نگاهی گذرا به تأکیدات قرآن در بخش سلامت بدن

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، سلامتی انسان موجب بالا رفتن سطح فعالیت‌های اجتماعی و خانوادگی فرد می‌شود و علاوه بر این فرد سالم می‌تواند رابطه بهتری با ذات اقدس الهی برقرار کند و نیایش‌های همیشگی داشته باشد تا به هدف والای خلقت که همان قرب الهی و پرستش ذات اقدس الهی است، دست یابد از همین‌ رو نگاهی گذرا به آیاتی از قرآن که نکاتی درباره سالم زیستن به ما معرفی می‌کند، داریم.

بنابراین،‌ سلامتی و سالم زیستن یکی از مهم‌ترین مواردی است که دین اسلام توجه ویژه‌ای به آن دارد، به همین دلیل در آیات و روایات متعدد تأکیدات ویژه‌ای بر نحوه صحیح تغذیه شده است به‌گونه‌ای که بیش از ۳۰۰ آیه درباره سلامت و سالم زیستن در قرآن کریم وجود دارد.

اهمیت لقمه حلال در سلامت انسان

رزق حلال از مواردی است که بنا بر آیات قرآن کریم و روایات ائمه معصومین(ع) موجب صحت و سلامتی بدن و طول عمر و افزایش روزی می‌شود، بر این اساس به آیاتی که مبنی بر اثرگذاری رزق حلال در سلامت بدن می‌شود، اشاره می‌کنیم.

سوره نحل از جمله سوره‌هایی است که به رزق حلال پرداخته است،‌ آنجا که خداوند در آیه 114 می‌فرماید: «فَکُلُواْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالًا طَیِّبًا وَاشْکُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ إِن کُنتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ، پس از آنچه خدا شما را روزى کرده است‏حلال [و] پاکیزه بخورید و نعمت‏ خدا را اگر تنها او را مى‌‏پرستید شکر گزارید» به شکرگزاری و استفاده از رزق حلال در زندگی و اهمیت ویژه‌ آن تأکید دارد.

همچنین در سوره بقره آیه 168 نیز آمده است: «یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُواْ مِمَّا فِی الأَرْضِ حَلاَلًا طَیِّبًا وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ، اى مردم از آنچه در زمین است‏حلال و پاکیزه را بخورید و از گام‌هاى شیطان پیروى مکنید که او دشمن آشکار شماست» در این آیه نیز به دوری از شیطان و استفاده از لقمه حلال و پاکیزه تأکید شده است.  

علاوه بر این خداوند در آیه 32 سوره اعراف درباره اهمیت لقمه حلال در سلامت انسان و آثار دنیوی و اخروی این‌گونه بیان می‌کند: «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللّهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِی لِلَّذِینَ آمَنُواْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ کَذَلِکَ نُفَصِّلُ الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ، [اى پیامبر] بگو زیورهایى را که خدا براى بندگانش پدید آورده و [نیز] روزی‌هاى پاکیزه را چه کسى حرام گردانیده بگو این [نعمت‌ها] در زندگى دنیا براى کسانى است که ایمان آورده‏‌اند و روز قیامت [نیز] خاص آنان مى‏‌باشد این گونه آیات [خود] را براى گروهى که مى‏‌دانند به روشنى بیان مى‏‌کنیم» و توجه به رزق حلال را موجب زندگی دنیوی واخروی انسان می‌داند.

آیات 87 و 88 سوره مائده «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُحَرِّمُواْ طَیِّبَاتِ مَا أَحَلَّ اللّهُ لَکُمْ وَلاَ تَعْتَدُواْ إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ ، وَکُلُواْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلاَلًا طَیِّبًا وَاتَّقُواْ اللّهَ الَّذِیَ أَنتُم بِهِ مُؤْمِنُونَ ، اى کسانى که ایمان آورده‏اید چیزهاى پاکیزه‏اى را که خدا براى [استفاده] شما حلال کرده حرام مشمارید و از حد مگذرید که خدا از حدگذرندگان را دوست نمى‌‏دارد، و از آنچه خداوند روزى شما گردانیده حلال و پاکیزه را بخورید و از آن خدایى که بدو ایمان دارید پروا دارید» نیز بر رزق و روزی حلال تأکیدات فراوانی کرده است.

توجه قرآن به برکات استفاده از آبزیان و میوه‌ها برای سلامت بدن

بنابر دستورات پزشکی استفاده از آبزیان و مصرف میوه‌ها در حفظ و سلامتی بدن مؤثر است، بنابراین اکثر پزشکان بر مصرف این مواد غذایی تأکید ویژه‌ای دارند، اما 1400 سال پیش در قرآن کریم به مصرف این موادغذایی تأکید شده است که از آن جمله می‌توان به سوره مائده آیه 96 «أُحِلَّ لَکُمْ صَیْدُ الْبَحْرِ وَ طَعَامُهُ مَتَاعًا لَّکُمْ وَ لِلسَّیَّارَةِ وَحُرِّمَ عَلَیْکُمْ صَیْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا وَاتَّقُواْ اللّهَ الَّذِیَ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ، صید دریا و ماکولات آن براى شما حلال شده است تا براى شما و مسافران بهره‏‌اى باشد و[لى] صید بیابان مادام که محرم مى‏‌باشید بر شما حرام گردیده است و از خدایى که نزد او محشور مى‏‌شوید پروا دارید» همان‌طور که در این آیه اشاره شده است، خداوند نیز بر مصرف ماهی تأکید دارد چراکه مصرف ماهی موجب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، تجمع پلاکت‌ها در خون، منظم شدن ضربان قلب و فشارخون و ... می‌شود. 

خداوند در آیه 14 سوره نحل «وَهُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُواْ مِنْهُ لَحْمًا طَرِیًّا وَتَسْتَخْرِجُواْ مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیهِ وَلِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ، اوست کسى که دریا را مسخر گردانید تا از آن گوشت تازه بخورید و پیرایه‌‏اى که آن را مى‌‏پوشید از آن بیرون آورید و کشتی‌ها را در آن شکافنده [آب] مى‌‏بینى و تا از فضل او بجویید و باشد که شما شکر گزارید» نیز به شگفتی‌های دریا و مصرف آبزیان اشاره کرده است.

مصرف خرما و انگور خواص بسیاری در سلامت جسم و حتی روح انسان دارد که با نگاه کوتاهی به این خواص به برکات و فواید این میوه‌ها می‌توان آشنا شد؛ در این راستا سوره مؤمنون آیه 19 «فَأَنشَأْنَا لَکُم بِهِ جَنَّاتٍ مِّن نَّخِیلٍ وَأَعْنَابٍ لَّکُمْ فِیهَا فَوَاکِهُ کَثِیرَةٌ وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ، پس براى شما به‌وسیله آن باغ‌هایى از درختان خرما و انگور پدیدار کردیم که در آنها براى شما میوه‌‏هاى فراوان است و از آنها مى‌‏خورید» به این موارد اشاره دارد.

توجه قرآن به تأثیر خواب شبانه در سلامت انسان

خواب شبانه بنا بر تحقیقات اخیر اکثر پزشکان موجب بهبود علمکرد سیستم ایمنی بدن و حفظ شادابی و نشاط فرد می‌شود اما قرآن کریم نیز توجه زیادی به داشتن خواب شبانه داشته است به گونه‌ای که در آیه 23 سوره روم «وَمِنْ آیَاتِهِ مَنَامُکُم بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَابْتِغَاؤُکُم مِّن فَضْلِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَسْمَعُونَ، و از نشانه‏‌هاى [حکمت] او خواب شما در شب و [نیم] روز و جستجوى شما [روزى خود را] از فزون‏‌بخشى اوست در این [معنى نیز] براى مردمى که مى‏‌شنوند قطعا نشانه‏‌هایى است» عنوان می‌شود چراکه خواب شبانه موجب تقویت حافظه و رفتارهای عادی سلول‌های مغز وتوانایی کار وخلاقیت در روز می‌شود.

علاوه بر این خداوند در سوره فرقان آیه 47 «وَهُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا، و اوست کسى که شب را براى شما پوششى قرار داد و خواب را [مایه] آرامشى و روز را زمان برخاستن [شما] گردانید» از همین رو پزشکان نیز تأکید ویژه‌ای بر خواب شبانه دارند چرا که عدم خواب کافی علاوه بر اختلال در تمرکز، بروز چاقی، آشفتگی در چهره و ... را در پی دارد.

خداوند درمانگر تمام دردها و بیماری‌ها

بنا بر آیات قرآن کریم خداوند درمان کننده تمام بیماری‌ها است و در نهایت سختی‌ها نیز تنها گره‌گشای زندگی بشر خداوند است. همان‌طور که در سوره یونس آیه 57 «یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْکُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِی الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ، اى مردم به یقین براى شما از جانب پروردگارتان اندرزى و درمانى براى آنچه در سینه‏‌هاست و رهنمود و رحمتى براى گروندگان [به خدا] آمده است» بر این موارد اشاره شده است.

در آیه 82 سوره اسراء «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ وَلاَ یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إَلاَّ خَسَارًا، و ما آنچه را براى مؤمنان مایه درمان و رحمت است از قرآن نازل مى‌‏کنیم و[لى] ستمگران را جز زیان نمى‏‌افزاید» آمده است: انس با خداوند و کلام وحی موجب درمان بیماری‌ها و نزول رحمت بر انسان‌ها می‌شود بنابراین باید هر چه بیشتر با کلام وحی انس بگیریم چرا که سعادت دنیوی و اخروی با چنگ زدن به حبل المتین الهی حاصل می‌شود.