شاخص‌های ولایت‌مداری حضرت علی‌اکبر(ع)

حضرت علی‌اکبر(ع)، نخستین فرزند امام حسین(ع) بود. علت نامیده شدن ایشان به «علی بزرگتر» این بود که امام حسین(ع) به‌دلیل شدت علاقه‌ای که به نام پدر بزرگوارشان داشتند، نام سه فرزند پسر خود را «علی» گذاشتند. از این جهت اولی به «علی بزرگتر»، دومی به «علی میانه» و سومی به «علی کوچکتر» معروف شدند. درباره سن حضرت علی‌اکبر(ع) در هنگام شهادت در کربلا اختلاف نظر وجود دارد و تا 28 سال نیز گزارش شده است.

از ویژگی‌های اخلاقی حضرت علی‌اکبر(ع) چنین نقل شده است که هر شب بر بام خانه، شعله آتشی برمی‌افروخت تا مستمدان و بی‌پناهان به‌سوی شعله‌های کرامت و سخاوت او بیایند و پای سفره اطعام و مهمان‌نوازی‌اش بنشینند. ایشان آن‌قدر در این صفت مشهور شد که به «نارالقری: آتش‌فروزان» مدینه لقب گرفت و شاعران عرب به مدح او پرداختند.

تسلیم و اطاعت از امام و تأکید بر حق‌مداری و دفاع از حق تا ایثار جان، اذان گفتن برای اقامه جماعت به امامت امام حسن(ع) در جریان برخورد سپاه حر با کاروان امام، پاسداری از خیام عرب و آب‌رسانی به خیمه‌ها در شب عاشورا، همراهی با امام حسین(ع) در دیدار با ابن‌ سعد، بیعت مجدد با امام حسین(ع) و اعلام آمادگی در دفاع از آن حضرت، داوطلب شدن برای شهادت پیش از دیگر بنی‌هاشم، رد امان‌نامه دشمن، حماسه‌سرایی و جهاد و شهادت در پاسداری از ولایت، نمونه‌هایی از ولایت‌مداری حضرت علی‌اکبر(ع) است.

محبت و اطاعت

یکی از شاخص‌های ولایت‎‌مداری حضرت علی‌اکبر(ع) اطاعت بی‌چون و چرای ایشان از ولی خداست؛ اطاعتی مخلصانه و از روی آگاهی و براساس حب به ولایت. از سوی دیگر محبت، شالوده هر نوع ولایتی است؛ زیرا بدون کشش و علاقه قلبی، هیچ‌گونه پیوند و ارتباط معنوی و روحی برقرار نمی‌شود. اما محبت تنها یک علاقه قلبی ضعیف و خالی از اثر نیست، بلکه باید آثار آن در عمل انعکاس یابد. مهم‌ترین آثار محبت عبارتند از حرکت‌آفرینی و پویایی، اطاعت‌پذیری، انس با محبوب و کسب احساس آرامش، اطمینان و امید به آینده. از میان این آثار تلازم «اطاعت» با «محبت» در ارتباط با بحث «ولایت‌مداری» قابل تبیین است؛ چنان که فرمایش قرآن کریم بر این تلازم دلالت دارد. به فرمایش خداوند متعال، آنان که پیوسته دم از عشق و محبت پروردگار و اولیای الهی می‌زنند، ولی رفتاری کاملا مخالف با خواست و اراده خدا و اولیای او دارند مدعیانی دروغین بیش نیستند.

در روز عاشورا وقتی از یاران، جز خاندان امام حسین(ع) باقی نماند حضرت علی‌اکبر(ع) خدمت امام رسید و از ایشان رخصت کارزار خواست و حضرت به ایشان اذن جهاد داد. از زیارت ناحیه مقدسه این‌گونه برمی‌آید که حضرت علی‌اکبر(ع) نخستین یاور امام از اهل بیت رسالت است که عازم میدان رزم شده است.

صبر و استقامت

صبر از جمله الگوهای بارز حضرت علی‌اکبر(ع) است که در روز عاشورا، جلوه باشکوهی از صبوری را به نمایش گذاشت. هنگامی که حضرت علی‌اکبر(ع) وارد میدان شد، مردی فریاد برآورد: «ای علی! تو با یزید نسبت خویشاوندی داری و ما قصد ملاحضه و مراعات حال خویشان او را داریم؛ اگر بخواهید شما را امان می‌دهیم» ایشان در پاسخ فرمود: «مراعات خویشاوندی رسول خدا به حقیقت نزدیک‌تر است» پس از آن حضرت، امان‌نامه سپاه ابن سعد را با بی‌اعتنایی رد کرد و حملات پی در پی خود را با شعارهای حماسی به آن قوم آغاز کرد.

در شعارهای حماسی حضرت علی‌اکبر(ع) چند نکته قابل تأمل است؛ ایشان نخست خود را معرفی فرموده است، پیوند با پیامبر(ص) را بر خود اولی دیده تا پاسخی به امان‌آوردگان باشد؛ ابن‌ زیاد را زشت شمرده است و اعلام کرده که هرگز تحت فرمان او نخواهد رفت؛ از پدرش حمایت خواهد کرد و با ابن‌ زیاد جنگ و جهاد خواهد کرد؛ فخر خود را انتساب به پیامبر(ص)، قبیله بنی‌هاشم و قریش دانسته تا حساب خود را از بنی‌امیه جدا کند.

هنگامی که پس از کشتن 120 قهرمان دشمن، به طلب جرعه‌ای آب به نزد پدر بازگشت و عرضه داشت: «تشنگی مرا کشت و سنگینی آهن توانم را ربود. آیا به جرعه آبی راهی هست که نیرو گیرم و بر دشمن تازم؟» امام حسین(ع) با این بشارت او را آرام کرد که در آستانه ورود به دریای بی‌کران الهی است و ناخدای آن هم جدش رسول خداست که با جام مصفایش او را سیراب خواهد کرد؛ آن سان که دیگر تشنه نشود.

منبع: Ensani.ir