Yemen krizinin kökleri ve İran’ın bölgedeki önemli rolü
IQNA’nın raporuna göre, Yemen'deki iç savaşın ardından Suudi Arabistan ve müttefiklerinin işgalinden beş yıldan fazla bir süre sonra görünüşe göre bu savaş sona yaklaşıyor ve tüm taraflar için sonuca ulaşmayacağı belirlendi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin iktidarının son günlerinde Yemen Ensarullah hareketini terörizm suçlamasıyla boykot eden eylemi büyük eleştirilere neden oldu. Yemen Husilerini, çatışma taraflarından biri olarak terörist olarak tanıma ve cezalandırma hamlesi, sadece Yemen'de barışın tesis edilmesine yardımcı olmadığı gibi aynı zamanda olası bir anlaşma ve barışa giden yolu da engelledi.
Biden yönetimi ilk adımlarından birinde ABD Hazinesi'nin Husilere yönelik yaptırımlarını ertelese de, bazıları sivilleri ve masum insanları en çok vuran Yemen savaşının sonunun ilgili tarafların ve onların destekçilerinin elinde olduğuna inanıyor.
Orta Doğu uzmanı James P. Farwell, Yemen'de devam eden savaşın ana nedeninin ve Suudi Arabistan'ın ülkeyi askeri işgalinin kökeninin Riyad'ın İran'ın önemli bir bölgesel oyuncu olma korkusu olduğuna inanıyor.
James P. Farrell, Washington'daki Orta Doğu Enstitüsü'nde uzmandır ve bilgi savaşı, sızma operasyonları ve siber politika ve strateji alanlarında uzmanlaşmıştır. Batı Asya ve Kuzey Afrika konusunda uzmandır ve bu alanlarda ABD hükümetine danışmanlık yapmıştır. Farrel ayrıca 2008 ABD başkanlık seçimleri için John McCain Propaganda Konseyi'nin siyasi danışmanı ve icra direktörü olarak görev yaptı ve uluslararası ilişkiler konusunda ABD başkanlarına danışmanlık yaptı. Orta Doğu uzmanı IQNA ile yaptığı röportajda Yemen savaşının geleceği hakkında konuştu.
IQNA - Yemen savaşından beş yıldan fazla bir süre sonra, bu ülkedeki durumu ve bu ülkenin Suudiler ve koalisyonları tarafından işgalini nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Bu, Yemen'deki masum sivillere zarar veren çıkmaz bir savaş ve Suudiler ve BAE, silah tedariki nedeniyle bu şiddete karışıyor. Bu durumun kurbanları, açlık ve ölümle karşı karşıya kalan masum sivillerdir. Bölge milletleri bu çatışmayı durdurmaya karar verirlerse, bunu yapacak güçleri var ve bence bunu yapmakla görevli olduklarını düşünüyorum.
IQNA - Suudi Arabistan'ın Yemen'e askeri müdahalesinin ana nedeni nedir?
Bu soru Suudi hükümetine sorulmalıdır. Suudiler Husilerin İran'ın dış politikasında Suudi çıkarlarını tehlikeye atacak aktörler olacağından korkmuş görünüyorlar. Suudi Arabistan ile İran arasındaki gerilim uzun süredir yüksek ve iki taraf arasında birbirine karşı şüphe var. Suudiler, Husilerin ilk saldırısına karşılık verdiklerini iddia ettiler, ancak ana nedenleri İran'ın bölgede bir yer edinmesini önlemeye çalışmaktı.
IQNA- Husilerin ABD yaptırım listesinden geçici olarak çıkarılmasının Yemen'deki çatışmanın azaltılmasına yardımcı olabileceğini düşünüyor musunuz?
Olabilir. Yemen'de siyaset tahmin edilemez ve her iki tarafın bugün çatışmadan ne istediği veya her biri için kabul edilebilir sonucun ne olduğu açık değil. Biden'ın onları yaptırımlar listesinden çıkarma kararı beni bu konuda ihtiyatlı kılıyor. Ancak yaptırımların devam etmesi çatışmayı uzatıyor gibi görünüyor.
IQNA - Yemen'deki savaşı durdurmanın önündeki en büyük engel nedir?
Çatışma tarafları yani Husiler, Suudiler ve BAE bu çatışmaları sivil halkın yararına çözmenin bir yolunu bulmalıdır.
IQNA - İranlıların Suudi Arabistan ile müzakere etme isteği göz önüne alındığında Yemen savaşının biteceğini düşünüyor musunuz?
- İran'ın Suudi Arabistan ile müzakere etmeye istekli olduğunu kanıtlayacak veya çürütecek hiçbir kanıtım yok ve bu soruya verilecek herhangi bir cevabın spekülatif olduğunu düşünüyorum. Her iki ülkenin de gerilimi azaltma çabaları bölge için önemli bir işarettir. Şöyleki iki ülke halkı çatışma değil barış istemektedir.
IQNA - Avrupa ülkelerinin Yemen'deki gerilimin artmasındaki rolü nedir ve bu ülkeler her iki tarafı da ateşi kesmeye ve müzakereye zorlayabilir mi?
- Çatışmanın taraflarının bu çatışmayı bitirmek için gerçek sorumluluğa ve güce sahip olduğunu düşünüyorum. Etkili bir rol oynayabilecek bölgesel ülke İran'dır. Uluslararası toplum, tarafları çatışmanın devamının kimseye fayda sağlamayacağına ve yalnızca Yemenli sivillerin zararına olacağına ikna etmek için diplomasi kullanabilir.
IQNA - Yemen’in siyasi geleceğini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Yemen, çatışmayı sona erdirerek potansiyellerini gerçekleştirmeyi ümit eden yetenekli ve enerjik vatandaşları ile çekici bir ülkedir. Çatışmaların sona erip ermeyeceği henüz belli değil. Silahlı çatışma, tarafların istediği bir şey değildir ve bu gerçek, savaş taraftarlarını bir anlaşmaya varmanın bir yolunu bulmaya ikna edebilir. Bu, her iki tarafın da amaçlanan sonucunu ve çıkarlarını net bir şekilde tanımlamasını ve barışa giden yolu açan ortak zemin belirlemesini gerektirir.
En çok konuşulan başlıklar 