یاد مرگ، سبب حُسن بهره‌برداری از زندگی است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة، شامگاه گذشته، ۱۴ آبان‌ماه در جلسه شرح خطبه ۹۹ نهج‌البلاغه که به صورت زنده از سامانه موسسه بیان هدایت نور مشهد پخش شد، اظهار کرد: خداوند به‌وسیله حقایق پیشینیان، انسان را به دریافت و کشف سنت‌های الهی که در زندگی گذشتگان جاری بوده است، دعوت می‌کند.

وی ادامه داد: خداوند آنچه را در زندگی گذشتگان جاری کرده، در زندگی ما نیز ایجاد کرده است و چشم بینا می‌خواهد که انسان ببیند، چگونه گذشتگان، جزء جاماندگان راه حقیقی زندگی شدند، آیا اینگونه نیست که سرنوشت پدران و گذشتگان عامل آگاهی‌بخشی انسان‌هاست و انسان می‌تواند از آن عبرت بگیرد؟

نگاه عاقلانه به گذشته، درس آموز است

انصاری عنوان کرد: نگاه به گذشته زمانی می‌تواند برای انسان درس‌آموز باشد که انسان عاقلانه بنگرد، مقایسه و بررسی کند و به نتیجه‌گیری برسد، در این صورت انسان بهترین الگو را می‌تواند از شکست یا پیروزی پیشینیان خود به دست آورد.

این مفسر قرآن و نهج‌البلاغه با اشاره به بیانات امیر المؤمنان(ع) خاطرنشان کرد: پدران شما عمر دیگری ندارند و آنان که رفتند بازگشتی برایشان نیست، فرصت عمر آنان به پایان رسیده و نسل‎های بعدی شما هم نمی‌مانند، آیا نمی‌بینید که اهل دنیا در حالت‌های گوناگون شب را به روز و روز را به شب می‌رسانند؟

وی افزود: «هرکدام از شما در یکی از این جایگاه‌ها قرار می‌گیرید پس حال و روز خود را بدانید و از فرصت دنیا بهره ببرید»، بسیاری از انسان‌ها را دیدیم که رفتند و چه اشک‌هایی که در پی آنها بود، اما اثری نداشت، گاه شما صاحب عزا هستید و دیگران شما را به صبوری دعوت می‌کنند و گاهی نیز بر خاک افتاده و در حالت بیماری قرار دارید، پس انسان باید این داشته‌ها، قدرت، استعداد و توانمندی را قدر دانسته و از آن استفاده کند.

انصاری با اشاره به بخش دیگری از بیانات امام علی(ع) بیان کرد: انسان‌ها گاه طالب دنیا هستند و در پی کار دنیا می‌دوند، اما آنان غافل از این هستند که مرگ هم دوان‌دوان در پی آن‌هاست، گاه حال آدمی حال غفلت است، نه به پایان فکر می‌کند و نه به گذشته، نه دغدغه نفس دارد و نه دغدغه برون و به معنای واقعی غافل است، اما آنان که غافلانه زندگی می‌کنند، از سوی حضرت حق غفلتی نسبت به آنان نیست.

وی اظهار کرد: به یاد مرگ بودن به این معنا نیست که زانوی غم بغل بگیریم و ناامید باشیم بلکه یاد مرگ برای حُسن بهره‌برداری زندگی امروز است، این باعث می‌شود تا به یاد بیاوریم که فرصت کم و کار بسیار و در واقع مرگ خط پایان است.

مدیریت زندگی برای مرگ آبرومندانه

صاحب تفسیر مشکاة تصریح کرد: ما باید یقین داشتن به مرگ، به خود می‌آییم، تا اینکه با پریشانی احوال روزگار را نگذرانیم، ما باید نسبت خود را با لذت‎ها بدانیم که هنگام مرگ بتوانیم از آنان دست برداریم، امیال خود را به گونه‌ای مدیریت کنیم که بتوانیم آبرومندانه با مرگ مواجه شویم.

انصاری ادامه داد: حضرت علی(ع) می‌فرماید: «مرگ را یاد کنید، چرا که مرگ آن زمان می‌آید که انسان در کمین طعمه و شکار خود است.» امام علی(ع) انسان را به حیوانی پرطمع تشبیه می‌کند که در زشتی‌ها و معصیت است و آن هنگام مرگ انسان را غافلگیر می‌کند.

وی اضافه کرد: حضرت علی(ع) برای زندگی سعادتمندانه انسان دو توصیه می‌کند، اما پیش از آن می‌فرماید عمل به آیت توصیه‌ها نیاز به استعانت از خدا دارد، راهکار نجات این است که انسان ادای حق واجبات الهی را به صورت جدی پیگیری کند، واجبات پله ترقی آدمی است و این حقوق واجب در تمام حوزه‌ها و زمینه‌ها وجود دارد.

این مفسر قرآن با اشاره به دیگر توصیه‌ مولای متقیان بیان کرد: از خداوند در شکر نعمت‌های بی‌انتها و احسان بیشماری که نسبت به ما عنایت داشته استعانت بجویید، این سخن یعنی در باب شکر داشته‌های خود را قدر دانسته و حق آن را ادا کنید، حُسن بهره‌برداری حداکثری، حقیقت شکر است.

انصاری گفت: راه رسیدن انسان به سعادت، چیزی نیست جز اینکه چشم خود را باز کند وظایف خود را انجام دهد و داشته‌های خود را در مسیری به کار ببندد که این داشته‌ها برای انسان بال باشدو او را به سرمنزل مقصود برساند نه اینکه وبالش شود.