18 تیر، سالروز درگذشت مهدی آذریزدی، نویسنده کودک و نوجوان است که در تقویم به نام روز ادبیات کودک و نوجوان نامگذاری شده است. تسهیلگران و مروجان کتاب کودک و نوجوان به جهت ارتباطی که با این گروه سنی دارند، میتوانند مرجع مناسبی برای شناخت علایق کودکان و نوجوانان در حوزه کتاب و کتابخوانی و نوع ارتباط آنها با کتب دینی باشند.
متن زیر گفتوگو با سه فعال حوزه کتابخوانی کودک و نوجوان در استان است که در قالب باشگاههای کتابخوانی کودک و نوجوان در استان فعالیت میکنند. موضوع گفتوگو کتابخوانی کودک و نوجوان و همچنین کتب دینی معرفی شده در باشگاههای کتابخوانی برای این مقاطع سنی است.
سارا جمیلی، مسئول باشگاه کتابخوانی کودک و نوجوان شهر چمگلک از توابع اندیمشک در گفتوگو با ایکنا از خوزستان گفت: این باشگاه کتابخوانی فعالیت خود را از سال 97 آغاز کرد. شهر چمگلک از نقاط محروم شهرستان اندیمشک است و در آغاز فعالیت رونقی از لحاظ کتابخوانی نداشت. در حال حاضر هم به جز این باشگاه، جایی برای تهیه کتاب برای کودک و نوجوان نیست. کانونهای مساجد در این شهر فعال هستند، اما برای کودک و نوجوان منابع غنی نداشتند.
وی ادامه داد: با توجه به نیازی که در این منطقه دیدیم، آن را برای فعالیت انتخاب کردیم. همان موقع تعداد زیادی از کودکان و نوجوانان عضو باشگاه ما شدند. بر اساس قوانین ثبت باشگاههای کتابخوانی، حداکثر 15 نفر برای تشکیل یک باشگاه ضروت دارد، اما استقبال در این منطقه به نحوی بود که در هر باشگاه بیش از 80 کودک و نوجوان ثبتنام کرد. جلسات کتابخوانی را معمولاً در زینبیه، گاهی در مسجد حضرت علیاکبر(ع) و برخی حسینیههای شهر برگزار میکنیم. در دوران کرونا نیز در محیطهای باز فعالیت میکردیم.
وی که خود مربی پیشدبستانی است، گفت: من فعالیت خود را در مهدالرضا به عنوان مربی قرآن آغاز کردم و دغدغهای که از آن موقع تاکنون دارم و به خاطر آن وارد فعالیت در حوزه کودک و نوجوان شدم، سؤالاتی است که بچهها در این مقطع سنی با آنها مواجه میشوند و معمولاً پاسخ دقیقی از طرف بزرگترها دریافت نمیکنند.
جمیلی با بیان اینکه مفاهیم دینی باید به صورت دقیق به بچهها منتقل شوند، گفت: در برخی مواقع برای مثال تلاش والدین این است که بچهها را از خدا بترسانند. در نوجوانان این حالت عکس است و در آنها هیچ ترسی نمیبینید. اگر در کودکی این دوستی بین انسان و خدا ایجاد نشود در سنین نوجوانی فرد به حالت انزجار میرسد. تلاش ما این است که بچهها را مشتاق به یادگیری مفاهیم دینی کنیم. در سالهای اخیر کتابهای دینی کودک و نوجوان از لحاظ تصویرگری و محتوا و حتی طراحی جلد جذابتر شدهاند و میل بچهها به این داستانها بیشتر است.
این فعال اجتماعی گفت: در پایان به عنوان یک تسهیلگر کتاب تقاضا میکنم مسئولان حوزه فرهنگ وقتی پای یک کار میآیند، شعار ندهند. هر کدام از ما به اندازه توان خود قدم برمیداریم، مسئولان نیز به اندازه توان خود در این حوزه تلاش کنند.
همچنین زهرا کمائی، مدرس باشگاههای کتابخوانی در شهرستان رامهرمز با اشاره به کتابهای معرفی شده در سایت باشگاههای کتابخوانی، گفت: تنوع خوبی در این سایت وجود دارد و ما بر اساس علایق و گرایش بچهها، کتابها را در اختیار آنها میگذاریم. برخی بچهها به رمان علاقهمندند، برخی به دنبال آثار تخیلی، علمی یا مذهبی هستند. ما هر جلسه کتابهایی که در سایت معرفی شده است، به بچهها معرفی میکنیم و درباره محتوا و حتی نویسنده، تصویر و جلد کتاب با آنها صحبت میکنیم.
وی که از سال 95 فعالیت خود را در حوزه کتاب آغاز کرده است، گفت: در کل ارتباط کودکان با کتاب در باشگاههای کتابخوانی شهرستان رامهرمز خوب است، اما اعتقاد دارم در زمینه انتقال ارزشها، فرزند ما در اولین نگاهی که به اطرافش میاندازد از طریق پدر و مادر به الگوها پی میبرد. او به وسیله والدین خود گذشت، احترام به بزرگتر، خوبی کردن و مهربانی کردن را یاد میگیرد.
کمائی با تصریح به اینکه ارتباط نسل جدید با پدر و مادر ضعیف شده است، گفت: متأسفانه برخی از پدران و مادران ما تا نیمههای شب وقت خود را در فضای مجازی میگذرانند و نیمی از روز نیز مشغول امور خود هستند و یادشان میرود در طول روز به بچهها اهمیت بدهند و مراقب آنها باشند. بچهها معمولاً به کتاب و مفاهیم دینی علاقهمند هستند، اما متأسفانه گاهی زیاد به آنها توجه نشده است و بزرگترها به دلیل درگیریهای زندگی حوصله پاسخ دادن به سؤالات آنها را ندارند. تمام هم و غم ما در کلاسهای کتابخوانی این است که با بچهها ارتباط برقرار کنیم.
سجاد یوسفی، مسئول باشگاه کتابخوانی در شهرستان بهبهان نیز گفت: معتقدم یکی از مشکلات مهمی که امروز کشور ما با آن مواجه است، پایین بودن سرانه مطالعه در بین قشرهای مختلف جامعه است، از این رو در سال ۹۸ تصمیم گرفتم وارد جام باشگاههای کتاب بشوم. پیش از آن نیز انجمنی به نام اندیشه در شهرستان راه اندازی کردیم که در زمینه کتاب و کتابخوانی فعالیت میکند.
وی بیان کرد: در حال حاضر پنج باشگاه بنام تیمتکهای بهبهان، بچههای آسمان، سیمرغ، اردیبهشت و پیرسیک در شهرستان فعالیت میکنند. از میان این باشگاهها دو باشگاه تیمتکهای بهبهان و بچههای آسمان با مربیگری و تسهیلگری بنده فعالیت میکنند. در این سالها موفق شدهایم در پویش ملی، فینال جام باشگاهها، جشنوارههای مختلف مانند پنجه آفتاب، سرزمین من، آیین من، کودک و کرونا و .... موفقیت کسب کنیم. با توجه به این که کتاب و کتابخوانی را باید از خانواده و از سنین پایین نهادینه کرد، بنابراین بیشتر فعالیت ما در محدوده پایههای اول تا هشتم است.
یوسفی ادامه داد: اعضای باشگاه، سلایق مختلفی دارند، برخی کتابهای ترجمه شده را میپسندند. بعضی از بچهها کتابهای با موضوعات علمی، برخی موضوعات تخیلی و عدهای هم علاقهمند به کتابهای مذهبی هستند. در باشگاههای کتابخوانی، هرگز سلیقههای فردی را به گروه تحمیل نمیکنیم و تلاش بر این است که به موازات علاقه افراد حرکت کنیم.
وی با تأکید بر ضرورت رسیدن به شناخت درست از علایق و مسائل کودک و نوجوان در تمامی حوزهها به ویژه در موضوعات دینی از سوی نویسندگان گفت: مشکلات کودک را میتوان با قصه درمان کرد و چه بهتر که این قصهها از قصص دینی ما باشد. نویسندگان کتابهای مذهبی باید همزمان با نسل حاضر و پا به پای آنها حرکت کنند.
یوسفی با بیان اینکه پرسشهای کودکان به اقتضای زمان تغییر میکند، گفت: لازم است یک کارگروه برای همگامسازی کودک امروز با چالشهای مذهبی پیش رو تشکیل شود، این که تنها بخواهیم با یک قصه سطحی و نقاشیهای زیبا و پرطمطراق کودک را به سمتی که صحیح است سوق دهیم، به تنهایی کافی نیست و نیاز به علم و دانش کافی برای اقناع کودک وجود دارد.
معصومه عامری، مسئول یکی از باشگاههای کتابخوانی اهواز نیز گفت: اولین باشگاه کتابخوانی را بعد از کارگاههای آموزشی، با برادرزادهها و کودکان فامیل شروع کردم. هر کارگاه با ۱۰ تا ۱۴ نفر شکل گرفت و بعدها این کارگاهها را در روستاهایی که تردد میکردم با کمک بچههای کلاسهای بالاتر مدارس روستایی و راهنمایی گسترش دادم.
وی اظهار کرد: در روستاهایی که کودکان اغلب دو زبانه بودند گاهی مجبور میشدم که کتاب را دوبار برای کودکان بخوانم، یک بار به زبان فارسی و بعد به زبان عربی تا ابهامات ایجاد شده را با بچهها برطرف کنم.
این تسهیلگر کتاب افزود: محل باشگاه خانوادگی ما در یکی از اتاقهای خانه پدریام بود و در روستاها از کلاسهای مدرسه یا مضیف (مهمانخانه) روستا به عنوان مکان آموزشی استفاده میکردم. انگیزه من از شرکت در فعالیتهایی که برای کودکان انجام میشود آشنایی کودکان با محیط اطراف و لذت بردن از داشتهها و شادی بخشیدن و دیدن درخشش چشمهای زیبای کودکان دیارم است. وقتی کتابی میخوانم و کودکی سرش را بر دامانم میگذارد و لبخند میزند و کودک دیگری مشتاقانه ادامه داستان را حدس میزند و کودک دیگری از دیدن عکسها لذت میبرد و خودش را در آن فضا تصور میکند، دنیایی از امید به آیندهای زیباتر برایم مجسم میشود.
این فعال کتابخوانی افزود: چون زبان عربی و انگلیسی را میدانم در روستاها برای بچههای دوزبانه، کتاب را به زبانی که راحتتر یاد میگیرند، ترجمه میکنم. کتابهای مصور کودکان اغلب انگلیسی هستند و به دلیل رنگ و لعابشان، عموماً مورد توجه واقع میشوند. من این کتابها را بسته به موقعیت جغرافیایی به فارسی و عربی بر میگردانم.
وی با بیان اینکه ذائقه بچههای شهر و روستا متفاوت است، اظهار کرد: حتی در شهر هم ذائقه بچههایی که در خانواده کتابخوان بزرگ شدهاند با بقیه بچهها فرق دارد، ولی عموماً بچههای روستا ترجیح میدهند داستانی برایشان خوانده شود که در محیط اطراف زندگیشان، اثر و نشانهای مشابه داشته باشد.
عامری درباره ارتباط کودکان با کتب دینی گفت: نگاه بچهها به کتابهای مذهبی به تربیت کودک و باورهای خانواده برمیگردد، اما عموماً بچهها مهربان و دلرحم هستند و خدا و آنچه او به آنها بخشیده است را دوست دارند و ما با توجه به سن و سال بچهها، کتاب برای آنها انتخاب میکنیم و میخوانیم و سعی میکنیم که با مهربانی پاسخهای درستی به سؤالات آنها بدهیم.
انتهای پیام