شعر مؤلفه اصلی تاریخ مکتب تشیع است

محمود حبیبی کسبی، عضو هیئت‌ علمی مجله تخصصی شعر در گفت‌و‌گو با ایکنا از خراسان‌رضوی، در خصوص جایگاه شعر رضوی در ادبیات امروز اظهار کرد: وظیفه شعر، تبلیغ مستقیم نکته‌ای که بخواهد نتیجه‌ای حاصل کند نیست، بلکه هنر جزو پدیده‌های نرم جوامع است که تأثیرگذاری آن بلندمدت است.

 

وی ادامه داد: شعرهایی که در یک موضوع و برهه تاریخی خاصی اتفاق می‌افتد، در آن تاریخ شاید واکنش سریع و تأثیرگذاری‌های عاطفی داشته باشد، اما تأثیرگذاری‌های تمدنی و فرهنگی دهه‌ها و شاید صدها سال طول می‌کشد تا تأثیر هنری (شعر) خود را بر روی جامعه بگذارد، همان‌طور که از زندگی شاعرانی همچون حافظ، سعدی، مولوی و خیام گذشته است، اما همچنان امروزه این شاعران تأثیرات فرهنگی خود را بر روی اخلاق و اعتقادات مردم می‌گذارند و شعر رضوی نیز به همین صورت است.

 

عضو هیئت‌ علمی مجله تخصصی شعر افزود: در فرهنگ شیعی، شعر جزء مهم‌ترین مؤلفه‌های تاریخ مکتب تشیع است که ماندگار شده و به نسل‌های بعد انتقال پیدا کرده است. معصومین(ع) همیشه شاعران را مورد عنایت قرار داده‌ و بعضاً به شیعیان سفارش کرده‌اند که اشعار شاعران شیعی را به کودکان خود بیاموزند تا معارف تشیع به این شیوه منتقل شود.

 

عضو هیئت‌ علمی مجله تخصصی شعر در پاسخ به اینکه آیا آن‌طور که فضایل معصومین(ع) در شعرهای علوی، نبوی و عاشورایی دیده می‌شود، در شعر رضوی نیز نمایان است، تصریح کرد: فرهنگ رضوی برآمده از محبت، عشق، علاقه به زیارت، علاقه به آموزش معارف و احادیث و روایاتی که توسط علی‌ بن موسی‌الرضا(ع) به دست ما رسیده است که متأسفانه در تاریخ ادبیات فارسی، موضوع و مدیحه‌سرایی امام‌ رضا(ع) خلاصه شده در شوق و وصف زیارت و حرم علی‌ بن‌ موسی‌الرضا(ع) است و آن‌طور که فضایل معصومین(ع) در شعرهای علوی، نبوی و عاشورایی دیده می‌شود، در شعر رضوی کمتر این اتفاق افتاده است و اکنون شاید وقت این شده باشد که کمی از موضوع زیارت فراتر رویم و دیگر فضایل رضوی را وارد اشعار کنیم.

    

حبیبی کسبی با بیان ویژگی‌های یک شعر رضوی مطلوب اظهار کرد: اولین ویژگی در تمام اشعار اجتماعی، عرفانی، آیینی و... به لحاظ شاعرانه و فارغ از موضوع باید شعر باشد، دومین ویژگی شعر رضوی و آیینی به لحاظ اعتقادی و مکتبی باید مبلغ باورهای بنیانی و اعتقادی تشیع باشد. بنابراین، باید از فرصت مدیحه‌سرایی برای حضرات معصومین و فضایل آن‌ها استفاده شود، چنانکه امام‌ صادق(ع) فرمودند: شما اگر زیبایی‌های کلام ما را برای مردم بگویید، تمام مردم دنیا عاشق ما می‌شوند.

 

این شاعر افزود: وظیفه شاعر این است که وقتی برای یکی از معصومین(ع) شعر می‌سراید، در کلام و رفتار آن معصوم سراغ زیبایی‌ها بگردد و از وی جلوه‌ای ارائه کند که به واقعیت و حقیقت وجودی حضرت کمی نزدیک باشد؛ اگر ما بتوانیم با زبان شعر جلوه حضرات را برای مردم به نمایش بگذاریم قطعاً تمام ابناء بشر عاشق معصومین(ع) خواهند شد.

 

عضو هیئت‌ تحریریه نشریات الفبا با اشاره به مؤلفه‌های خلق آثار رضوی بیان کرد: شاعر باید بر فنون شعری و ادبی، علم کلان، باورهای شیعی، زندگانی معصومین(ع) و نکات برجسته تاریخ شیعه مسلط باشد، از این‌رو جمیع این موارد در کنار نگاه هنری و شاعرانه به زندگی معصومین(ع) باعث می‌شود شعر خوبی به رخ کشانده شود. همچنین، دستگاه‌های فرهنگی و هنری باید باعث نشر و گسترش اشعار مطلوب و ماندگار رضوی شوند، زیرا شعر یک رسانه برآمده و بازمانده از دنیای سنت است.

 

حبیبی کسبی اظهار کرد: اگر بخواهیم شعر را به بهترین شکل به دست انسان امروز برسانیم، باید آن را با رسانه‌های امروزی همراه کنیم، یعنی اگر شعری مناسب با اجرای موسیقی است، باید در قطعات موسیقی قرار داده شود و اگر شعری از جنبه مکتوب بیشتر مدنظر باشد، باید به شکل مجموعه مکتب‌های رضوی و در قالب کتاب چاپ شود. 

 

وی گفت: انواع مختلف هنرها و رسانه‌هایی که در دسترس سازمان‌ها و ارگان‌های فرهنگی و هنری همچون صدا و سیما، مرکز آفرینش هنری آستان قدس رضوی، بنیاد امام‌ رضا(ع) و وزرات ارشاد است باید به سمت ساخت موسیقی، نماهنگ و فیلم‌های کوتاه برود و با شعر آمیخته شود تا منجر به آثار ماندگار شود.