اهم فعالیت‌های بهزیستی خراسان‌رضوی در یک نگاه

مسعود فیروزی، مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی درباره فعالیت‌های سازمان بهزیستی کشور، اظهار کرد: در سال ۱۳۵۹ با ابتکار شهید فیاض‌بخش و همکاری شهید لواسانی، ۱۶ دستگاه دولتی و غیردولتی عام‌المنفعه خیریه و سازمان مردم‌نهاد گردهم آمدند و سازمان بهزیستی کشور را تشکیل دادند و در طول 45 سال گذشته، یکی از وظیفه‌مندترین دستگاه‌های حاکمیتی، سازمان بهزیستی است که نزدیک 170 فعالیت انجام می‌دهد و حدود 65 تا 70 وظیفه را دارا است.

وی ادامه داد: سازمان بهزیستی یکی از مجموعه نهاد‌های حاکمیتی است که به‌عنوان مولود انقلاب تلقی می‌شود، همانطور که حضرت امام خمینی(ره)، معمار و معیار انقلاب اسلامی و بنیان‌گذار انقلاب فرمودند: «من یک موی کوخ ‌نشین‌ها را با همه کاخ ‌نشین‌ها عوض نمی‌کنم.»

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی به تشریح وظایف بهزیستی پرداخت و گفت: وظیفه بهزیستی قبل از تولد افراد آغاز می‌شود و تا بعد از فوت افراد ادامه دارد. قبل از تولد کلینیک‌های مشاوره، آموزش‌های همسرگزینی، مهارت‌های زندگی، تاب‌آوری و غربالگری ژنتیک در اختیار افراد قرار می‌گیرد و در زمان حیات آن‌ها نیز ادامه دارد. هر فردی که به دلیل معلولیتی که بر آن حادث شده یا معلولیت مادرزادی، تحت پوشش خدمات بهزیستی در حوزه توانبخشی قرار می‌گیرد و همچنین افرادی از خانواده‌های محرومان، همسر از کار افتاده و سرپرست خانوار هستند که نیاز به حمایت دارند، مورد توجه واقع می‌شوند. پس از فوت افراد نیز ممکن است خانواده آن فرد نیاز به حمایت داشته باشند که بهزیستی این وظیفه‌ را برعهده دارد.

فیروزی افزود: بهزیستی متولی دو امر مهم، سلامت اجتماعی و معلولیت است و هرکدام از این موارد، اقیانوسی از کار و فعالیت هستند. در حوزه سلامت اجتماعی افراد دارای آسیب اجتماعی و نیازمند به حمایت از جمله زنان بی‌سرپرست و خودسرپرست، محرومان و ایتام مورد حمایت قرار می‌گیرند. در حوزه آسیب‌های اجتماعی نیز بهزیستی به‌عنوان یک سازمان هماهنگ‌کننده افراد را مورد حمایت قرار می‌دهد.

وی درباره میزان درصد افراد دارای معلولیت در جامعه، بیان کرد: حوادث جاده‌ای از بزرگ‌ترین علل اضافه‌شدن معلولان به جامعه است. کمتر از 5درصد بیماران ضایعات نخاعی کشور علل مادرزادی دارند و 95درصد از آنان به دلیل حوادث پیش آمده هستند که از این درصد نزدیک به 90درصد مربوط به تصادفات جاده‌ای و 5درصد دیگر از حوادث مربوط به سقوط و... هستند.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی ادامه داد: در بسیاری از مسائل مربوط به آسیب‌های اجتماعی بیشتر افراد بهزیستی را مسئول انجام وظیفه می‌دانند در صورتی که 16 دستگاه در حوزه آسیب‌های اجتماعی وظیفه‌مند هستند. در حوزه کودکان کار و خیابان، 13 دستگاه و در حوزه ساماندهی زنان 12 دستگاه وظیفه‌مند هستند. هدف بهزیستی از کمک به افراد این است که شرایط را به سمتی ببرد تا افراد بتوانند زندگی مستقل خود را داشته باشند.

وجود 230 هزار پرونده در بهزیستی خراسان رضوی

فیروزی تصریح کرد: 160 هزار نفر از معلولان و 70 هزار نفر در حوزه محرومان در بهزیستی خراسان رضوی پرونده دارند که به‌طور کلی می‌توان گفت حدود 230 هزار پرونده در بهزیستی استان خراسان رضوی موجود است. با احتساب بعد خانواده، بین 700 تا 800 هزار نفر که حدود 12 درصد جمعیت خراسان رضوی را شامل می‌شوند، جمعیتی هستند که ما وظیفه داریم ارائه خدمات لازم را به آنان داشته باشیم.

وی ادامه داد: بهزیستی خدمت به افراد دارای معلولیت را فارغ از جنسیت، جغرافیا، مذهب و رنگ پوست تحلیل می‌کند و خود را وظیفه‌مند می‌داند و صرفاً انسانیت رابطه فی‌مابین افراد دارای معلولیت و افراد درحال خدمت را توجیه می‌کند. در رابطه با افرادی که تابعیت ایرانی ندارند سطح خدمات به آنان متفاوت است. ضمن اینکه خدمت‌رسانی انجام می‌شود اما رایگان نیست. بهزیستی در سامان‌دهی، توانمندسازی و توجه به آنها وظیفه‌مند است، ضمن اینکه 8 مرکز حاکمیتی برای نگهداری کودکان کار و خیابان، زنان خشونت دیده و زنان در معرض آسیب و فراری نیز وجود دارد.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی گفت: طبق قانون در مراکز ماده 16، پذیرش افراد معتاد متجاهر ممنوع است، اما در خراسان رضوی بیشترین تعداد معتاد متجاهر را دارا هستیم و در 20 مرکز ماده 16، بیش از 5000 معتاد متجاهر نگهداری می‌شوند. حدود 130 مرکز شبانه‌روزی نگهداری معلولان با 7000 افراد دارای معلولیت و همچنین 110 مرکز توانبخشی معلولان در خراسان رضوی موجود است. 100 خانه فرزندان بی‌سرپرست و بدسرپرست با حدود 2000 فرزند که بیش از 30درصد کل خانه‌های فرزندان کشور را شامل می‌شوند، در خراسان رضوی فعالیت می‌کنند.

فیروزی بیان کرد: حدود 300 مرکز مشاوره روزانه و 200 مرکز مثبت زندگی که ارائه خدمات را به سطح محلات می‌برند و نزدیک به 300 مرکز ترک اعتیاد سرپایی موجود است که همه این‌ها باعث می‌شوند کار بهزیستی بسیار سخت و دشوار شود. همچنین در هر کجا، فوریت اجتماعی از جمله کودک‌آزاری، همسرآزاری، سالمندآزاری دیده شود، مردم می‌توانند با اورژانس 123 تماس گرفته و کمک بطلبند، تا تیم مددکاری به محل مورد نظر اعزام ‌شوند و اقدامات لازم را در محل انجام داده و اگر نیاز باشد، جداسازی اتفاق بیافتد.

وی تصریح کرد: غربالگری ژنتیک کار بسیار فوق‌العاده‌ای است که در بهزیستی کشور از جمله خراسان رضوی با توجه ویژه و هزینه بسیار گزاف انجام می‌شود، برای نمونه در سال گذشته از تولد نزدیک به 700 جنین دارای معلولیت قطعی، به استناد مواردی که قانون‌گذاری شده، جلوگیری شده است.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی در رابطه با کودکان شیرخوار، اظهار کرد: شیرخوارگاه حضرت علی اصغر(ع) که تاکنون 220 شیرخوار در آنجا نگهداری می‌شد، به مدت هفت ماه است که یک نوزاد شیرخوار هم در آنجا نیست، یا اگر هم باشد مربوط به همان روز است و ظرف یک هفته تعیین و تکلیف شده و به خانواده دارای صلاحیت تحویل داده می‌شود. فرزندان به دو گروه سلب حضانت و سلب صلاحیت تقسیم می‌شوند، کسانی که سلب حضانت شده‌اند، در خانواده‌های دارای صلاحیت به‌عنوان فرزندخوانده پذیرفته می‌شوند و کسانی که سلب صلاحیت شده‌اند، به‌طور موقت در اختیار خانواده‌های دارای صلاحیت قرار می‌گیرند و اگر خانواده فرزند صلاحیت لازم را برای سرپرستی فرزند پیدا کردند، بازپس داده می‌شود و اگر صلاحیت پیدا نکردند، همان خانواده که به‌عنوان مهمان فرزند را پذیرفته‌اند، فرزند را به‌عنوان فرزندخوانده تحت پوشش قرار می‌دهند.

فیروزی در پایان گفت: استان خراسان رضوی خاستگاه طرح پیشگیری از طلاق در سال ۱۳۹۵ با همکاری سازمان دادگستری و بهزیستی بوده است که در استان‌های دیگر نیز پایلوت شد و هم اکنون به‌عنوان طرح کشوری درحال انجام است. در حال حاضر در خراسان رضوی میانگین سازش زوجین متقاضی طلاق نسبت به میانگین کشوری ۸ درصد بالاتر است.