کد خبر: 4247679
تاریخ انتشار : ۲۱ آبان ۱۴۰۳ - ۲۱:۳۷

نگاهی به کتاب ترجمه قرآن کریم «کمال الدین غراب»

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم گفت: کتاب ترجمه قرآن کریم «کمال الدین غراب» ادبیات روان و قابل فهمی دارد و هر کس که با سواد باشد می‌تواند این ترجمه را به راحتی متوجه شود و این موضوع نشان‌دهنده آن است که مترجم به زبان مبدأ و مقصد مسلط است.

محمدجواد توکلی خانیکی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریمبه گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدجواد توکلی خانیکی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، امروز ۲۱ آبان ماه، در نشست بررسی ترجمه‌های قرآنی اساتید مشهد که به همت مرکز فعالیت‌های قرآنی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی در دانشکده علوم قرآنی مشهد برگزار شد، در خصوص کتاب ترجمه قرآن کریم کمال الدین غراب، اظهار کرد: باید در نقد، ویژگی های مثبت و ایرادات را بررسی کنیم و از عنوان این اثر پیداست که باید با تکیه بر ادبیات و رویکردهای زیبایی شناختی روبه‌رو باشیم.
 
وی ادامه داد: نکات مثبتی که قابل توجه است چاپ بسیار مرغوب می باشد که از ورق گلاسه استفاده شده و عمر این کتاب را افزایش می‌دهد. در ابتدای هر سوره مکی و مدنی بودن، تعداد آیات و نوع قرائت که حفص از عاصم است نیز مشخص شده است. ادبیات روان و قابل فهمی دارد و هر کس که با سواد باشد می‌تواند این ترجمه را به راحتی متوجه شود و این موضوع نشان‌دهنده آن است که مترجم به زبان مبدأ و مقصد مسلط است.
 
توکلی خانیکی افزود: ترجمه هم به صورت تفکیک شده در صفحه سمت چپ مصحف گذارده شده و شماره صفحه نیز یکی است. در ترجمه نیز اگر نیاز بوده پی نوشت‌هایی مطرح شده که از منابع معتبر برای تبیین آنها استفاده شده است، کتاب‌نامه‌ای نیز ذکر شده که معمولاً  مرسوم نبوده است. در قرآن های دیگر نیز نام ویراستار ذکر نمی شود، اما در این قرآن نام ویراستار نگاشته شده است.
 
وی تصریح کرد: اگر قاری، قرآن را با خط عثمان طه بخواند موارد و نکات تجویدی اعم از ادغام و اخفا و.‌. را متوجه می‌شود و واضح و مبرهن است، اما اشکالی که در خط این مصحف دیده می‌شود آن است که تنوین‌ها را نشانه‌دار نگذاشته و از نظر محتوایی نیز ترجمه‌ای عامه فهم است، به عنوان مثال در ترجمه‌ها برای حروف مقطعه نوشته شده که رمزی است بین خدا و پیامبر(ص)، اما در این ترجمه عیناً خود حروف مقطعه نگاشته شده است.
 
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم بیان کرد: ترجمه این اثر نسبتاً اقناعی است و می‌توان در ترجمه برخی آیات به زبان مبدأ نزدیک شد. این ترجمه واژگان را حداکثری معنا کرده است، به عنوان مثال شیطان در اکثر ترجمه‌ها شیطان معنا شده، اما در اینجا به اهریمن تعبیر شده و این موضوع نشان‌دهنده آن است که مترجم می‌خواهد ماهیت واقعی شیطان را مشخص کند.
 
توکلی خانیکی در خصوص اشکالات و ایراداتی که به این ترجمه قرآن وارد است گفت: در این ترجمه بسم الله الرحمن الرحیم را اینگونه معنا کرده‌اند: «به نام خداوند مهر گسترده مهربان»، که به نظر بنده اگر می‌گفتند مهرورز به واقعیت نزدیک‌تر بود و در بعضی جاها ترجمه تلفیقی داشته‌اند.
 
وی ادامه داد: قال را گفتا معنا کرده‌اند که البته اشکال نیست و می‌توان جزو ویژگی‌های این ترجمه دانست و در جایی رکن را اُستُن تعبیر کرده اند که واژه ناملموسی است. در مواردی نیز تأکید موجود در آیه خیلی ظهور و بروز ندارد که البته این ضعف مشترک همه ترجمه‌هاست که مترجم از جهت زبانی کم می‌آورد و زبان فارسی در برابر عربی ضعیف است.
 
توکلی خانیکی بیان کرد: آیه «مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا ۖ وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنْكَبُوتِ ۖ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ» را بدین صورت گفته‌اند که عنکبوت تارتن در صورتی که در علم ثابت شده است که برخی عنکبوت‌ها تار نمی‌تنند، ضمن اینکه تار محل شکار عنکبوت بوده و خانه آن نیست و اگر به معنای وسیع‌تر نگاه کنیم کرم ابریشم هم تار می‌تند پس این ترجمه اشتباه است.
 
این استاد دانشکده علوم قرآنی مشهد اظهار کرد: در این قرآن وحی به سروش ترجمه شده است و خیلی از عامه مردم شاید این ادبیات را  نپسندند و نشناسند، بعضی واژه‌ها باید مطابق سیاق معنا شود و ایشان در آیه «قَالُوا يَا شُعَيْبُ أَصَلَاتُكَ تَأْمُرُكَ أَنْ نَتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَوْ أَنْ نَفْعَلَ فِي أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ ۖ إِنَّكَ لَأَنْتَ الْحَلِيمُ الرَّشِيدُ» واژه صلاة را به نماز و نیایش معنا کرده‌اند، در صورتی که سیوطی و خیلی از علمای دیگر «دین» معنا کرده‌اند.
 
توکلی خانیکی گفت: در مواردی ترجمه به کل اشتباه است مانند آیه «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَٰذَا الْقُرْآنَ وَإِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِينَن» که واژه قَصَص مفرد است و در این ترجمه بهترین داستان‌ها معنا شده است و در آیه ان الله علی کل شی قدیر» ایشان کل شی را همه کار معنا کرده‌اند که باید همه چیز معنا می‌شد که از هر نحوی اشتباه ترجمه شده است.
 
وی ادامه داد: در آیه اول سوره بلد «لَا أُقْسِمُ بِهَذَا الْبَلَدِ» را داریم که در این ترجمه معنا شده «نه، قسم میخورم به این سرزمین» که کاملاً اشتباه است و این نکته به نظر می‌رسد که از غرض اصلی قرآن به دور باشد چون به هیچ عنوان چنین قرائتی وجود ندارد.
 
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم گفت: بعضی از استعاره‌ها نیز متقاوت معنا شده و در دو آیه، متفاوت ترجمه شده است،مانند «ما قدمت ایدیهم» در سوره‌های بقره و نبا. ترجمه بعضی از کلمات با واژه مقابل آن هماهنگ نیست مانند وحی که نقطه مقابل آن هوی است در آیه «و ما ینطق عن الهوی ان هو الا وحی یوحی» که این طور معنا کرده‌اند این اندرزها چیزی جز سروشی که به آن سروش می‌شود نیست.
انتهای پیام
captcha