تربیت امثال شفیعی‌کدکنی از برکات شاخص مصحح تاریخ بیهقی است
گروه فرهنگی - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان گفت: اگر به دنبال آثار و برکات مرحوم استاد فیاض باشیم، یکی از آثار بسیار شاخص و برجسته ایشان، تربیت شخصیتی مانند دکتر شفیعی کدکنی و بسیاری از افراد دیگر است که در مکتب ایشان پرورش پیدا کردند.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، مهدی نوریان شامگاه گذشته، 12 آذرماه در مراسم «شب علی‌اکبر فیاض» که در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: صحبت در خصوص ابعاد مختلف شخصیت مرحوم فیاض نیازمند ساعت‌ها گفتوگو است اما باید گفت در روزگاری که کمیت جای کیفیت را گرفته، اولین نکته ای که به ذهن می رسد، در ارتباط با کمیت آثار منتشر شده استاد فیاض است که چندان زیاد نیست که البته آرزو داشتیم آنچه در سینه ایشان بود، به رشته تحریر درمی‌آمد و همگان از آن فیض بیشتر می‌بردند اما باید در نظر داشت که محققان بیشتر وقت و تلاش خود را به جای نوشتن، صرف آموختن می‌کردند.
وی ادامه داد: شخصیت بارز مرحوم فیاض که بنیان‌گذار دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد بود، این بود که توانست دانشجویان مستعد و شایسته‌ای تربیت کند.
نوریان افزود: بنده این توفیق را نداشتم تا از محضر خود استاد فیاض بهره‌مند شوم اما توانستم با واسطه از فضایل ایشان آگاهی پیدا کنم. این واسطه مرحوم استاد غلام‌علی کریمی، از اساتید زبان و ادبیات عرب دانشگاه اصفهان، است. در حقیقت یک وجه شاخص مرحوم فیاض، پرورش این چنین شاگردانی بود.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان عنوان کرد: حدود سال 65 مجلس بزرگداشتی برای استاد امیرحسن یزدگردی، از اساتید برجسته ادبیات در دانشگاه اصفهان، که فردی بسیار فاضل و دانشمند بود، برگزار کرد و استاد فتح‌الله مجتبایی در آن مراسم به سخنرانی پرداخت؛ وی ضمن سخنرانی فرمود «زمانی پیش از استقلال هند، حاکمان انگلیسی هندوستان خواستند که به اقبال لاهوری لقب سِر بدهند اما اقبال لاهوری می‌گوید من به شرطی این لقب را می‌پذیرم که نخست به استاد من لقب بدهید. انگلیسی‌ها می‌گویند، این استاد شما چه آثاری دارد؟ او گفت یکی از آثار ایشان من هستم».
نوریان بیان کرد: در حال حاضر نیز اگر به دنبال آثار استاد فیاض باشیم، یکی از آثار بسیار شاخص و برجسته ایشان تربیت دکتر شفیعی کدکنی و بسیاری از افراد دیگر است که در مکتب ایشان پرورش پیدا کردند.
وی اضافه کرد: استادی در حد و اندازه استاد فیاض یک تن و تنها نیست بلکه در تعداد شاگردان ایشان افزایش پیدا می کند، موج برمی‌دارد و هرکس اگر یک کلمه از آن استاد را آموخته باشد و برای شاگردانش بازگو کرده باشد، آن کلمه فراگیر می‌شود.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان عنوان کرد: زمانی که به اصطلاح مقاله علمی پژوهشی مایه ترقی افراد در مراحل دانشگاهی است، اگر پرونده افرادی چون مرحوم فیاض در هیات ممیزه مطرح شود، امتیازات لازم را کسب نمی‌کند چرا که از ایشان مقاله علمی پژوهشی نداریم.
نوریان ادامه داد: همچنین در خصوص اهمیت تصحیح متون باید گفت هنوز بسیاری از افراد هستند که آنطور که باید و شاید ارزش این کار را درک نکرده و از اهمیت آن بی‌خبر هستند. به طور کلی کسی که قصد نوشتن کتابی را دارد، می‌داند قصد گفتن چه چیزی را دارد اما کسی که می‌خواهد بداند به عنوان مثال 900 سال پیش چه گفته شده، باید زبان 900 سال پیش را فرا بگیرد اما باید دانست یاد گرفتن آن زبان به سادگی نیست و فرد باید به کل آثار ادب فارسی و به آن ناحیه جغرافیایی تسلط داشته باشد.
وی گفت: گاهی ارزش پیدا کردن صورت صحیح یک بیت و یا یک عبارت در یک کتاب نثر، از هر کتاب و مقاله تالیفی بیشتر است. اینکه دکتر فیاض به سراغ تصحیح تاریخ بیهقی رفته و از عهده تصحیح آن به خوبی برآمده است، نشانه جامعیت بی‌نظیر ایشان است.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان اظهار کرد: مردانی مانند دکتر فیاض به کل میراث ادبی نیاکان ما احاطه و تسلط داشته‌اند اما باید انتقاد کرد از کسانی که ادبیات فارسی را به اسم گرایش تکه‌تکه کردند چرا که مگر این امکان وجود دارد که کسی تنها شاهنامه بخواند و متخصص ادبیات حماسی شود بدون اینکه مطالعه‌ای پیرامون دیگر متون نداشته باشد؟ باید گفت متون ادبی مانند حلقه‌های زنجیر به یکدیگر پیوسته هستند.
استاد فیاض با آثار کم در تاریخ ادب ایران ماندگار شد
در ادامه این مراسم، رضا موسوی طبری، از شاعران و پژوهشگران کشور حوزه ادبیات، در خصوص تصحیح عالمانه کتب تاریخی عنوان کرد: تصحیح عالمانه نوعی تصحیح است که در هیچ کتاب آموزشی نیامده و تعریف نمی‌شود. در واقع موارد ناگفتنی و آموزش نادادنی را شامل می‌شود.
وی ادامه داد: نباید تصور شود کار تصحیح صرفا کاری مکانیکی است بلکه بسیار دشواری دارد و علوم جانبی که شخص باید برای تصحیح به آن آگاهی داشته باشد، بسیار وسیع است. پیشنهاد من به کسانی که تاریخ بیهقی را خوانده اند، این است یک بار این متن را نخوانده و به جای آن پانویس‌های آن را بخوانند و اگر قدم در راه تصحیح برداشته‌اند، همین پانویس‌ها به شیوه تصحیح عالمانه رهنمون است.
موسوی طبری با بیان اینکه شهرت و محبوبیت افراد همانند رشد فیزیکی بدن، از حدی برخوردار است، خاطرنشان کرد: بد نیست افرادی مانند فیاض را در نظر بگیریم. برخی افراد در عمر خود انگیزه‌‌های فراوانی برای تولید کتاب در موضوعات متنوع دارند و می‌توانند با گرفتاری های سیاسی خاص زمان خود به تولید کتاب‌های بی‌شماری اقدام کنند. در مقابل برخی افراد با یک مصرع و یا یک بیت در تاریخ این کشور ماندگار می‌شوند اما برخی تلاش می‌کنند با افزودن به لیست تالیفات خود، به عنوان مثال جایگاه مرحوم استاد فیاض را در بین اهل علم پیدا کنند.
وی اضافه کرد: گاهی به تسامح می‌گوییم نسل استاد فیاض بسیار عالم و پربار بود اما چنین چیزی صحت ندارد چرا که در میان هم نسلان ایشان افرادی بسیار پرمدعا و تهی‌مایه و بی پایه نیز به چشم می‌خورد. بنابراین باید سعی کنیم جزو هم نسلانی از استاد فیاض باشیم که اینگونه نبودند.
انتهای پیام
