حسادت، آفتی که ثمر دین را از بین می‌برد
گروه معارف: صاحب تفسیر مشکاة گفت: امام صادق(ع) آفت دین را حسد معرفی می‌کنند، دین آفت‌زده که فاسد شده است دیگر کارایی نخواهد داشت و فرد حسود دیگر آرامش ندارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة، شب گذشته، پنجم دی‌ماه در محفل معنوی اساتید دانشگاه فردوسی با عنوان پروای نفس، عنوان کرد: ماحصل عجب، کبر و بخل، حسد خواهد بود و انسان حسود کسی است که در میان همه، کمترین لذت را از دنیا می‌برد.
وی با بیان اینکه امام صادق(ع)، آفت دین را حسد معرفی می‌کنند، ادامه داد: دین آفت‌زده که فاسد شده است، کارایی نخواهد داشت و فرد حسود دیگر آرامش ندارد.
انصاری افزود: در قرآن پیامدهایی برای حسادت عنوان شده است که می‌توان این پیامدها را در سه بخش اعتقادی، فردی و اجتماعی تقسیم‌بندی کرد.
صاحب تفسیر مشکاة با اشاره به پیامدهای اعتقادی حسد، گفت: اولین عارضه در این بخش، انحراف در شناخت است؛ حسد باعث می‌شود تا دریچه‌های فهم و درک انسان بسته شود.
وی با اشاره به آیه 109 سوره بقره، اظهار کرد: پیامد دیگر حسد در بعد اعتقادی ستیز با حق و ترجیح کفر است، فرد حسود آرزو می‌کند که افراد مؤمن از ایمان خود به سوی کفر بازگردند.
انصاری اضافه کرد: رویگردان شدن از وحی و هدایت خدا سومین پیامد اعتقادی است که فرد حسود به آن دچار می‌شود و آنجا که به هیچ وجه دوست ندارد خیر و موفقیتی نصیب مسلمان شود، نمونه ای از این پیامد است.
وی، حسادت را سر منشأ شرارت‌های اجتماعی عنوان کرد و گفت: شر پایانی مطرح‌شده در سوره فلق، حسد است و این همان شرّی است که به درون جان آدم رسوخ می‌کند.
انصاری با اشاره به آیاتی از سوره مائده و داستان فرزندان حضرت آدم(ع)، بیان کرد: آنچه باعث شد تا قابیل بالاترین شرّ اجتماعی، یعنی قتل برادرش را مرتکب شود، همان حسد بود، در داستان فرزندان حضرت یعقوب(ع) نیز همین موضوع مطرح است.
صاحب تفسیر مشکاة با بیان اینکه متضاد واژه حسد، نصح است، اضافه کرد: در جامعه اسلامی نصح و نصیحت را به معنای پند و اندرز می‌دانند اما ناصح بودن در واقع خیرخواهی برای مسلمانان است.
وی با اشاره به پیامدهای فردی حسد، گفت: فرد حسود همیشه منفور است و محسود همیشه محبوب، انسان حاسد آرامش ندارد و تندرستی خود را از دست می‌دهد، انسان حسود دچار اشتباه در تشخیص می‌شود و فضائل از وجودش زدوده، عیادتش بی اثر و فرصت و عمرش کوتاه می‌شود.
انصاری با اشاره به روش امام سجاد(ع)، عنوان کرد: راه مقابله با حسد توسل به درگاه خداست، بنا بر آیه 10 سوره حشر، توسل و دعای حقیقی راه زدودن حسد است و مرحله پس از آن، کار توحیدی و تقویت معرفت خواهد بود.
وی ادامه داد: واقع‌گرایی، واقع‌بینی و دوری از ذهنیت‌های باطل، کاری است که برای دوری از حسد باید انجام داد؛ در آیه 120 سوره آل عمران آنچه حسد را بی‌حاصل می‌کند، صبر و تقوا عنوان شده است.
انصاری با اشاره به شیوه‌های مقابله با حاسدان، گفت: همان طور که در ابتدای سوره فلق هم آمده، اولین گام در این مسیر پناه بردن به خداوند است، در مرحله بعد باید از دوستی با فرد حسود پرهیز کرد و البته باید توجه داشت که هرگز راه اصلی در برابر فرد حسود، مقابله به مثل نیست.
وی افزود: انسان مؤمن چون هدفش هدایت است، چاره‌ای جز عفو ندارد و این عفو همان چیزی است که در مقابل قصاص معنا می‌شود و به معنی منع پیگیری است.
انصاری، صنح را مرحله ای بالاتر از عفو توصیف کرد و گفت: صنح به معنای بیرون ریختن همه چیز از صفحه دل و تهی کردن درون است و حالتی پس از عفو طرف مقابل است.
