نقش محوری مسجد در اداره حکومت نبوی

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی و به نقل از روابط عمومی ستاد اقامه نماز خراسان رضوی، حجت‌الاسلام والمسلمین امیرحسین احمدنیا، معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان رضوی ضمن گرامیداشت روز و هفته جهانی مسجد، گفت: این روز یادآور به آتش کشیدن مسجدالاقصی در ۲۱ آگوست ۱۹۶۹ میلادی است لذا روز جهانی مسجد، روز استکبارستیزی است.

 

وی ادامه داد: باید در روز جهانی مسجد پیام اتحاد و اقتدار جامعه مسلمین از خانه‌های خدا و مساجد به جهان مخابره شود. همچنین، روز جهانی مسجد بهترین بهانه برای تقدیر از آن‌هایی که به لحاظ مقدسات مسجد خدمت می‌کنند.

 

احمدنیا افزود: ائمه جماعات، اعضای هیئت امنا و خادمان مساجد و فعالان تشکل‌های مسجد و نمازگزاران دل به خانه‌های خدا و مساجد داده‌اند. روز جهانی مسجد بهترین بهانه برای تبیین نقش، جایگاه و کارکردهای خانه‌های خدا و مساجد است.

 

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان بیان کرد: با نگاهی به صفحات تاریخ درمی‌یابیم مسجد، تنها نهاد مقدسی است که نبی مکرمه اسلام به دستور خداوند تبارک و تعالی آن را تاسیس کردند. در نگرش حکومت نبوی، مسجد دارالحکومه اسلام است، لذا مسجد محل تدبیر همه شئون جامعه در حکومت نبوی بوده است، محل قضاوت و صلح مردم در مسجد بوده، همچنین مکانی که برای کودکان تفریح و سرگرمی و محل آموزش و تربیت به شمار می‌رفت. همچنین، محل آموزش سپاه و جبهه‌ها مسجد بوده است.

 

وی ادامه داد: در جوامع نبوی وقتی مشکلی برای مردم پیش می‌آید، فریاد می‌زدند که همه در مسجد جمع شوید و مردم به مسجد می‌آمدند که در مسجد حول آن مسئله‌ای که برای نظام و جامعه پیش آمده بود باهم گفت‌وگو می‌کردند و موضوعات حل می‌شد، لذا مسجد نقش محوری در اداره جامعه داشت. در حکومت امیرالمؤمنین(ع) همین طور بود که حضرت وقتی به خلافت رسیدند، از مسجد کوفه جامعه را هدایت و رهبری کردند.

 

احمدنیا اظهار کرد: تمام شئونات از جمله آموزش، تربیت، رسیدگی به مشکلات مردم، حل مسائل جامعه و پایگاه آن مسجد بود. همچنین در روایتی داریم که با ظهور حضرت حجت(ع) جامعه مسجدمحور اداره خواهد شد، لذا برای تحقق امت اسلامی ما باید جامعه‌ای مسجدمحور داشته باشیم.

 

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد اضافه کرد: وقتی به فرمایشات امامان انقلاب نگاه می‌کنیم، هر دو بزگوار نگاه ویژه‌ای به جایگاه مسجد داشتند. بنیان‌گذار انقلاب کبیر اسلامی حضرت امام خمینی(ره) در ابتدای انقلاب فرمایشات بسیار گوهرباری در صحیفه دارند. یکی از آن فرمایشات این است که فرمودند: فکر نکنید حالا که انقلاب کردیم کارمان با مساجد تمام شده است، انقلاب ما برای اداره مسجد بود. همچنین، فرمودند: ما انقلاب کردیم تا با مساجد کشور را اداره کنیم، اگر این مساجد یعنی مراکز ستاد اسلام تقویت شوند ما ترسی از فانتوم‌ها، آمریکا و شوروی نداریم.

 

وی در صحبت دیگری گفت: حضرت امام خمینی(ره) مسجد را مرکز ستاد اسلام می‌دانستند، مرکز ستاد اسلام یعنی محل تصمیم‌گیری، مشورت، مسئله‌شناسی و محلی که جامعه از آنجا مدیریت می‌شود.

 

احمدنیا اظهار کرد: ما در سال ۱۳۹۹ در مرکز رسیدگی به امور مساجد استان‌های خراسان سندی تحت عنوان سند نجم که نقش جامعه مساجد در قالب این سند را تبیین کردیم و آینده‌ای که پیش رو داریم. برای رسیدن به مسجد تراز، سه گام اصلی را ترسیم کردیم؛ گام اول تحقق مسجد مطلوب، گام دوم تحقق مسجد جامعه پرداز و گام سوم مسجد تمدن ساز است. اگر با این سه گام پیش رویم برای مسئولان، نهادها و مردم شریف انقلاب اسلامی مسجدی را خواهیم داشت که بتواند پایه‌گذار تشکیل تمدن نوین اسلامی باشد.

 

 

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد افزود: ما در قالب سند نجم معتقدیم مسجد در دو عرصه باید فعالیت داشته باشد. کارکرد اول مسجد، نهادی است. مسجد باید نهاد مؤثر در اداره فرهنگی و اجتماعی از سطح محله باشد. مسجد اگر چنین جایگاهی داشت می‌تواند ادعا کند که مسجد محله است و امام جماعت فقط امام جماعت داخل مسجد نیست، بلکه امام جماعت مردم محله است. مسجد باید برای تمام اقشار خود برنامه‌ریزی داشته باشد، اما متأسفانه نقش نهادی مسجد تا اندازه زیادی فراموش شده است.

 

وی تصریح کرد: چنانکه رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌فرمایند مسجد محلی برای مسئله فرهنگی و اجتماعی نیست، مسجد می‌تواند پایگاه همه کارهای نیک باشد. در جنگ ترکیبی که امروز در جامعه حاکم شده، راهکار مقابله با فتنه دشمن در جنگ ترکیبی، قطعاً هسته مقاومت ترکیبی است؛ همان هسته مقاومتی که رهبر معظم انقلاب آن را مسجد می‌داند و سال ۱۳۹۵ هسته مقاومت را مسجد معرفی کردند. آن جایگاهی که در مقابل دسیسه‌‌های دشمن و فتنه فرهنگی و اجتماعی می‌تواند جامعه را حفظ کند.

 

احمدنیا ادامه داد: ما در عرصه اول فعالیت‌های بسیار ممتازی داریم در مساجد استان‌های خراسان ما امکان تأسیس ۲۳ تشکل مسجدمحور را فراهم کردیم تا نقش نهادی فراموش شده مسجد احیا شود. تشکل‌های مختلفی در مساجد استان خراسان همچون ۵۲۵ شعبه حل اختلاف با مجوز رسمی دادگستری داریم که سال گذشته بیش از ۱۹هزار پرونده را رسیدگی کردند و بیش از ۵۲ درصد پرونده‌ها به صلح انجامید. همچنین، بیش از ۴۰۰ مرکز نیکوکاری و توانمندسازی داریم که در عرصه‌های خیرخواهانه و توانمندسازی و اشتغال‌زایی فعالیت می‌کنند.

 

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد بیان کرد: ما امروز بیش از ۱۰۰ پایگاه ازدواج آسان و فرزند بیشتر را داریم که به صورت تخصصی بر روی مسئله جمعیت و ازدواج فعالیت می‌کنند، بیش از ۴۰۰ شورای امر به معروف و ۸۰۰ پایگاه قرآنی مسجد‌محور و مهدکودک داریم. همچنین، مدارس مسجدمحور و کانال‌های فرهنگی، هنری و تبلیغی، کانون‌های خادم رضوی، کانون خانه‌های ورزش و پهلوانی، صندوق قرض‌الحسنه و کتابخانه از جمله این تشکل‌های فعال در مساجد هستند.

 

وی با اشاره به دو تشکل جدید امسال بیان کرد: امسال از هفته جهانی مساجد دو تشکل جدید خواهیم داشت که افتتاح خواهد شد، نخست پایگاه‌های زیست عفیفانه که به صورت آزمایشی در مشهد در ۱۲ محله خواهیم داشت، این پایگاه متولی ترویج سبک زندگی اسلامی هستند، یعنی مؤلفه‌های زندگی عفیفانه را ترویج خواهند کرد و برای موضوع حجاب هم برنامه‌های ویژه‌ای خواهند داشت. پایگاه خانه‌های خدمت ملت یکی دیگر از تشکل‌هایی است که محلی برای ارتباط مردم از جایگاه مجلس با نمایندگان مجلس خواهد بود.

 

احمدنیا ادامه داد: امسال طرح‌های مختلفی در مرکز رسیدگی به امور مساجد استان‌های خراسان در جهت احیای نقش نهادی مسجد فعالیت می‌کنند از جمله آن طرح‌ها، طرح مسجد آمر است که براساس اصل ۸ قانون اساسی درصدد آن است که بتواند ۳ عرصه امر به معروف را احیا و ترویج کند. عرصه اول، امر به معروف مردم به مردم، عرصه دوم امر به معروف مردم به مسئولان و عرصه سوم امر به معروف مسئولان به مردم است.

 

 

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد افزود: عرصه دوم فعالیت مسجد، عرصه تربیتی است، چنانکه رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند مسجد هم مدرسه است هم دانشگاه. ما معتقدیم که مسجد باید کانون تربیت نیروی انسانی تمدن‌ساز باشد، هیچ جایگاهی مانند مسجد نمی‌تواند انسان ذوابعاد تربیت کند. بیش از ۹۶ درصد شهدای انقلاب اسلامی مستقیماً مسجدی بودند.

 

وی بیان کرد: ما برنامه‌های مختلفی در این عرصه داریم، به عنوان مثال طرح تبیان که با شعار هر مسجدی یک پایگاه قرآنی، فعالیت‌های مختلفی در مساجد رقم می‌زند. بیش از ۸۰۰ پایگاه قرآنی مساجد متولی طرح جامع تبیان است. در عرصه‌های مختلف دیگری هم مساجد فعالیت می‌کنند یکی از مهم‌ترین آن در مشهد مقدس موضوع میزبانی از زائرین رضوی است که ما دو طرح در طول سال داریم اعم از ضیافت رضوان که همه ساله بیش از ۷ هزار زائر اولی از سراسر کشور در مشهد مقدس میزبانی می‌کنیم، و طرح دوم طرح هم محله امام‌ رضا(ع) است که پویش محله امام رضا(ع) با محوریت مشهد مقدس ۳ سال است که فعالیت می‌کند.

 

احمدنیا افزود: در سال جاری ما میزبانی رایگان بیش از ۱۰۰ هزار نفر در هر شب دهه آخر صفر در قالب این قرارگاه پیش‌بینی کردیم که امیدواریم این اتفاق رقم خورد. امروزه مسجد باید براساس دو کارکرد و دو عرصه برای مسائل پیش رو نظام جمهوری اسلامی برنامه داشته باشد یعنی هر آن چیزی که برای محله، شهر، استان یا کشور یک موضوع و مسئله است، هر نیاز یا موضوعی که مردم با آن مواجه هستند باید از بستر مساجد شناخته و راه‌حل آن پیدا شود.

 

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان ادامه داد: همچنین، در تمدن‌سازی نوین اسلامی که با شاخص‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی ترسیم می‌شود، پایگاه تمدن‌سازی باید مسجد باشد، مسجد باید برای تمام آمادگی‌هایی که جامعه اسلامی نیاز دارد تا به نقطه ظهور حضرت رسد، برنامه‌ریزی کند.

 

وی تصریح کرد: مسجد باید در مسائلی که پیش می‌آید همواره نقش مؤثری را ایفا کند، باتوجه به اقدامات اخیری که در جریان مقاومت داریم، ترور افراد بزرگ و بشیر، افراد مقاومت مساجد باید بدانند روز جهانی مسجد اساساً روز انقلابی است، روزی است که باید ما پیام و استکبارستیزی و اقتدار امت اسلام را از مساجد به جهان مخابره کنیم.

 

احمدنیا با اشاره به حضور نوجوانان و جوانان در مساجد در دو سال اخیر افزود: یکی از سیاست‌های اصلی ما توجه ویژه مساجد به حضور جوان و نوجوان در مساجد بوده است. طرح‌های مختلفی در این عرصه در حال اجرا است، لذا ما به ائمه جماعات در دوره‌های آموزشی تأکید کردیم که ما باید مخاطب جوانانمان را بشناسیم و برای رفع نیازهای آن تلاش کنیم. همچنین درخصوص موضوع اشتغال، استعدادیابی و کارآفرینی به صورت ویژه در تشکل‌های مسجدمحور برنامه‌هایی اجرا می‌کنیم.

 

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان گفت: طرح شهاب با هدف استعدادپروری در بیش از ۱۰ مسجد مشهد مقدس فعالیت می‌کند. همچنین، طرح‌هایی برای کمک علمی و درسی در استان خراسان در بیش از ۶۰ مسجد که پایه تقویت ملی و ۳۸ پایگاه که برای انتخاب رشته اختصاص پیدا کرده‌اند.

 

وی افزود: در تابستان ۱۴۰۳ بیش از ۳۰۰ مسجد خراسان پایگاه اوقات فراغت است که به صورت تخصصی آموزش‌های مختلف مهارتی و علمی را برای دانش‌آموزان و دانشجویان فراهم کرده است، در امر اعتکاف در سال گذشته ۱۲۱ مسجد در مشهد برای اعتکاف مخصوص نوجوانان رقم خورد.

 

احمدنیا اظهار کرد: طرح مسجد جذاب را داریم که در قالب آن اردوهای تربیتی بشیر برای پسرها و اردوهای تربیتی بشرا برای دخترهای فعال مسجدی را داریم، همچنین طرح پیوسته مسجد و مدرسه به صورت آزمایشی در بیش از ۱۰۰ مدرسه و مسجد استان در حال اجرا است.

 

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان بیان کرد: وجه افتراق مسجد با دیگر معابد این است که مسجد محل نماز و اعمال عبادی نیست بلکه اعمال مسجد باید موضوع توحید، خداشناسی و نماز باشد یعنی مساجد تلاش کنند با گونه‌های مختلفی که دارند افراد موحد تربیت کنند لذا مسجد دارای کارکردهای بسیار وسیع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است، اما از طرف دیگر نقطه همه کارکردهای مسجد موضوع عبادت ذات مقدس است و باید محبت خداوند هر روز بیشتر در قلوب نمازگزاران متجلی شود.

 

احمدنیا در پایان گفت: در هفته جهانی مسجد امسال برنامه‌های مختلفی تدبیر شده است، تقدیر از ۶۰۰ مسجد برتر استان در این هفته اتفاق خواهد افتاد. همچنین، برای دو تشکل جدیدی که اشاره کردم (پایگاه زیست عفیفانه، پایگاه خدمت خانه ملت) در منتخبی از مساجد افتتاح خواهیم داشت و باتوجه به همزمانی ایام هفته جهانی مسجد و ماه صفر بیش از ۴۰۰ مسجد در مشهد مقدس آماده میزبانی بیش از ۱۰۰ هزار نفر زائر در هرشب دهه آخر صفر خواهند شد.