گام‌های بلند جهاد دانشگاهی خراسان رضوی برای خودکفایی در صنایع غذایی

به گزارش خبرنگار ایکنا، جهاد دانشگاهی واحد خراسان رضوی از فعال‌ترین واحدهای جهاد دانشگاهی است که اقدامات ارزنده‌ای در راستای تولید ملی و خودکفایی کشور انجام داده است. برای بررسی بیشتر اقدامات این نهاد با سه تن از پژوهشگران بخش معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی که نقش اصلی را در این اقدامات برعهده داشته است در محل غرفه این بخش در نمایشگاه توانمندی‌ها و دستاوردهای جهاد دانشگاهی به گفت‌وگو نشستیم.

فرشته حسینی، معاون آموزشی و پژوهشی پژوهشکده علم و فناوری و مواد غذایی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: هدف ما در این پژوهشکده تولید مواد غذایی فراسودمند و کمک به توسعه این محصولات است. در همین راستا بر تولید افزودنی‌های غذایی سالم متمرکز بودیم و از سال 1387 تحقیقات دانش بنیان آن را آغاز کردیم و در نهایت منجر به این شد که ما برای اولین بار دانش تولید رنگ‌های طبیعی از منابع بومی کشور را به دست بیاوریم و در سال 1394 با تأسیس یک شرکت دانش بنیان در این حوزه، این رنگ‌ها را به تولیدِ بازاری رساندیم و در حال حاضر این رنگ‌ها در سطح خانوارها، صنعت و اصناف با اخذ مجوزها بهداشتی در حال توزیع است و خوشبختانه ما توانسته‌ایم صادرات هم داشته باشیم.

وی افزود: یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت ما مواد اولیه صنعت غذایی است. یکی از چالش‌های صنایع غذایی، محصولات اولیه است که بسیاری از آنها وارداتی هستند لذا در زمینه‌های مختلفی همانند نشاسته‌های مقاوم، مکمل‌های فیبری و جایگزین‌های شکر و چربی اقداماتی انجام دادیم. طرح مشترکی نیز در حوزه مکمل‌های ورزشی با همکاری پژوهشکده ما و پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در حال انجام است. یکی از مشکلات در زمینه مکمل‌ها این است که اغلب وارداتی هستند و تقلبات زیادی در آنها وجود دارد چراکه بعد از ورود به کشور توسط شرکت‌های مختلفی دوباره بسته‌بندی می‌شوند. لذا با توجه به دغدغه‌هایی که در زمینه سلامت ورزشکاران و جوانان ما وجود داشت جهاد دانشگاهی خراسان رضوی وارد میدان شد تا مکمل‌های مورد نیاز ورزشکاران را تولید و در اختیار آنها قرار دهد.

معاون آموزشی و پژوهشی پژوهشکده علم و فناوری و مواد غذایی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی ادامه داد: یکی دیگر از کارهایی که در این پژوهشکده انجام داده‌ایم، در حوزه اسنک‌ها و فرآورده‌هایی است که به عنوان میان‌ وعده، بسیار مورد توجه کودکان است. ما سعی کردیم این میان وعده‌ها را تا حد امکان به صورت میان وعده‌های مغذی طراحی و تولید کنیم و بر همین مبنا در ترکیباتی که در این محصولات استفاده می‌شوند از حبوبات، دانه‌های روغنی و مغزها استفاده و محصولات مورد استفاده کودکان را به شکل مُغَزی و سالم طراحی کردیم.

مریم عامری، عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا اظهار کرد: گروه ما در زمینه میکروارگانیسم فعالیت می‌کند و یکی از میکروارگانیسم‌هایی که چند سال است مورد توجه قرار داده‌ایم ریزجلبک‌ها هستند که در بخش‌های مهمی از چرخه زندگی انسان‌ها وجود دارند. ما در زمینه تصفیه هوا که از مشکلات عمده کلان‌شهرها در حال حاضر است نیز تمرکز داشته‌ایم و ریزجبلک‌ها این خاصیت را دارند که در تصفیه هوا به ما کمک کنند.

وی ادامه داد: همچنین در زمینه استحصال رنگ دانه‌های طبیعی ورود پیدا کردیم. این رنگ‌دانه‌های طبیعی در صنایع مختلف غذایی و آرایشی و بهداشتی قابلیت کاربرد دارند. ما از اقلیم‌های مختلف ایران این دانه‌ها را جدا کرده و در سازه‌هایی تولید کرده‌ایم و در آینده هم تولید بیشتری خواهیم داشت؛ چراکه نقش موثری در جذب آلاینده‌های هوا دارد و از سوی دیگر محصولی که تولید می‌‌شود در صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد.

شادی بلوریان، مدیر گروه پژوهشی افزودنی‌های غذایی پژوهشکده علوم و فناوری مواد غذایی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی نیز به ایکنا گفت: این گروه یکی از گروه‌های فعال مستقر در پژوهشکده است که فعالیت خود را از سال 1381 آغاز کرد و و حوزه اصلی فعالیت گروه ما در زمینه مواد غذایی و افزودنی‌های طبیعی است. از سال 1387 عملاً تحقیقات منسجمی را در زمینه تولید رنگ‌های خوراکی طبیعی آغاز کردیم.

بلوریان ادامه داد: واقعیت این است که در کشور ما واحد تولید این رنگ‌ها وجود نداشت و بخش زیادی از رنگ‌هایی که در حوزه غذایی و آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شدند رنگ‌های سنتزی بودند که وارداتی هم هستند و ارز فراوانی هم از کشور خارج می‌شد لذا کار ما هم از منظر اینکه جلوی واردات گرفته شده و هم جلوگیری از استفاده از رنگ‌های سنتزی که برای سلامت مشکل دارند دارای اهمیت است.

وی یادآور شد: ما تولید رنگ‌های خوراکی طبیعی را در دستور کار قرار دادیم و با توجه به اینکه در کشور هیچ واحدی برای تولید آن نداشتیم در جهاد دانشگاهی واحد خراسان رضوی برای اولین بار به این دانش دست پیدا کردیم لذا تأسیس شرکت دانش بنیان «افزونه» را در دستور کار خود قرار دادیم و با توجه به اینکه مجوز آن را از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اخذ کرده بودیم بنابراین توانستیم محصولات را تولید کنیم و در حال حاضر محصولات شرکت با برند افزونه در حال عرضه است.

بلوریان تأکید کرد: برای اولین بار صادرات رنگ به فرانسه داشتیم که شروع خوبی بود و این نشان می‌دهد محصولات ما مورد تأیید استانداردهای اروپا هم هست. از سوی دیگر تولید کیک حاوی پودر عناب را از سال 1396 پیگیری کردیم که طرح مشترکی بین پژوهشکده علوم و فناوری مواد غذایی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی و دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بود و در نهایت با برند رضوی به عنوان اولین محصول مشترک پژوهشکده و شرکت نان قدس رضوی در نمایشگاه توانمندی‌ها و دستاوردهای جهاد دانشگاهی رونمایی شد.