلاح ضعف‌ها در سال آینده اقدام کنیم.
انتهای پیام
