توانمندسازی به جای مستمری؛ تغییر نگاه به معلولیت در سیاست‌های اشتغال بهزیستی
مهدی برجی با بیان اینکه نگاه حمایتی صرف دیگر پاسخگوی نیازهای جامعه معلولان نیست، گفت: تمرکز سازمان بر توانمندسازی، اشتغال پایدار، تسهیل‌گری شغلی و شفاف‌سازی آمار اشتغال است و پرداخت مستمری بدون ایجاد فرصت‌های واقعی شغلی، خود به‌نوعی تولید آسیب است.
مهدی برجی، مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، با اشاره به آمار مربوط به معلولان جویای کار و سهم آنان در ارزش افزوده استان اظهار کرد: نگرش جدیدی در سازمان بهزیستی کشور در حال شکل‌گیری است که به موجب آن، نگاه ما به حوزه معلولان باید فراتر از صرف پرداخت مستمری و حمایت‌های مالی باشد؛ چرا که این نوع حمایت‌ها نه‌تنها کمکی به بهبود وضعیت نمی‌کند، بلکه ممکن است افراد را به سمت آسیب‌پذیری بیشتر سوق دهد. حتی اگر فردی سالم نیز بدون فعالیت و مسئولیت باقی بماند، پس از مدتی به‌عنوان عضوی غیرمؤثر و آسیب‌پذیر در جامعه تلقی خواهد شد.
ایجاد معاونت توانمندسازی و کاهش تعداد مددجویان
برجی با اشاره به تحولات مثبت در رویکرد بهزیستی در سال‌های اخیر اظهار کرد: امسال برای نخستین‌بار معاونت توانمندسازی در ساختار سازمان بهزیستی کشور ایجاد شده است. در دو ماه گذشته و در راستای این رویکرد، تعداد افراد تحت پوشش بهزیستی خراسان رضوی کاهش یافته است.
وی تأکید کرد: هدف ما توانمندسازی و ایجاد اشتغال برای معلولان است، چرا که تنها راه خروج از چرخه آسیب‌پذیری، توانمندسازی واقعی و اشتغال پایدار است.
مستمری؛ مسکن موقت یا مانع توسعه؟
برجی با بیان اینکه مستمری‌های پرداختی اگرچه از نظر قانونی برای افراد دارای معلولیت در نظر گرفته شده، اما در عمل می‌تواند به‌عنوان یک آسیب تلقی شود، تصریح کرد: پرداخت حقوق و مزایای قانونی بدون ایجاد زمینه اشتغال، نه‌تنها کافی نیست، بلکه ممکن است مانع از تحقق استقلال و مشارکت مؤثر افراد معلول در جامعه شود.
ضرورت شفاف‌سازی آمار اشتغال معلولان
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با اشاره به اهمیت شفاف‌سازی آمار اشتغال افراد دارای معلولیت اظهار کرد: آمار اشتغال نباید صرفاً به‌عنوان یک شاخص نهایی ارزیابی شود. به همین منظور، در حال طراحی و اجرای یک فرآیند دقیق‌تر برای رصد واقعی وضعیت اشتغال هستیم تا وام‌های اعطایی منجر به اشتغال پایدار شوند.
وی افزود: در این راستا، تربیت تسهیل‌گران شغلی در دستور کار قرار گرفته است که وظایف آن‌ها شامل شناسایی استعدادها، پایش وضعیت شغلی مددجویان و جلوگیری از انحراف منابع وام‌های اشتغال است. در حال حاضر، ۳۷ تسهیل‌گر شغلی آموزش‌دیده در استان فعال‌اند که از طریق مراکز مثبت زندگی، مددجویان را شناسایی و هدایت می‌کنند.
مشوق‌های مالی برای کارفرمایان
برجی با اشاره به مشوق‌های بیمه‌ای برای جذب افراد دارای معلولیت تصریح کرد: هر کارفرمایی که تمایل به استخدام مددجویان بهزیستی داشته باشد، می‌تواند از مزایای پرداخت حق بیمه سهم کارفرما به مدت حداکثر پنج سال بهره‌مند شود؛ این زمان در صورت نیاز، قابل تمدید است.
وی افزود: هم‌اکنون مبلغ چهار میلیون تومان به مدت پنج سال به صورت ماهیانه به کارفرمایانی که مددجویان را استخدام کنند پرداخت می‌شود. همچنین، این کارفرمایان می‌توانند وام‌های کارفرمایی با نرخ سود پایین تا سقف چهار میلیارد تومان دریافت کنند.
قانون سه درصد جذب معلولان؛ از ارزیابی تا اجرا
برجی با اشاره به قانون سه درصد سهمیه استخدام افراد دارای معلولیت در دستگاه‌های دولتی گفت: برای نخستین‌بار، عملکرد دستگاه‌ها در اجرای این قانون ارزیابی شده و مشخص شده که کدام نهادها در ۱۰ سال گذشته به تعهدات خود عمل کرده‌اند.
وی ادامه داد: خوشبختانه آزمون استخدامی ویژه معلولان در سال گذشته برگزار شد که طی آن بیش از پنج هزار نفر جذب شدند. تنها در خراسان رضوی، ۳۱۳ نفر از افراد دارای معلولیت از طریق این آزمون به کار گرفته شدند.
تحقق ۱۰۷ درصدی تعهد اشتغال در استان
مدیرکل بهزیستی استان با اشاره به عملکرد سال گذشته در زمینه مشوق‌های بیمه‌ای اظهار کرد: تعهد این اداره کل برای ارائه سه هزار و ۶۰۰ مورد مشوق بیمه‌ای بود که یک هزار و ۴۳۳ مورد آن محقق شده است. از این میان، ۱۱۸ نفر از تسهیلات حق بیمه سهم کارفرما و ۴۰۳ نفر از بیمه خویش‌فرما بهره‌مند شدند.
وی اضافه کرد: تسهیلات اشتغال سازمان بهزیستی از دو بخش «جزء ۳» (استانی) و «جزء ۴» (کشوری) تأمین می‌شود. در بخش استانی، با اعتبار یک هزار و ۸۰۷ میلیارد ریال، تاکنون ۶۳۰ نفر از تسهیلات بهره‌مند شده‌اند و ۷۱ درصد از بودجه جذب شده است. مهم‌ترین مانع جذب کامل اعتبارات، چالش‌های بانکی و همکاری‌نکردن بانک‌ها بوده است.
چالش‌های جذب تسهیلات کشوری
برجی در ادامه افزود: در بخش کشوری نیز ۴ هزار و ۷۹۵ نفر از تسهیلات برخوردار شده‌اند و ۸۰ درصد اعتبار جذب شده است. بسته شدن زودهنگام سامانه‌های بانکی و تفاوت سهمیه‌های ابلاغی با تخصیص بانک مرکزی از جمله مشکلات اصلی در این زمینه بوده‌اند.
وی گفت: با وجود محدودیت‌ها، مجموعاً ۹۶۶ نفر از مددجویان سازمان بهزیستی از تسهیلات بانکی اشتغال بهره‌مند شدند. همچنین، تعهد اشتغال سازمان بهزیستی خراسان رضوی در سال گذشته ۴ هزار و ۹۴ نفر بود که با تحقق اشتغال برای ۵ هزار و ۲۴۳ نفر، این تعهد با تحقق ۱۰۷ درصدی فراتر از انتظار محقق شده است.
وضعیت اشتغال و مسکن؛ چالش دائمی جامعه معلولان
برجی در پایان با بیان اینکه وضعیت اشتغال در کشور حتی برای افراد عادی نیز مطلوب نیست، گفت: جامعه معلولان نیز از همین چالش‌ها رنج می‌برد. گرچه آمار بیکاری و فاقد مسکن بودن در این گروه نسبت به جمعیت عمومی کمتر به‌نظر می‌رسد، اما این آمار به دلیل محدودیت‌های ساختاری و نه بهبود شرایط واقعی است.
وی تاکید کرد: اگر جامعه ۵۶۰ هزار نفری معلولان هیچ مشکلی نداشتند و تحت پوشش خدمات حمایتی نبودند، باز هم بیکاری و نبود مسکن در میان آن‌ها بیشتر از سایر گروه‌ها بود. در حال حاضر، خدماتی مانند تهیه موتور سه‌چرخ، چرخ خیاطی، تبلت و لپ‌تاپ برای اشتغال‌زایی در فضای مجازی برای افراد دارای معلولیت ارائه می‌شود.
انتهای پیام
