روایت زندگی شهدا و بزرگان، ابزار تربیت و ترویج فرهنگ کتابخوانی است
حجت‌الاسلام احمد مروی با تأکید بر نقش نویسندگان در انتقال فرهنگ شهادت و قهرمانی، گفت: وقتی زندگی معصومان(ع) و شهدا توسط نویسندگان روایت می‌شود، مخاطب با فضائل اخلاقی آشنا شده و امکان الگوگیری برای او فراهم می‌شود.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی، تولیت آستان قدس رضوی، در دیدار جمعی از نویسندگان آثار دارای تقریظ رهبر معظم انقلاب که در فروشگاه «به‌نشر» واقع در باب‌الجواد حرم مطهر رضوی برگزار شد، اظهار کرد: کتابخوانی نباید برنامه‌ای تشریفاتی یا محدود به قشر خاصی باشد، بلکه باید به بخشی از زندگی جوانان و مردم تبدیل شود. متأسفانه امروز آمار کتابخوانی در ایران وضعیت مطلوبی ندارد و لازم است اقدامی جدی و میدانی انجام شود تا کتابخوانی به بخشی از زندگی عموم مردم بدل گردد.
وی درباره معنا و مفهوم سنت «تقریظ» ادامه داد: تقریظ دارای معانی متعدد است و می‌توان از زوایای مختلف به آن نگاه کرد؛ یکی از مهم‌ترین این معناها، جلب توجه جامعه به محتوای کتاب و رسالتی است که نویسنده در اثر خود دنبال کرده است. هنگامی که بزرگان اثری را امضا و تأیید می‌کنند، خواننده با اطمینان بیشتری به سراغ آن می‌رود و نسبت به محتوا، ادبیات و نگاه فرهنگی موجود در آن توجه پیدا می‌کند. در گذشته رسم بود که بزرگان در آغاز یا پایان کتاب‌ها متنی کوتاه با عنوان تقریظ می‌نوشتند؛ این اقدام برای خواننده نشانه‌ای از اعتماد به صحت و ارزش محتوای اثر بود. متأسفانه این سنت کم‌کم فراموش شد، اما خوشبختانه رهبر معظم انقلاب توانستند آن را دوباره احیا کنند.
مروی با تأکید بر نقش نویسندگان در انتقال فرهنگ شهادت و قهرمانی، افزود: اگر قلم شما نویسندگان این کار را انجام ندهد، بسیاری از قهرمانی‌ها و عظمت‌ها به گوش جامعه نمی‌رسد و مخاطب خود را پیدا نمی‌کند. این ویژگی برجسته، سنتی دیرینه در میان بزرگان ما بوده است که در گذشته با عناوین دیگری مطرح می‌شد.
جایگاه قصه‌نویسی و زندگینامه‌نویسی در میان فقها و دانشمندان گذشته
تولیت آستان قدس رضوی با اشاره به جایگاه قصه‌نویسی و زندگینامه‌نویسی میان فقها و دانشمندان گذشته، گفت: بسیاری از بزرگان ما، از جمله فقها و علما، در کنار تألیفات فقهی و کلامی، به نگارش قصص و زندگی‌نامه می‌پرداختند؛ نه برای تفنن، بلکه برای تأثیرگذاری تربیتی بر مردم. از جمله این بزرگان علامه مجلسی است. برخی تصور می‌کنند او تنها احادیث را جمع‌آوری کرده است، اما این برداشت نادرست است؛ جمع‌آوری حدیث تنها یکی از جنبه‌های گسترده آثار او بود. علامه مجلسی عالمی بود که علاوه بر تألیفات حدیثی، آثار فقهی، کلامی، تفسیری و رجالی فراوانی نیز نگاشت.
وی افزود: علامه امینی نیز مردی بزرگ و محقق برجسته بود. یکی از آثار او کتاب «الغدیر» است که تلاشی مستند و مفصل برای اثبات و تثبیت مذهب تشیع به شمار می‌آید. علاوه بر آن، آثاری مانند «شهداء الفضیله» دارد که در آن حدود ۱۵۰ تن از علمای شیعه که به شهادت رسیده‌اند معرفی و شرح حال آنها ارائه شده است. این نمونه آثار نشان می‌دهد که هدف اصلی این علمای بزرگ نه تفنن، بلکه تربیت و هدایت مردم و مستندسازی میراث علمی و اخلاقی بوده است.
تولیت آستان قدس رضوی با بیان اینکه قصه‌ها و زندگینامه‌هایی که بزرگان نوشته‌اند تنها روایت ساده نیستند، بلکه ترجمه‌ای از آیات و روایات و ابزاری تربیتی‌اند، گفت: قرآن خود بارها از ظرفیت قصه برای هدایت انسان‌ها بهره گرفته است؛ سوره‌هایی مانند یوسف و قصص و تکرار داستان‌هایی همچون سرگذشت موسی(ع) یا عدم سجده ابلیس نشان می‌دهد که این حکایت‌ها حامل درس‌های اخلاقی، تقوایی و خداشناسی هستند.
مروی تأکید کرد: وقتی زندگی معصومان(ع) و سپس زندگی شهدا و اولیای الهی توسط نویسندگان روایت می‌شود، مخاطب فاصله ذهنی خود با آن الگوها را کاهش می‌دهد و امکان الگوگیری از فضایل اخلاقی برای او فراهم می‌شود.
آشکارسازی فضایل شهدا تأثیر عمیقی در تربیت جامعه دارد.
وی افزود: بیان و آشکارسازی فضایل و خصوصیات اخلاقی شهدا نیز تأثیر عمیقی در تربیت جامعه دارد؛ این فضایل قابل کتمان نیست و نویسندگان با آثار خود این سرمایه‌های اخلاقی را کشف و بازتاب می‌دهند. رهبر معظم انقلاب نیز به این موضوع اهمیت فراوان می‌دهند؛ ایشان اهل مطالعه هستند و جای بسی تعجب است که چگونه با آن حجم مشغله و مسئولیت حتی در ایام سخت نیز از مطالعه غفلت نکرده‌اند. حتی در شرایط دشواری مانند جنگ دوازده‌روزه نیز به مطالعه پرداخته‌اند، در حالی که بسیاری از ما در آن دوران از انجام امور عادی خود بازمانده بودیم.
تولیت آستان قدس رضوی با تأکید بر اینکه کار نویسندگان را باید به‌عنوان نوعی «تعظیم شعائر» و مصداق «جهاد تبیین» دانست، گفت: شما نویسندگان همان نقشی را ایفا می‌کنید که حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) پس از واقعه عاشورا انجام دادند؛ آن بزرگان اجازه ندادند حقیقت عاشورا و چهره خباثت دشمن مخفی بماند و امروز شما باید ادامه‌دهنده آن مسیر باشید.
مروی گفت: مخاطبان آثار شما تنها مردم ایران نیستند؛ بسیاری از این کتاب‌ها ترجمه می‌شوند و نسل جدید در اقصی نقاط دنیا، حتی در دانشگاه‌های معتبر آمریکا، به دنبال حقیقت هستند؛ کشوری که مردمانش کوچک‌ترین مخالفتی با جریان‌های قدرت نمی‌توانند داشته باشند و هرکس بخواهد با جنایت‌های رژیم صهیونیستی مخالفت کند، سرکوب خواهد شد.
وی در تبیین پیامدهای تقریظ تأکید کرد: تقریظ گرچه کتاب را از کنج کتابخانه به کتابفروشی و صحن عمومی می‌آورد، اما به معنای مصونیت از نقد نیست؛ بالعکس، آثار خوب باید نقد و سنجیده شوند. اگر کتابی چندین هزار نسخه فروش می‌کند، نباید آن را تنها به تصدیق تقریظ نسبت داد؛ بلکه باید محتوا و کیفیت اثر سبب استقبال باشد. تقریظ رهبر انقلاب به نویسندگان اعتبار مضاعف می‌بخشد و این اعتبار سرمایه‌ای است که باید پاس داشته شود.
مروی در ادامه دو پیشنهاد عملی برای نویسندگان مطرح کرد و گفت: نخست آنکه به تولید آثار داستانی و رمان‌هایی درباره امام رضا(ع) پرداخته شود. عشق به امام رضا(ع) تنها یک امر مذهبی نیست، بلکه موضوعی بین‌المللی و بین‌الادیانی است. بارها شاهد بوده‌ایم افرادی بدون پیش‌زمینه مذهبی، وقتی به حرم ایشان مشرف می‌شوند، تجربه‌ای ویژه و دعوتی خاص را گزارش کرده‌اند؛ زائرانی از ادیان مختلف، از زرتشتی تا مسیحی، به مشهد مشرف می‌شوند و همچنین کرامات متعددی از جمله شفا یافتن بیماران گزارش شده است. این ظرفیت عظیم باید در آثار ادبی و هنری بازتاب یابد و از آن بهره گرفته شود.
تولیت آستان قدس رضوی افزود: دوم آنکه برای احیای فرهنگ کتابخوانی لازم است اقدامات ساختاری و تشویقی انجام شود؛ کتاب‌های داستان، رمان، قصه و حتی مناظره‌های مکتوب می‌توانند نسل جوان را به مطالعه علاقه‌مند کنند و برخی مناظره‌های معروف که به‌صورت مکتوب رد و بدل شده‌اند، قابلیت تبدیل به داستان و اثر ادبی را دارند.
مروی ادامه داد: همچنین تشکیل جشنواره‌ای ویژه برای کتاب‌های داستانی و رمان‌هایی که انگیزه کتابخوانی را تقویت می‌کنند، می‌تواند بسیار مؤثر باشد و آستان قدس رضوی آمادگی دارد متولی هزینه چنین جشنواره‌ای شده و به برگزیدگان جوایزی اعطا کند تا فرهنگ کتابخوانی دوباره در جامعه رونق یابد.
تولیت آستان قدس رضوی تصریح کرد: فاجعه است اگر جامعه‌ای از کتاب فاصله بگیرد؛ ضروری است نسل جوان به کتابخوانی عادت کند و این امر تنها با تولید آثار جذاب، متعهدانه و اثرگذار از سوی نویسندگان محقق خواهد شد.
در ابتدای این دیدار، جمعی از نویسندگان حاضر در جلسه دیدگاه‌های خود را در حوزه‌های مختلف فرهنگی، به‌ویژه ادبیات دفاع مقدس، مطرح کردند. از جمله این نویسندگان می‌توان به علیرضا مختارپور قهرودی، نویسنده و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران؛ حمید حسام، نویسنده «آب هرگز نمی‌میرد»؛ محسن مؤمنی شریف، نویسنده «در کمین گل سرخ»؛ مهدی قزلی، نویسنده «پنجره‌های تشنه»؛ محمد میرکیائی، نویسنده «تن‌تن و سندباد» و همچنین خانم‌ها راضیه تجار، نویسنده «اسم تو مصطفاست»؛ فاطمه دوست‌کامی، نویسنده «سرباز کوچک امام»؛ و ساجده تقی‌زاده، نویسنده «خانم ماه» اشاره کرد.
انتهای پیام
