نقش حضرت علی‌اکبر(ع) در تبیین حقانیت قیام امام حسین(ع)
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد نصیری گفت: حضرت علی‌اکبر(ع) از جمله چهره‌هایی است که ابعاد وجودی‌اش در کربلا نقش بسزایی در تبیین حقانیت قیام امام حسین(ع) داشته است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد نصیری، کارشناس دینی در گفتوگو با ایکنا از خراسان‌رضوی، اظهار کرد: حضرت علی‌اکبر(ع) از شخصیت‌هایی است که حضورش در واقعه عاشورا نه‌تنها مورد اتفاق تمام منابع معتبر تاریخی و شیعی است، بلکه از جمله چهره‌هایی است که ابعاد وجودی‌اش در کربلا نقش بسزایی در تبیین حقانیت قیام امام حسین(ع) داشته است. اگرچه در منابع تاریخی درباره ترتیب سنی فرزندان امام حسین(ع) و اینکه کدام‌یک علی‌اکبر(ع) و کدام‌یک علی‌اصغر(ع) بوده‌اند اختلافات جزئی وجود دارد، اما این تفاوت‌ها نه تنها خللی در اصل ماجرا ایجاد نمی‌کند، بلکه گویای یک نکته مهم نیز است؛ آنچه از حضرت علی‌اکبر(ع) برای ما مهم است، نه فقط نام، بلکه محتوا و شخصیت برجسته ایشان است؛ شخصیتی که از خاندان بنی‌هاشم، با همه اصالت‌ها و ویژگی‌های اخلاقی و معرفتی، برآمد و در کربلا تجلی یافت.
وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که از حضرت علی‌اکبر(ع) نقل شده، شباهت ایشان به پیامبر اسلام(ص) در صورت و سیرت، اخلاق و گفتار است؛ آنچنان‌که خود امام حسین(ع) درباره ایشان فرمود: «أشبهُ الناس برسول‌الله خَلقاً وخُلقاً و منطقاً.» این شباهت، صرفاً یک شباهت ظاهری نیست، بلکه حامل معنایی عمیق و چندلایه است. از یک سو، این تشابه ناشی از عوامل وراثتی، تربیتی و خانوادگی است؛ امری که در سنت‌های دینی ما نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. عوامل سه‌گانه نطفه، خون و شیر، نقش مهمی در انتقال خصال و ویژگی‌های روحی و اخلاقی از نسل‌های پیشین به فرزندان دارند. در مورد حضرت علی‌اکبر(ع)، این انتقال نه‌تنها از جانب پدر یعنی امام حسین(ع) و خاندان علوی، بلکه از جانب مادر نیز با اصالت قبیله‌ای و تربیت والا، تکمیل شده است.
این کارشناس دینی بیان کرد: اما فراتر از مسئله وراثت، شباهت علی‌اکبر(ع) به پیامبر اکرم(ص) یک جنبه مهم‌تر نیز دارد و آن جنبه هدایتی و تبلیغی است. امام حسین(ع) با برجسته‌سازی این شباهت، می‌خواست حقانیت حرکت خود را برای مخاطبان روشن‌تر کند. در فضای غبارآلود سیاسی آن دوران، که رسانه اموی با تمام قوا به تحریف چهره اهل‌بیت مشغول بود، نشان دادن چنین شخصیتی که همگان، حتی دشمنان، به نجابت، شجاعت، سخاوت و آقایی‌اش اذعان داشتند، گامی مهم در تبیین ماهیت حماسه عاشورا بود. این اعتباربخشی نه تنها لازم بود، بلکه بخشی از تدبیر حکیمانه امام در برابر هجمه تبلیغاتی دستگاه ظلم بود؛ همانطور که تمرکز دشمن بر تطمیع یا تهدید یارانی چون حضرت ابوالفضل العباس(ع) نیز از همین نقطه برمی‌خاست.
حضرت علی‌اکبر(ع)؛ نماد جوانی مؤمن و رشید
وی افزود: حضرت علی‌اکبر(ع) نه تنها چهره‌ای دل‌فریب و آشنا برای بنی‌هاشم و بانوان حرم بود، بلکه به‌عنوان نماد جوانی مؤمن، رشید و آگاه، الگویی زنده و مؤثر برای جامعه شیعه در طول تاریخ باقی ماند. همین ویژگی باعث شده تا نام و یاد او، به‌ویژه در روضه‌ها و آیین‌های سوگواری، با بار عاطفی ویژه‌ای همراه باشد. اما این عاطفه‌گرایی صرفاً یک ابزار احساس‌برانگیز نیست، بلکه مقدمه‌ای است برای انتقال مفاهیم عمیق‌تر. اساساً حماسه عاشورا ابتدا بر دل‌ها اثر می‌گذارد و سپس عقل‌ها را بیدار می‌کند. روایتی که از رسول خدا(ص) نقل شده مبنی بر اینکه «إنّ لِقَتل الحُسین حرارَةً فی قلوبِ المؤمنین لا تبرد أبداً» به خوبی گواه بر همین حقیقت است. گرمی و حرارت محبت حسین(ع) در دل‌ها، زمینه‌ساز رشد ایمان، جهاد، مقاومت و سلوک معنوی در طول تاریخ بوده است.
نصیری گفت: در این میان، جمله معروف حضرت علی‌اکبر(ع) خطاب به پدر بزرگوارشان که پس از شنیدن خبر شهادت حتمی کاروان کربلا فرمودند: «أوَلسنا علی الحق؟»، نشان‌دهنده عمق باور دینی و عقلانیت ایمانی این جوان رشید است. در پاسخ امام حسین(ع) که فرمودند: «بلی والله»، ایشان گفتند: «إذاً لا نبالی أن نموت محقّین.» این کلام گوهری از معرفت و ایمان است؛ نشانه‌ای از آنکه علی‌اکبر(ع) تنها از روی احساس و هیجان جوانی به میدان شهادت قدم ننهاد، بلکه با بصیرتی دقیق، راه حق را شناخت و مرگ در این راه را بر زندگی در مسیر باطل ترجیح داد.
وی اظهار کرد: اکنون اگر بخواهیم از حضرت علی‌اکبر(ع) در نظام تربیتی و آموزشی به‌عنوان الگو بهره ببریم، نمی‌توان تنها یک ویژگی از او را برجسته کرد. ایمان، ادب، شجاعت، مسئولیت‌پذیری و معرفت در شخصیت این بزرگوار به‌صورت متوازن تجلی یافته‌اند. شجاعتی که در میدان نبرد با کفر و جهل خود را نشان داد؛ ادبی که در برخورد با پدر، مادر و اهل‌بیت جلوه‌گر شد؛ ایمانی که در پاسخ به ندای شهادت از عمق جان لبیک گفت و مسئولیتی که در دفاع از امام زمان خویش و حقانیت راه اهل‌بیت به دوش کشید. چنین شخصیتی، نمونه کاملی از «انسان تراز» در مکتب اهل‌بیت(ع) است.
این کارشناس دینی در ادامه گفت: بر این اساس، برجسته‌سازی شخصیت حضرت علی‌اکبر(ع) نه‌تنها وظیفه‌ای تاریخی و دینی، بلکه ضرورتی تربیتی در عصر حاضر نیز است؛ عصری که جوانان بیش از هر زمان دیگری نیاز به الگوهای حقیقی، خالص و ریشه‌دار دارند تا در برابر موج الگوهای پوشالی و فریبنده رسانه‌های دنیاطلب، بتوانند هویت اصیل و معنوی خویش را بازشناسند و مسیر خود را با شجاعت و آگاهی انتخاب کنند.
انتهای پیام
