نگاهی به مراسم رمضان کرونایی در کشورهای مختلف

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، ماه مبارک رمضان همواره با مراسم مذهبی و اجتماعی برگزار می‌شد و خانواده و دوستان مسلمان برای مراسم افطار در کنار هم جمع می‌شدند. همچنین بسیاری از مسلمانان زمان بیشتری را در مساجد برای برگزاری نماز و دعا حضور داشتند. گاهی برخی از مسلمانان در دهه آخر رمضان مراسم اعتکاف را برگزار می‌کردند و روزها و شب‌های متوالی را در مسجد می‌گذراندند، اما از سال گذشته با توجه به شیوع بیماری همه‌گیر کووید- 19 برگزاری این مراسم با محدودیت‌هایی مواجه شده است.

با ادامه محدودیت‌های کرونایی ماه رمضان امسال نیز همانند سال گذشته، تجربه‌ای متفاوت برای مسلمانان خواهد بود، البته این محدودیت‌ها در مقایسه با سال گذشته اندکی کاهش‌یافته است، اما در برخی از کشورها رفتن به مسجد و صرف افطاری و دیدار با دوستان و خانواده در مراسم افطاری امکان‌پذیر نیست.

در بسیاری از کشورها، با توجه به انتقال بیماری کووید-19 برای حفظ فاصله فیزیکی به منظور کاهش ارتباط افراد و تعامل، اقداماتی در نظر گرفته شده و تمام این موارد در کاهش شیوع بیماری در ارتباط با اجتماعات گسترده افراد موثر است.

تصمیم‌گیری آگاهانه برای برگزاری و لغو اجتماعات مذهبی و اجتماعی باید به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرد. در زمان لغو این اجتماعات مذهبی و اجتماعی از گزینه‌های مجازی جایگزین مانند تلویزیون، رادیو و دیگر رسانه‌ها می‌توان استفاده کرد و اگر مراسمی در ماه رمضان مجاز به ادامه فعالیت باشد، باید اقدامات پیشگیری برای کاهش خطر انتقال بیماری کووید را انجام دهد.

مقامات بهداشتی منبع اصلی اطلاعات و مشاوره درباره رعایت فاصله فیزیکی و سایر اقدامات مرتبط با بیماری کووید- 19 در ماه رمضان هستند. رهبران مذهبی نیز باید در تصمیم‌گیری مشارکت داشته باشند تا بتوانند در برقراری ارتباط با هر تصمیمی در این ماه فعالانه شرکت کنند. بستر ارتباطی نیز باید درباره ارائه رفتارهای صحیح در بیماری همه‌گیر فعال شود.

محققان عنوان کردند: هیچ مطالعه‌ای درباره روزه‌داری و افزایش خطر ابتلا به بیماری کووید- 19 انجام نشده است، افراد سالم باید در ماه رمضان همانند سال‌های گذشته روزه بگیرند، درحالی‌که بیماران مبتلا به کووید نیز باید با پزشک مشورت کنند.

مشاوره به گروه‌های پرخطر

از افراد پرخطر (مسن)، مبتلابه بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری قلبی، دیابت، تنفسی و سرطان و یا دارای علائم بیماری کووید- 19 درخواست کنید تا از حضور در اجتماعات خودداری و دستورالعمل‌های بهداشتی در زمینه پیشگری را دنبال کنند، زیرا این افراد در برابر ابتلا به بیماری شدید و مرگ ناشی از کووید آسیب‌پذیر هستند.

در صورت امکان برگزاری این مراسم، سعی کنید فضای باز را در نظر بگیرید، در غیر این‌صورت از تهویه و جریان هوا اطمینان کسب کنید. برای محدودکردن قرارگیری افراد در معرض احتمالی ویروس، تا آنجایی که ممکن است مدت ‌زمان رویداد را کاهش دهید. سعی کنید، خدمات کمتر با میهمان کمتر داشته باشید نه اینکه میزبان اجتماعات بزرگ باشید. فاصله فیزیکی بین شرکت‌کنندگان، چه نشسته و چه ایستاده را از طرق مختلف در نماز، وضو و همچنین مناطقی برای نگهداری کفش و تدابیری برای تسهیل ردیابی تماس در صورت شناسایی فرد بیمار در بین شرکت‌کنندگان در نظر بگیرید.

بسیاری از موارد از جمله افطاری‌های مجازی با خانواده و دوستان از طریق فضای مجازی و تماس ویدیویی آنلاین فراهم ‌شده است. برنامه‌ریزی غذا و تهیه مواد غذایی از قبل می‌تواند در کاهش رفت‌وآمدهای متعدد مؤثر و عاملی برای کاهش شیوع ویروس باشد. بسیاری از افراد در ماه رمضان دورکاری می‌کنند و باید توجه داشته باشند که استراحت منظم را در نظر بگیرند. همچنین مدرسه مجازی و آموزش در این ماه برقرار است و تحصیل در خانه بدون بهره‌مندی از همکلاسی‌ها و حضور معلم چالش‌های خاص خود را دارد.

درحالی‌که برگزاری مجالس کوچک در فضای باز می‌تواند مورد استقبال قرار گیرد، اما باید احتیاط را در نظر گرفته و مراقبت‌های بیشتری در این زمینه به‌خصوص برای افراد مسن یا آسیب‌پذیر که بیشتر در معرض خطر بیماری شدید یا مرگ هستند را انجام دهیم.

سلامت روان در ماه رمضان

فعالیت، رژیم غذایی سالم و تغذیه مناسب، ارتقا سلامت روان و کاهش خشونت‌های خانگی، عدم مصرف دخانیات و مصرف مایعات از مهم‌ترین موارد در این ماه و پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید- 19 است. بیماری کووید- 19 و عدم ارتباط اجتماعی، رکود اقتصادی و عدم اطمینان عمومی منجر به بروز مسائل مهمی در سلامت روان جهانی شده است و عدم انجام برخی از اعمال در این ماه نیز می‌تواند منجر به افزایش اضطراب شود.

قوانین و محدودیت‌های ماه رمضان در برخی کشورها

 کشور مصر

درحالی‌که این کشور با موج سوم بیماری کووید- 19 دست‌وپنجه نرم می‌کند، قوانین جدیدی برای کاهش همه‌گیری در ماه رمضان را اعلام کرده است که شامل موارد ذیل است:

محدودیت‌های سال جاری در مقایسه با سال گذشته اندکی راحت‌تر است و رستوران‌ها مجاز به بازماندن و میزبانی از روزه‌داران در برنامه‌های محدود ماه رمضان هستند. ماه رمضان سال گذشته مصادف با اولین ماه محدودیت‌های کرونایی بود و دستورالعمل‌های بهداشتی و ایمنی کشور در سخت‌ترین شرایط بود.

مصطفی مادبولی، نخست‌وزیر مصر و رئیس کمیته عالی مدیریت بحران ویروس کرونا اعلام کرد با افرادی که ماسک نزنند و یا پروتکل‌های فیزیکی را به‌ویژه در سیستم حمل‌ونقل عمومی رعایت نکنند، برخورد خواهد شد. وی گفت: به همین ترتیب اگر مسجدی نیز مقررات بهداشتی را رعایت نکند، تعطیل و جریمه خواهد شد. همچنین، مسابقات ورزشی ماه رمضان که شب‌ها در باشگاه‌ها و مراکز مرتبط با جوانان یا خیابان‌ها برگزار می‌شد، در تمام این ماه تعطیل است.

مسلمانان مصری در ماه رمضان سال جاری برخلاف سال گذشته، می‌توانند نمازها از جمله نمازهای شبانه معروف به تراویح (فقط در ماه رمضان برگزار می‌شود و از مهم‌ترین آئین‌های این ماه است) را در مساجد اقامه کنند، موارد پیشگیرانه مانند فاصله فیزیکی و استفاده از ماسک صورت نیز الزامی است. وزارت بهداشت این کشور توصیه می‌کند که افراد مسن و مبتلابه بیماری‌های مزمن که در معرض ویروس کرونا هستند، در خانه نماز بخوانند. مساجد 10 دقیقه قبل از هر نماز باز و بلافاصله بعد از آن تعطیل می‌شوند. در این ماه وضوخانه‌های مسجد تعطیل است و نمازگزاران باید زیرانداز به همراه داشته باشند. همچنین در 10 روز پایانی ماه رمضان می‌توانند در مراسم اعتکاف مساجد شرکت کنند.

 کارشناسان، مردم را به‌شدت از تجمع‌های دسته‌جمعی دور می‌کنند، اما برخلاف سال گذشته رستوران‌ها، کافه‌ها و مراکز خرید برای پذیرایی در این ماه باز هستند. هتل‌هایی که پذیرای مهمانان در ماه رمضان بودند، امسال نیز این سنت را برگزار خواهند کرد و برای پذیرایی از مهمانان به‌صورت شبانه‌روزی فعالیت خواهند داشت. البته برگزاری ضیافت افطاری‌های رایگان در کشور مصر امسال ممنوع است و مؤسسات خیریه، بسته‌های ماه رمضان را به‌صورت رایگان در میان نیازمندان توزیع خواهند کرد.

مراکز تجاری و خرده‌فروشی‌ها در ساعت 11 شب تعطیل می‌شوند، زیرا در این ماه فعالیت این مراکز تا دیرهنگام به علت بیداری بیشتر افراد ادامه دارد. کافه‌ها، رستوران‌ها و بازارهای ماه رمضان اجازه دارند روزانه از ساعت پنج صبح تا یک بامداد فعالیت داشته باشند. مشاغل ضروری مانند سوپرمارکت‌ها، نانوایی‌ها و داروخانه‌ها ساعت کاری ندارند و می‌توانند به‌صورت شبانه‌روزی فعالیت کنند.

دولت مصر در تابستان 2020 و به دنبال محدودیت چهارماهه در این کشور اعلام کرد تا زمانی که همه‌گیری کنترل نشود، همه مشاغل ملزم به رعایت زمان‌بندی برای دوره زمستان و تابستان هستند. در زمستان، مراکز خرید و فروشگاه‌های خرده‌فروشی مجاز به فعالیت از ساعت هفت صبح تا 10 شب در روزهای هفته و از هفت صبح تا 11 شب برای آخر هفته و تعطیلات رسمی هستند. در تابستان نیز زمان فعالیت در روزهای هفته تا 11 شب و آخر هفته‌ها و تعطیلات رسمی تا نیمه‌شب فعالیت خواهند داشت.

کشور عراق

هم‌زمان با شروع ماه رمضان در کشور عراق، موارد ابتلا به بیماری کووید- 19 در این کشور در حال افزایش است. با توجه به ویرانی زیرساخت‌های مراقبت‌های بهداشتی در کشور عراق به دلیل سال‌ها جنگ، مقامات بهداشتی در تلاش هستند تا ویروس را مهار کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مردم این کشور فاصله فیزیکی را رعایت نمی‌کنند و دولت آنان را مقصر افزایش موارد ابتلا به بیماری می‌داند و احتمالاً مجبور به اعمال اقدامات سخت‌گیرانه‌تر خواهد شد.

محدودیت شبانه 9 شب تا پنج صبح همچنان در این ماه برقرار است و مساجد، رستوران‌ها و مراکز خرید فعال هستند. به‌استثنای چند مکان مجاز، رستوران‌ها و کافه‌ها در ساعات روزه‌داری مجاز به فعالیت نیستند. ساعات کار در ادارات دولتی حداقل یک ساعت کمتر خواهد شد. ضیافت‌های خیریه مانند سال گذشته مجاز نیست، اما افراد و سازمان‌ها می‌توانند بسته‌های ماه رمضان را بین خانواده‌های نیازمند در مناطق مختلف کشور توزیع کنند.

کشور لبنان

این کشور تحت بحران‌های دشواری قرار دارد و بیش از 50 درصد جمعیت آن به سمت فقر سوق داده شده است، بیماری کروناویروس منجر به تعطیلی مشاغل و خانه‌نشینی و آسیب‌پذیری افراد و کاهش درآمد آنان شده است. قیمت مواد غذایی ضروری بیش از 400 درصد افزایش‌یافته، درحالی‌که دستمزد از 450 دلار به کمتر از 50 دلار با نرخ ارز بازار کاهش داشته است و این موضوع برای بسیاری از افراد غیرقابل ‌تحمل شد و این ماه به‌عنوان نگرانی افراد آسیب‌پذیر در این کشور اعلام شد.

با توجه به روند آرام انجام واکسیناسیون و افزایش موارد ابتلا، نماز جماعت و افطاری برگزار نخواهد شد. محدودیت تردد در کشور لبنان از ساعت 21 و 30 دقیقه تا پنج صبح است و دولت در حال همکاری باشخصیت‌های مذهبی برای اطمینان از رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در سراسر این کشور است. مساجد در ساعات برگزاری نماز و با 30 درصد ظرفیت فعالیت خواهند داشت.

برگزاری مراسم افطاری و چادرهای ماه رمضان در این کشور ممنوع است. با توجه به اینکه مراسم چادرهای ماه رمضان برای نیازمندان در لبنان رواج داشته است، اما برای جلوگیری از تجمع در فضاهای محدود، امسال این مراسم برگزار نخواهد شد. رستوران‌های لبنان در ماه رمضان با ظرفیت 50 درصد در روز فعال هستند.

کشور اردن

ماه رمضان در اردن در حالی شروع می‌شود که آمار مرگ‌ومیر روزانه کرونا افزایش‌یافته است و مقامات از دو ماه پیش که این اتفاق افتاده محدودیت روزانه برای روزهای جمعه را در نظر گرفته‌اند. این وضعیت برای ماه مبارک رمضان نیز همچنان ادامه خواهد داشت و محدودیت شبانه از ساعت هفت عصر تا 6 صبح ادامه دارد.

محدودیت‌های ماه رمضان امسال کمتر از محدودیت‌های سال گذشته است. در سال گذشته 10 روز اول ماه رمضان محدودیت عدم استفاده از خودرو وجود داشت و با کاهش ممنوعیت، افراد در روزهای تعیین‌شده می‌توانستند از خودروهای خود استفاده کنند. برگزاری نماز ممنوع بود و پروازهای اندکی به فرودگاه انجام می‌شد.

مساجد در ماه رمضان امسال تا زمانی که دستورالعمل‌های فاصله فیزیکی رعایت شود، فعال خواهند ماند. البته نماز جمعه در این کشور برگزار نخواهد شد. در ماه رمضان غذا خوردن در انظار عمومی در ساعات روزه‌داری جایز نیست و غیرقانونی است و می‌تواند عامل بازداشت یا جریمه فرد شود، این مورد برای سیگارکشیدن نیز صدق می‌کند.

کشور عمان

محدودیت‌های تردد شبانه در بین ساعات 21 تا 4 صبح همچنان ادامه دارد. افزایش موارد ابتلا جدید، دولت عمان را بر آن داشت تا محدودیت‌های بیشتری برای ماه رمضان وضع کند. تمامی فعالیت‌های اجتماعی، ورزشی و فرهنگی در ماه رمضان به حالت تعلیق درخواهد آمد. ساعات کار ماه رمضان برای کارمندان دولت از هفت ساعت به پنج ساعت در روز کاهش می‌یابد و بخش خصوصی نیز هشت ساعت کار روزانه را به 6 ساعت کاهش می‌دهد.

مساجد هر روز تا نماز مغرب هنگام غروب آفتاب باز هستند، اما نماز جمعه و نماز تراویح و افطاری در مساجد برگزار نخواهد داشت. هتل‌ها و رستوران‌ها به ‌شرط رعایت قوانین فاصله فیزیکی، مجاز به فعالیت تا ساعت 21 شب هستند، در طول ماه مبارک رستوران‌ها فقط از ساعت 6 تا 21 باز هستند.

کشور عربستان سعودی

وزارت حج و عمره عربستان اعلام کرد: زائرینی که قصد انجام عمره در ماه رمضان را دارند، باید واکسیناسیون کووید را انجام دهند، در غیر این صورت ایمنی نخواهند داشت. این وزارتخانه بخشنامه‌ای صادر کرد که طبق آن‌ همه افرادی که در صنعت حج و عمره مشغول به کار هستند باید واکسینه شوند یا آزمایش‌های پی‌سی‌آر (PCR) منفی را هر دو هفته انجام دهند. محدودیت‌های ماه رمضان در شهرهای مقدس مکه و مدینه به شرح ذیل است:

ملک سلمان، پادشاه عربستان اظهار کرد: که نماز تراویح از 20 رکعت به 10 رکعت کاهش یابد و علاوه بر حفظ محدودیت در تعداد نمازگزاران این اماکن مقدس، نماز رمضان را به 30 دقیقه محدود کنند، رعایت فاصله فیزیکی و استفاده از ماسک برای همه شرکت‌کنندگان نیز اجباری است.

عبدالرحمن ابن عبدالعزیز السدیس، امام جماعت مسجدالحرام گفت: مراسم افطاری و اعتکاف (گذراندن ساعات طولانی در مساجد) در مکه و مدینه به حالت تعلیق درخواهد آمد. تنها افرادی می‌توانند در این مکان‌ها تردد کنند که مجوز معتبر برای انجام عمره یا نماز را داشته باشند و در غیر این صورت جریمه خواهند شد. بر اساس برنامه جدید ماه رمضان، کودکان زیر 15 سال مجاز به ورود به مسجدالنبی یا صحن‌های آن نیستند.

البته در این ماه، مساجد دیگر با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی مجاز به فعالیت هستند، اما هیچ مسجدی مجاز به برگزاری مراسم افطاری یا سحری و اعتکاف نخواهد بود. خطبه‌های نماز جمعه به 10 دقیقه کاهش‌یافته است. نمازگزاران باید وسایل مورد نیاز را همره داشته باشند و فاصله فیزیکی از دیگران را رعایت کنند. همچنین برگزاری ضیافت افطاری در خارج از مساجد نیز برگزار نخواهد شد.

فعالیت رستوران‌ها و مراکز غذایی در سراسر عربستان سعودی در این ماه ممنوع است تا اجتماعات عمومی را محدود و از گسترش بیشتر ویروس جلوگیری کند. البته از ساعت چهار بعدازظهر تا دو بامداد می‌توانند برای تحویل غذا باز باشند. سوپرمارکت، داروخانه و مشاغل ضروری در طول روز می‌توانند فعالیت داشته باشند. مراکز خرید در سراسر این کشور باز هستند و مراکز خرید در ریاض به‌صورت شبانه‌روزی می‌توانند فعالیت کنند. ساعات کاری دولتی این کشور از 10 صبح تا 3 بعدازظهر است و تعداد کارکنان شاغل در ماه رمضان برای دورکاری نباید بیش از 25 درصد باشد.

کشور تونس 

مسلمانان تونسی دومین ماه رمضان را در شیوع ویروس کرونا برگزار می‌کنند، اما برخلاف سال گذشته که محدودیت کامل وجود داشت، امسال این محدودیت‌ها کاهش‌یافته و زندگی روزمره بسیاری از افراد تقریباً به حالت عادی برگشته است. با این‌حال، متخصصان بهداشت این کشور هشدار موج سوم این ویروس را به دلیل افزایش موارد ابتلا به نوع انگلیسی داده‌اند و ممکن است این شیوع با برگزاری اجتماعات بزرگ مانند افطاری، نماز و مراسم تسریع شود.

هیچم مچیچی، نخست‌وزیر تونس از مردم خواست تا فاصله فیزیکی و ماسک زدن را رعایت کنند و ساعت منع تردد در این کشور از ساعت 10 شب تا پنج صبح همچنان برقرار است. مساجد در این ماه باز است و ظرفیت نمازگزاران محدودیتی ندارد. دولت در ماه رمضان امسال عدم برگزاری افطاری‌های گروهی را محدود نکرده، اما تجمعات عمومی و خصوصی همچنان ممنوع است. رستوران‌ها و کافه در ساعات روزه‌داری اجازه فعالیت ندارند، اما بسیاری از آنها به‌ صورت پنهانی کار می‌کنند. البته فروشگاه‌ها و رستوران‌ها در مناطق گردشگری این کشور فعالیت دارند و در بعدازظهر تعطیل می‌شوند.

کشور امارات متحده عربی

محدودیت‌های کرونایی در این کشور همچنان برقرار است، اما با گذشت یک سال از شروع همه‌گیری این بیماری، برخی از سنت‌های ماه رمضان برگزار خواهند شد. برخلاف سال گذشته که همه عبادتگاه‌ها بسته شد، امسال مساجد برای اقامه نماز با ظرفیت محدود باز هستند. افراد ساکن در یک ‌خانه می‌توانند در کنار هم روزه‌داری کنند، اما اجازه تجمع با افراد دیگر را ندارند. نماز تراویح که بعد از نماز عصر برگزار می‌شود، با رعایت موارد بهداشتی و ظرفیت محدود و ماسک اجباری در این ماه برگزار خواهد شد. شرکت‌کنندگان باید سجاده و قرآن به همراه داشته باشند و فاصله فیزیکی را رعایت کنند.

مقامات اعلام کردند که برگزاری تجمعات گسترده خانوادگی ممنوع است و نباید غذا بین خانوارهای مختلف ردوبدل شود. مردان و زنان در این ماه باید لباس‌های مناسب بپوشند و از پوشیدن لباس‌های تنگ و بدن‌نما برای حضور در اجتماع اجتناب کنند. همچنین غیرمسلمانان نباید مسلمانان روزه‌دار را مورد شوخی قرار دهند. طبق قانون کار امارات متحده عربی، ساعت کار در ماه رمضان باید دو ساعت کاهش یابد و بین کارمندان روزه‌دار و غیر آن تفاوتی نیست، اما ساعات کاری بخش خصوصی با دولتی متفاوت خواهد بود.

کشور انگلیس

این دومین ماه رمضان از زمان شیوع همه‌گیری کروناویروس است و امسال به مسلمانان اجازه حضور در مساجد را با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی داده ‌شده است، البته برنامه واکسیناسیون بیماری کووید- 19 در این کشور ادامه دارد.

مساجد این کشور در ماه رمضان میزبان روزه‌داران هستند و افراد می‌توانند با رعایت فاصله فیزیکی و خیال راحت در آن شرکت کنند. البته خدمات در زمان کوتاه‌تر و به افراد محدود ارائه خواهد شد. برای حضور در نماز از جمله نماز تراویح، برخی از مساجد ثبت ‌نام می‌کنند و افراد باید زیرانداز و ماسک به همراه داشته باشند. همچنین به مساجد توصیه می‌شود تا در صورت امکان مراسم را به‌صورت زنده پخش کنند تا از تجمع افراد جلوگیری شود و افرادی که مشکوک به بیماری هستند در خانه بمانند.

در ماه رمضان تجمع افراد با بیش از دو خانوار در خانه مجاز نیست. دو خانوار یا بیشتر مجاز به ملاقات در فضای باز از جمله باغ‌های خصوصی هستند، اما به گروه‌های 6 نفره محدود می‌شود. کارشناسان انجام آزمایش سریع برای بیماری کووید را از موارد کاهش شیوع این بیماری می‌دانند و توصیه می‌کنند تا افراد این آزمایش‌ها را انجام دهند.

همه باید به یاد داشته باشیم که همه‌چیز امتحانی از جانب خداوند است و این ما هستیم که چگونه انتخاب کنیم و به این آزمایش‌ها پاسخ دهیم.

منابع: سایت های apps.who.int ،taraweehathome.com ،mcb.or و thenationalnews.com