کلیشه‌های ذهنی خود را نسبت به محرم تغییر دهیم

به گزارش ایکنا از خوزستان محمدرضا سنگری، محقق عاشورایی و مؤلف کتاب «آیینه‌دارن آفتاب» شب گذشته، 8 مرداد در اولین برنامه سخنرانی خود در مؤسسه فرهنگ عاشورا به بیان پاسخ چند پرسش در حوزه سبک زندگی از نگاه حضرت اباعبدالله(ع) پرداخت. متن سخنان وی به شرح زیر است:

در این جلسه قرار است به چند پرسش از نگاه امام حسین(ع) جواب دهیم. اول اینکه چه بنوشیم و چه بنوشانیم؟ آیا امام حسین(ع) پیشنهادی برای غذاخوردن ما دارند؟ ممکن است بفرمایید این چه بحثی است که در دهه محرم مطرح می‌کنید؟ می‌خواهیم جلوه دیگری از زندگی امام حسین(ع) را ببینیم.

سؤال دوم: چه بپوشیم؟ سؤال سوم: در چه بکوشیم و در چه نکوشیم؟ سؤال چهارم: با که بجوشیم؟ و بر که بخروشیم؟ سؤال پنجم: چه بفروشیم و چه نفروشیم؟ به عبارت دیگر در چه زمینه‌ای تجارت کنیم. سؤال ششم: چه بنیوشیم (بشنویم) چه بنیوشانیم؟ به عبارتی چه سخنی را مطرح کنیم. مجموعه پاسخ به این سؤالات شیوه تعامل حضرت با خود، خانواده و دوستانش را به ما نشان می‌دهد. ما می‌توانیم پیشنهادهای ایشان را برای رسیدن به خانواده آرمانی در این مباحث جست‌وجو کنیم.

حرام‌خواری شما را به اینجا رساند

وی در ارتباط با سؤال اول «چه بنوشیم؟» گفت: غذا خوردن انسان در ساختن شخصیت او بسیار مؤثر است. حضرت در کربلا خطاب به دشمن فرمودند اگر سخن حق را نمی‌شنوید برای آن است که شکم‌های شما از حرام لبریز شده است. حرام‌خواری شما را به اینجا رسانده است که شنیدن شما تعطیل شده است. حضرت اباعبدالله(ع) در غذاخوردن به چند مسئله توجه می‌کنند. می‌فرمایند اگر می‌خواهید آب بنوشید پیش از آن، سه بار دهانتان را بشویید، به خصوص وقتی شب بلند می‌شوید. این نکته در صفحه 792 کتاب «فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)» مطرح شده است.

همچنین فرمودند اگر خواستید شیر بنوشید آن را جرعه جرعه ننوشید. یعنی آن‌قدر داغ نکنید که بخواهید این گونه بنوشید. جرعه جرعه نوشیدن کار جهنمیان است. نکته سوم اگر خواستید غذا بخورید، غذای پیشنهادی امام حسین(ع) چیست؟ «لُعَابُ الْبُرِّ بِلُعَابِ النَّحْلِ بِخَالِصِ السَّمْنِ مَا عَابَ هَذَا مُسْلِمٌ.» لعاب گندم را با عسل آمیخته کنید و با کره خالص بخورید. این از غذاهای محبوب امام بوده است و می‌فرمودند هر که این غذا را بخورد مشکل جسمی برایش پیدا نمی‌شود. خوب است پژوهشگران در این زمینه مطالعه‌ای انجام دهند.

نکته چهارم، امام حسین(ع) به خوردن کدو حلوایی توصیه می‌کردند و خود نیز دوست داشتند. نکته پنجم، امام حسین بسیار خرما را دوست داشتند و می‌فرمودند «شیعتنا تمریون» شیعه ما خرمادوست است. روایت شده است حضرت موسی‌بن جعفر(ع) غذایی می‌خوردند و غذای ایشان شیر، تکه‌های نان و خرما بود و می‌فرمودند این غذایی بود که جد ما امام حسین(ع) دوست می‌داشت. ترید کردن نان در شیر و خوردن آن با خرما مرسوم بود. ممکن است فکر کنید این بحث سنخیتی با محرم ندارد، اما ما باید کلیشه‌های ذهنی خود را نسبت به محرم بشکنیم و بیشتر با سبک زندگی حضرت اباعبدالله(ع) آشنا شویم.

از آنچه دوست دارید ببخشید

سوال دیگر این است که چه بنوشانیم؟ امام حسین(ع) می‌فرمودند هر کس به برادر مسلمانش غذا بدهد در نزد من محبوب‌تر از آن است که هزاران اسیر و برده را آزاد کند. پس غذا دادن به دیگران رسم حضرت اباعبدالله(ع) بوده است. امام، فرزندش علی‌اکبر(ع) را به گونه‌ای تربیت کرد که همین ویژگی را داشت. حضرت علی‌اکبر(ع) در 16 سالگی غروب‌ها بر فراز تپه‌های مدینه آتش روشن می‌کرد و گاهی عمویش حضرت ابوالفضل‌(ع) نیز همراه او بود. او ظرف‌های غذا را بار می‌کرد و برای مسافرانی که از راه می‌آمدند، غذا می‌پخت و بعد از غذا با صدا و سیمایی که شبیه به پیامبر(ص) بود اندیشه آن‌ها را سیراب می‌کرد. این شیوه تربیتی حضرت اباعبدالله(ع) است.

گفته شده است: «أَنَّهُ كانَ يَتَصَدَّقُ بِالسُّكَّرِ» حضرت اباعبدالله(ع) به شیرینی علاقه‌مند بود و جیبش از شیرینی پر بود و به همه می‌بخشید. به ایشان گفتند چقدر شیرینی می‌بخشید؟ فرمودند «من شیرینی را دوست دارم و خداوند فرمود هرگز به نیکی نمی‌رسید مگر آنکه از آنچه دوست دارید ببخشید».

آیه انگشتری امام حسین(ع)

درباره این سوژال که «چه بپوشیم؟» امام حسین(ع) می‌فرمودند: «هر کس لباسی بپوشد تا او را متفاوت کند و در چشم دیگران بنشاند خداوند در روز قیامت از او روی می‌گرداند.» امام حسین(ع) به انگشتر عقیق علاقه‌ داشتند و وقتی در گودال قتل‌گاه انگشت ایشان را قطع کردند، انگشتر عقیق ایشان را غارت کردند. نقش جمله این انگشتر این آیه بود. «إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ».

امام حسین(ع) لباس خز دوست داشت و گزارش داده‌اند امام لباس‌های زیبا می‌پوشید و می‌فرمود لباس ذلیلانه نپوشید. لباس ذلیلانه چه لباسی است؟ لباسی است که به شدت تنگ باشد. می‌فرمودند این با روح مردی و مردانگی سازگار نیست. می‌فرمودند وقتی لباس می‌پوشید خود را معطر کنید. شیخ صدوق در کتاب خصال صفحه 61 نقل کرده است که حضرت وقتی روزه می‌گرفتند خود را معطر می‌کردند. ایشان حتی در روز عاشورا نیز خود را معطر کرد. غلام امام حسین(ع) می‌گوید در کربلا خیمه‌ای به اسم نظافت برپا شده بود. امام می‌فرمودند وقت نماز خود را معطر کنید و بهترین لباس خود را بپوشید.

سؤال سوم در چه بکوشیم و در چه نکوشیم؟ پاسخ این‌ سؤالات را از جملات امام حسین(ع) جستجو می‌کنیم. می‌فرمودند از کاری که مجبور شوید بابت آن عذرخواهی کنید، بپرهیزید. مؤمن بد نمی‌کند و در نتیجه عذرخواهی هم نمی‌کند. گاهی مداحان در بین مداحی خود می‌گویند «سادات مجلس ما را ببخشند.» اگر حرفی که می‌خواهید بزنید، بیخود است آن را نزنید، اگر هم نیست نیازی به گفتن ببخشید نیست. پس سعی کنید ببخشیدهای خود را کم کنید. کسی که چنین تلاشی بکند، ناگزیر است رفتارش را اصلاح کند. همچنین امام حسین(ع) می‌فرمودند از کاری که در پنهان انجام می‌دهید و از آشکارشدنش می‌ترسید، بپرهیزید. مشهورترین این کار غیبت است.

برای کار خوب شتاب کنید

امام جمله‌ای دارند که می‌فرمایند «گناهانی هستند که خود گناه از عذرخواهی برای آن بهتر است». مثلاً من یک بدی کردم و وقتی می‌خواهم عذرخواهی کنم طوری رفتار می‌کنم که هنوز طلبکارم. امام می‌فرمودند هیچ کاری را از روی ریا و شنواندن دیگران انجام ندهید. این جمله بین هنرمندان معروف است که «می‌خواهم دیده شوم». اتفاقاً فرهنگ دینی ما توصیه می‌کند سعی کن دیده نشوی تا خدا آشکارت کند. هر کس برای غیر خدا کار کند، خدا کار او را بر عهده کسی می‌گذارد که آن را برایش انجام داده است.

آخرین جمله این است امام حسین(ع) می‌فرماید «کار خوبی که با عجله انجام نمی‌دهید حسابش نکنید». یعنی برای کار خوب شتاب کنید و آن را به تأخیر نیاندازید. امیدوارم بتوانیم با چراغ سخنان امام حسین(ع) از تاریکی‌های زندگی به سلامت عبور کنیم.