پافشاری‌هایی که مسیر خواندن اشعار فردوسی را باز کرد + صوت

همزمان با روز بزرگداشت فردوسی ایکنا، با استاد شهرام ناظری که آثار متعددی را از اشعار فردوسی به صورت آلبوم یا اجرای زنده داشته و از آن جمله می‌توان به آلبوم درفش کاویانی به آهنگسازی فرید الهامی اشاره کرد، گفت‌وگویی داشته است.

وی که در ابتدای این گفت‌وگو از اوضاع زمانه و روزگار و لغو کنسرت خود در کرمان ناراحت بود و از برخوردهای غیرحرفه‌ای شکایت داشت، ابراز کرد که تمایلی به مصاحبه ندارد اما سخن که به فردوسی بزرگ رسید رضا به داده داد و گره از جبین گشود.

استاد ناظری در پاسخ به این سوال که فردوسی چه جایگاهی در فرهنگ و هنر این سرزمین دارد بیان کرد: فردوسی حق بزرگی بر گردن ما ایرانیان دارد و اگر امروز داریم فارسی صحبت می‌کنیم حاصل تلاش‌های این شاعر پارسی‌گو است. فردوسی زبان فارسی را از زیر آوار عرب بیرون کشید و اگر فردوسی را نداشتیم مثل مصر با آن فرهنگ چند هزار ساله باید عربی صحبت می‌کردیم اما برای ما ایرانی‌ها تنها چیزی که باقی مانده است همین زبان و فرهنگ فارسی است.

این هنرمند در رابطه با آثار خود که با شعر فردوسی خوانده است گفت: چه مولانا که از چهل سال پیش خواندن اشعار وی را شروع کردم و چه شاهنامه، معمولاً خواننده‌ها در موسیقی ایرانی از اشعار آنها نمی‌خوانند و علاقه‌ نداشتند که حتماً دلیل سیاسی، اجتماعی یا هنری داشته اما من خیلی بر این موضوعِ استفاده از اشعار فردوسی در موسیقی ایرانی پافشاری کردم. از همان ابتدای انقلاب سعی کردم در تمام برنامه‌هایی که در دانشگاه‌های مختلف ایران برای شاهنامه و فردوسی برگزار می‌شود شرکت و بدون هیچ چشمداشتی برنامه اجرا کنم.

وی ادامه داد: در ابتدا به آثاری که با اشعار فردوسی خوانده می‌شد در کشور مجوز داده نمی‌شد اما من در اکثر اجراهایی که کشورهای خارجی در قاره‌های مختلف داشتم همه‌جا شاهنامه اجرا کردم بعد از آن بود که مسئولان دیدند که ما همه‌جا شاهنامه اجرا می‌کنیم و مشکلی پیش‌ نمی‌آید و فقط آنها هستند که مجوز نمی‌دهند که بعداً از این موضع عقب‌نشینی کردند.

وی با بیان اینکه برخی در ابتدا فکر می‌کردند که اگر شاهنامه خوانده ‌شود شاه باز می‌گردد! یا یک اتفاق بدی می‌افتد، ادامه داد: همین‌ها بعد دیدند که هیچ اتفاقی نمی‌افتد و به همین دلیل به آثار موسیقایی با اشعار فردوسی مجوز دادند. خود من هم در این موضوع بسیار سعی کردم تا بالاخره این تلاش‌ها توانست راهگشا باشد و بتوانیم در ایران هم اجراهایی برای شاهنامه داشته باشیم و با این کار دریچه‌ای باز شد.

این هنرمند ادامه داد: این تلاش حاصل عشق و علاقه خودم نسبت به ادبیات و فرهنگ ایران بوده است. فردوسی سردمدار و پرچمدار همه موضوعات مذکور به اسم ایران و فرهنگ ایرانی است و باید با او آغاز کرد؛ بعد از فردوسی است که تازه نوبت دیگران می‌شود.

وی افزود: همیشه برای من اولین موضوع زندگی‌ نگهداشتن آزادی و آزادگی‌ام بوده است که به هرحال وظیفه هر هنرمندی است ولی متاسفانه امروزه اینطور نیست و بسیاری دنبال یک موقعیت و لنگرگاه مناسبی می‌گردند و کسی حاضر نیست که موقعیت خود را به خاطر مادیّات به هم بزند ولی نسلی که ما در آن تربیت شدیم دارای اصالت دیگری است که این موضوعات در آن مطرح نیست.

استاد ناظری در پایان گفت: نه در موسیقی و نه در مطالب از این دست گفت‌وگو مانند کسی حوصله خواندن مطالب طولانی را ندارد و بسیاری از افراد وقتی مطلب را می‌بینند که بلند است کمی از ابتدا و انتهای آن می‌خوانند و باقی را رها می‌کنند.

گفت‌وگو از سجاد محمدیان