داستان اشک و لبخندها در دفتر اشیای پیدا شده حرم مطهر رضوی
در دفتر اشیای پیدا شده حرم مطهر رضوی همواره شاهد اشک و لبخند و واکنش‌های جالبی در میان افراد هنگام پیدا شدن وسایل گمشده‌شان بوده‌ایم. گاهی ارزش‌های معنوی یک شی می‌تواند در سبقت از ارزش‌های مادی آن سبقت بگیرد و موجب شور و شعف و خوشحالی زائر حرم قدس رضوی شود.
دفتر مرکزی اشیای پیدا شده آستان قدس رضوی در مجاورت ورودی باب‌الجواد(ع) و همسایگی ایستگاه خودروهای جابه‌جاکننده زائر قرار گرفته است. مکانی که زائران بارگاه منور رضوی در صورت مفقودشدن اموال یا اشیا خود، برای یافتن به آن مراجعه می‌کنند. این دفتر در کنار نقش خدماتی و سامان‌دهی اشیای گمشده در حقیقت فضایی است که با امیدها و احساسات زائران پیوند خورده است و همدلی، مسئولیت‌پذیری و نظم در آن حرف اول را می‌زند. خبرنگار ایکنای خراسان‌رضوی به‌منظور «بررسی روند پیگیری اشیای پیدا شده، آشنایی با ساز و کار ثبت و بازگردانی این اقلام و گفت‌وگو درباره چالش‌ها، خاطرات و توصیه‌های مسئولان» گفت‌وگویی با رضا ابراهیم‌زاده، مسئول دفتر اشیای پیدا شده حرم مطهر رضوی داشته است که در ادامه می‌خوانیم؛
ابراهیم‌زاده اظهار کرد: اشیای پیدا شده در حرم مطهر رضوی معمولاً در ابتدا به دفاتر امانات نقدی و اشیای پیدا شده در ورودی‌های حرم و سه صحن مرکزی تحویل داده می‌شوند. زمانی که شی‌‌ای از سوی یابنده به ورودی‌ها تحویل داده می‌شود، مشخصات دقیق، مکان و زمان تحویل و همچنین مشخصات یابنده آن ثبت می‌شود و پس از گذشت سه تا چهار ساعت، مسئول جمع‌آوری این اشیا، آنها را از ورودی‌ها جمع‌آوری کرده و به دفتر مرکزی منتقل می‌کند.
مسئول دفتر اشیای پیدا شده حرم مطهر رضوی گفت: در دفتر مرکزی یک کد مخصوص به هر شی تعلق گرفته، در سیستم وارد شده و سپس طبقه‌بندی و دسته‌بندی می‌شوند که این دسته‌بندی‌ها شامل طلا و نقره، ساعت، تلفن همراه، لوازم جانبی، مدارک، وجوه نقد ایرانی و خارجی، متفرقه و بسیاری از موارد دیگر است. اشیای دسته‌بندی شده به‌مدت یک‌سال شرعی در انبار نگهداری می‌شوند و پس از آن به دستور حاکم شرع، تحویل نذورات شده، فروخته و وجه آن به حساب رد مظالم یا صدقات امام واریز می‌شود، البته ما یک شی در دسته‌بندی «به‌جامانده» نیز داریم که در دفاتر امانات وسایل رها شده و صاحبش برای دریافت آن مراجعه نکرده است که آن وسایل نیز پس از گذشت یک ماه تفکیک و به دفاتر ما تحویل داده شده و در نهایت به خیریه‌ها اهدا می‌شوند.
وی بیان کرد: برخی از زائران بر این باورند که اگر چیزی را در حرم مقدس گم کرده باشند، نذر حرم می‌شود که این تصوری اشتباه است و طبق قوانین و همان‌طور که اشاره شد برای اشیای پیدا شده دقیقاً دستورالعمل‌ها شرعی و قانونی وجود دارد که از آنها پیروی می‌شود. اشیای پیدا شده در حرم قدس رضوی به‌طور کلی قیمتی یا غیرقیمتی هستند. درباره قیمتی‌ها مانند طلا و نقره که با کارشناسی حرفه‌ای از بدلیجات تفکیک شده و یا وجوه نقد، طبق دستور حاکم شرع عمل می‌شود، اما برخی از غیر قیمتی‌ها مانند کفش یا پوشاک تا یک ماه نگهداری شده و پس از آن تحویل بنیاد کرامت می‌شوند، سپس از سوی این بنیاد به خیریه‌های اطراف مشهد یا برخی از شهرستان‌ها تحویل داده می‌شود. سالانه چیزی حدود 47 تا 48 هزار مدرک نیز به دفاتر ما تحویل داده می‌شود که تقریباً 100 درصد آنها تعیین تکلیف می‌شود، به این معنا که بخش اعظم آنها به کمک ارتباط ما با نیروی انتظامی، یگان صیانت، سازمان ثبت احوال و بانک‌ها، به صاحبان خود بازگردانده شده و مابقی هم به محل صدور خود ارسال می‌شوند.
امکان پیگیری مجازی اشیای گمشده در حرم مطهر رضوی
ابراهیم‌زاده با اشاره به اینکه امکان پیگیری اشیای گمشده از طریق فضای مجازی و در شبکه‌های داخلی وجود دارد، اظهار کرد: افراد می‌توانند مشخصات شی گمشده را به شماره‌های 99050 و 99020 ارسال کنند تا از سوی همکاران مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت تحویل آنها شود. این تحویل می‌تواند حضوری انجام و یا از طریق پست برای صاحبان ارسال شود. در سال 1402 چیزی حدود 1900 مرسوله پستی از این طریق برای افراد ارسال شد و این تعداد در سال 1403 به عدد 2800 رسید که هزینه ارسال بسیار بالایی را دربر می‌گرفت و به همین علت از امسال هزینه ارسال مرسوله بر عهده صاحب شی مورد نظر است.
وی ادامه داد: در اداره مرکزی اشیای پیدا شده حرم مقدس رضوی، 18 نفر و در دفاتر امانات نقدی، 12 نفر در سه شیفت مشغول به‌کار هستند. در مسیر کاری خود، شاهد واکنش‌های جالبی در میان افراد هنگام پیدا شدن اشیای گمشده‌شان بوده‌ایم. خیلی وقت‌ها در شبکه مجازی که افراد مشخصات شی را می‌دهند و به آنها اعلام می‌شود که آن شی پیدا شده، باور نمی‌کنند و در پیام‌های متعددی می‌خواهند مطمئن شوند که این یک شوخی نیست. مواردی بوده که صاحب شی پیدا شده از خوشحالی اشک شوق و حتی چند موردی هم غش کردن بر اثر خوشحالی داشته‌ایم، به‌ویژه در مواردی که شی برای فرد موردنظر ارزش معنوی بسیار بالایی داشته است.
مسئول دفتر اشیاء پیدا شده حرم مطهر رضوی گفت: از دیگر خاطرات جالب ما در دفتر اشیای پیدا شده، تحویل تعداد زیادی دندان مصنوعی به دفاتر است و شاید برای خیلی‌ها جالب باشد که بگوییم همیشه کیسه‌هایی از این دندان‌ها در انبار ما وجود دارد و جالب‌تر آنکه افراد هم به‌دنبال پیداکردن دندان مصنوعی گم شده خود به ما مراجعه می‌کنند که پروسه شناسایی دندان مورد نظر هم داستان‌های جالبی برای خودش دارد.
ابراهیم‌زاده با تأکید بر اصل امانت‌داری و مسئولیت‌پذیری، افزود: ما هر آنچه را که در حرم قدس رضوی پیدا شود نگهداری می‌کنیم تا بلکه صاحب خودش را پیدا کند، از یک دکمه کوچک گرفته تا یک لنگه کفش، دمپایی و یا مدارک مهم افراد. شاید برای مخاطبان تعجب‌آور باشد، اما سالی 400 تا 500 عدد ویلچر در حرم مطهر پیدا می‌کنیم. البته بعضی از این‌ها از سوی افراد به حالت نذری رها می‌شوند که دیگران مورد استفاده قرار دهند غافل از اینکه این اشیا نیز طبق دستور حاکم شرع و پس از گذشت سال شرعی وارد پروسهای که اشاره شد، می‌شوند.
تحویل در لحظه
مسئول دفتر اشیای پیدا شده حرم مطهر رضوی، بیان کرد: بزرگترین چالش ما در دفتر اشیای پیدا شده این مفهوم است که اصلاً چرا باید این همه شی در حرم مقدس رضوی گم شده و در انتظار صاحبان خود به سر برند. این تعداد، سالانه روند افزایشی داشته و انتظار ما از زائران امام رضا(ع) این است که بیشتر مراقب وسایل خود باشند و در نگهداری آنها دقت بیشتری به‌کار برند، همچنین از آنجایی که بسیاری از زائران از شهرهای دیگر و همچنین از سایر کشورها به زیارت علی بن موسی‌الرضا(ع) مشرف می‌شوند و ممکن است در حال خروج از مشهد باشند، انتظار می‌رود که یابندگان، هرچه سریع‌تر شی را به دفاتر ما تحویل دهند تا بلافاصله پس از مراجعه صاحب آن وسیله مورد نظر به او تحویل داده شود.
وی ادامه داد: برای مثال بارها پیش آمده که کسی چیزی را در حرم پیدا می‌کند، اما به علت دوری از دفاتر اشیای پیدا شده، ابتدا زیارت خود را انجام داده و در پایان کار و هنگام خروج از حرم، آن را به ما تحویل می‌دهد که این امر روند بازگردانی را با کندی مواجه می‌کند، پس تحویل در لحظه یکی از مهمترین اقدامات یابندگان به‌شمار می‌رود که کمک زیادی به خدمت‌رسانی بهتر و سریع‌تر ما خواهد کرد. گاهی این اتفاق حتی برای بعضی از همکاران و خدام حرم نیز پیش می‌آید، چراکه طبق قوانین کاری، امکان ترک پست خود را به منظور تحویل شی ندارند و ممکن است کمی طول بکشد تا آن گم شده را به دفاتر تحویل دهند و در این میان صاحبان وسایل گم شده به دفتر مراجعه کرده و هنوز خبری از پیدا شدن وجود ندارد.
ابراهیم‌زاده در راستای بهبود کیفیت خدمات ارائه شده به زائران حرم رضوی، بیان کرد: نکته مهمی که گاهی در سرعت‌بخشی و تسهیل خدمات به صاحبان اشیای گمشده، محدودیت ایجاد کرده این است که با وجود ارتباط تنگاتنگ و مهمی که با یگان صیانت حرم( آگاهی حرم رضوی) داریم، اما فاصله مکانی نسبتاً زیادمان با یکدیگر کمی کار را برای زائران سخت کرده است که امیدواریم در آینده با تمهیدات بهتر، برقراری این ارتباط و سایر ارتباطات ما با نهادهای دیگر، تسهیل شده و امکان ارائه خدمات بهتر و سریع‌تر به زائران عزیز میسر شود.
هیچ شی پیدا شده بلاتکلیفی در حرم رضوی وجود ندارد
در ادامه مهدی جدی، رئیس اداره امانات و نگهداری اشیای پیدا شده حرم مطهر رضوی گفت: عقیده و نظر ما در اداره اشیای پیدا شده این است که هیچ وسیله پیدا شده‌ای در حرم رضوی وجود ندارد که وضعیت آن بلاتکلیف باقی بماند، البته تحقق این هدف به همکاری زائران و همدلی همکاران نیاز دارد، همدلی ما را به یکدیگر پیوند می‌دهد و در نهایت سبب خوشحالی زائران می‌شود.
وی افزود: یکی از خاطرات شیرین من طی چند سال گذشته مربوط به جوانی می‌شود که تسبیحی را در حرم مطهر رضوی گم کرده و یک‌سال بعد برای یافتنش مراجعه کرده بود. روال کار ما در ابتدای امر، طرح این پرسش است که آیا آن تسبیح ارزش قیمتی داشته است که در پاسخ متوجه شدیم قیمتی نبوده، اما برای صاحبش ارزش معنوی بسیاری داشته است. پدربزرگ او صاحب اصلی این تسبیح بوده و در تمام سفرهای زیارتی خود، آن را با خود به همراه داشته و در نهایت آن را به نوه خود هدیه داده است. پس از فوت او، این یادگاری برای نوه‌اش اهمیت بیشتری پیدا کرده و گم شدنش او را بسیار پریشان خاطر کرده است، از سوی دیگر تعداد تسبیح‌های غیرقیمتی پیدا شده در حرم مطهر بسیار زیاد است و ما آنها را در بازه‌های زمانی ۲۰ روزه تا یک ماهه، تاریخ‌گذاری و بسته‌بندی کرده و به انبار منتقل می‌کنیم.
جدی ادامه داد: پیدا کردن این تسبیح در آن حجم بالا کار سختی به نظر می‌رسید. به اتفاق جوان به سمت انبار به راه افتادیم و قبل از وارد شدن به انبار، جوان رو به گنبد آقا علی بن موسی الرضا(ع) کرد و گفت: آقا خودت گمشده مرا پیدا کن. وقتی وارد انبار شدیم او نیز از حجم بالای تسبیح‌ها تعجب کرد. جست‌وجو را آغاز کردیم، بسته اول، بسته دوم و فکر می‌کنم بسته سوم بود که تسبیح مورد نظر خود را از میان آن همه تسبیح گمشده بیرون کشید و لحظه زیبایی بود. در اولین اقدام پس از بیرون آمدن از انبار، جوان رو به گنبد طلایی آقا ایستاد و با حالی وصف‌نشدنی از ایشان تشکر کرد. این اتفاق برای من تلنگر بزرگی بود و این نکته را یادآوری کرد که گاهی ارزش‌های معنوی یک شی می‌تواند در سبقت از ارزش‌های مادی آن، با فاصله‌ای بسیار زیاد برنده شود و این چنین موجب شور و شعف و خوشحالی زائر حرم قدس رضوی شوند.
وی با تأکید بر اینکه همان‌جا برای همیشه این نکته را به‌خاطر سپرده که چه مسئولیت مهمی در قبال اشیای گمشده زائران حضرت رضا(ع) وجود دارد، گفت: واقعیت این است که وقتی زائر از راه دور و نزدیک و در هوای گرم و سرد، با امید و آرزو برای یافتن گمشده خود به متصدی اشیای پیدا شده مراجعه می‌کند، قبل از هر چیز، حس همدلی و قلبی همکار ما برای جست‌وجو، پیگیری و یافتن آن گم شده است که خودنمایی می‌کند. همدلی در این مواقع حرف اول را می‌زند و همکاران ما در این بخش همواره بر این عقیده‌اند که خود آقا تلاش و خدمت‌رسانی آنها را رصد می‌کند. از نظر کاری فعالیت در بخش اشیای پیدا شده، فشار و سختی زیادی دارد، زمان برای استراحت بسیار کوتاه است و خدمتگزاران زائران حرم در این بخش به‌صورت شبانه‌روزی به انجام وظایف خود می‌پردازند و تک تک آنها با عشق و خلوص نیت به خدمت‌رسانی مشغول‌اند.
رئیس اداره امانات و نگهداری اشیای پیدا شده حرم مطهر رضوی افزود: وقتی شی گم شده به دست صاحب خود می‌رسد، همکاران ما حتی از خود او هم شادمان‌تر می‌شوند و گاهی اشک از چشمانشان جاری می‌شود. بی‌شک اگر چنین حسی وجود نداشته باشد این حجم از اشیای پیدا شده، صاحبان خود را نخواهند یافت و در حقیقت، دفتر اشیای پیدا شده جایی است که زائران در آن خوشحال می‌شوند.
در صحن و سرای بارگاه رضوی، خدمت‌رسانی به زائریان نه فقط یک وظیفه که امری معنوی و سرشار از همدلی است. جلوه‌ای از نظم، دقت و توجه که در عرصه عمل جاری می‌شود. دفتر اشیای پیدا شده نیز یکی از مصادیق همین خدمت بی‌ادعاست، جایی که مسئولیت‌پذیری، امانت‌داری و مهر خدمتگزاران، گشایشی در دل جویندگان ایجاد می‌کند و آرامش را به قلب‌هایشان بازمی‌گرداند. قلب‌هایی که آستان مقدس علی بن موسی الرضا المرتضی(ع) را مأمن و پناهگاه خویش یافته و قرار خویش را در آن جست‌وجو می‌کنند.
انتهای پیام
