در گفت‌وگو با ایکنا مطرح شد
نهج‌البلاغه؛ جامع‌ترین منبع اسلامی در حوزه مدیریت و سیاست
یک پژوهشگر دینی گفت: نهج‌البلاغه یکی از جامع‌ترین منابع اسلامی در حوزه مدیریت و سیاست بوده و اصول مختلفی در باب حکومت‌داری در آن مطرح شده است.
نهج‌البلاغه کتابی است که تعدادی از خطبه‌ها، نامه‌ها و جملات کوتاه امام علی(ع) در دوران خلافتش را در بر دارد و آن را دایرةالمعارفی از فرهنگ اسلامی و پس از قرآن و احادیث نبوی، مهم‌ترین منبع برای شناخت اسلام و ارزش‌های دینی می‌دانند، همچنین بعد از قرآن، نهج‌البلاغه را یکی از کتاب‌های مورد توجه شیعیان برای حفظ کردن معرفی کرده‌اند.خبرنگار ایکنای خراسان رضوی در خصوص این کتاب و استقبال بیشتر افراد از آن گفت‌وگویی با رقیه قهرمانی نیک، پژوهشگر دینی انجام داده است که در ادامه می‌خوانیم:
ایکنا ـ چه راهکارهایی برای استقبال بیشتر افراد از نهج‌البلاغه پیشنهاد دارید؟
در بررسی میزان آشنایی جامعه با نهج‌البلاغه، می‌توان دو دیدگاه متفاوت واقع‌گرایانه و ایده‌آل‌گرایانه را مطرح کرد. اگر با نگاهی واقع‌بینانه به موضوع بنگریم، مشاهده می‌کنیم که این کتاب ارزشمند، به دلیل ارائه در قالب‌های هنری متنوع با استقبال قابل توجهی مواجه شده است، اما از منظر ایده‌آل‌گرایانه، هنوز فاصله‌ای جدی میان جامعه و نهج‌البلاغه وجود دارد و آن‌گونه که شایسته است این کتاب در عمق اندیشه و رفتار عمومی جای نگرفته است.
پس از انقلاب اسلامی، همان‌گونه که توجه ویژه‌ای به ترویج و تفسیر قرآن کریم شد، انتظار می‌رفت که نهج‌البلاغه نیز در سیاست‌های فرهنگی کشور جایگاهی ویژه پیدا کند، گرچه تلاش‌هایی برای معرفی این کتاب انجام شده است، اما به دلیل سبک دشوار و محتوای سنگین آن، هنوز هم نیاز به آسان‌سازی، ترجمه‌های روان و شرح‌های جامع و قابل‌فهم احساس می‌شود که در این راستا، ترجمه‌هایی همچون «شرح فیض‌الاسلام» موفق بوده‌اند، اما امروزه جامعه نیازمند نسخه‌هایی به‌روزتر و قابل‌درک‌تر است که بتواند پیام نهج‌البلاغه را به همه اقشار، از دانشجویان و طلاب گرفته تا عموم مردم منتقل کند.
یکی از راه‌های مؤثر برای آشنایی مردم با مفاهیم نهج‌البلاغه، برگزاری دوره‌ها و کلاس‌های عمومی است و اگر این جلسات جذاب و کاربردی باشند، می‌توانند موجب علاقه‌مندی افراد و ترغیب آن‌ها به مطالعات عمیق‌تر و دوره‌های پیشرفته‌تر شوند. در این میان، نقش مراکز تخصصی مانند حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها و مؤسسات فرهنگی در تربیت اساتید کارآزموده و ارائه مفاهیم مرتبط با زندگی روزمره مردم، بسیار حیاتی است و اگر مباحث ارائه‌شده در این دوره‌ها، صرفاً تئوری و انتزاعی باشند، مخاطبان به‌مرور علاقه خود را از دست خواهند داد، بنابراین، لازم است نهج‌البلاغه از قالب یک متن صرفاً تاریخی و مذهبی خارج شده و به‌عنوان یک راهنمای عملی برای زندگی اجتماعی و فردی معرفی شود.
ایکنا _ شناخته‌شده‌ترین مضامین و حکمت‌های نهج‌البلاغه در جامعه کدامند؟
با وجود ارزشمند بودن تعالیم نهج‌البلاغه، این کتاب هنوز در سطح جامعه به‌صورت تخصصی شناخته نشده است و براساس مشاهدات و تجربیات چندین ساله‌ام در این حوزه، بسیاری از مردم با حکمت‌های کوتاه و تأمل‌برانگیز نهج‌البلاغه آشنایی ندارند، با این حال، برخی از بخش‌های این کتاب، بیشتر از سایر قسمت‌ها در میان جامعه شناخته‌شده‌اند، برای نمونه دعای 53 نهج‌البلاغه، عهدنامه مالک اشتر است که در آن امام علی(ع) اصول حکومت‌داری، عدالت اجتماعی و رفتار حاکمان را بیان می‌کند و نامه 31 نهج‌البلاغه نیز شامل نصایح ارزشمند امام علی(ع) به فرزندشان امام حسن(ع) است.
ایکنا ـ بیشتر چه اصولی از حکومت‌داری در نهج‌البلاغه مطرح شده است؟
نهج‌البلاغه یکی از جامع‌ترین منابع اسلامی در حوزه مدیریت و سیاست بوده و اصول مختلفی در باب حکومت‌داری در آن مطرح شده است که از مهم‌ترین این اصول می‌توان به عدالت، تقوا، صداقت و رعایت حقوق مردم اشاره کرد، برای نمونه، در نامه 31 نهج‌البلاغه، امام علی(ع) خطاب به امام حسن(ع) نکاتی را بیان می‌کنند که اگر فردی آن‌ها را در زندگی خود به‌کار گیرد، می‌تواند به تعادل شخصی و اجتماعی دست یابد، ایشان در این نامه، توان مدیریتی خود را به نمایش گذاشته و بر اجرای عدالت به‌عنوان یک اصل بنیادین در حکومت اسلامی تأکید می‌کنند.
اگر این مفاهیم در جامعه امروزی مورد توجه قرار گیرد و حاکمان و مدیران جامعه از تعالیم امام علی(ع) در حکمرانی خود بهره ببرند، بی‌تردید می‌توان به ساخت یک جامعه عادل، متوازن و اخلاق‌مدار امیدوار بود. نهج‌البلاغه فقط یک متن تاریخی نیست، بلکه یک راهنمای عملی برای زندگی فردی، اجتماعی و حکومتی است که می‌تواند مسیر روشنی برای اصلاح و پیشرفت جامعه ترسیم کند.
انتهای پیام 
